რატომ აღარ უნდა ვიყიდოთ ახალი ტანსაცმელი
მოდის ინდუსტრია გარემოს დაბინძურების ერთ-ერთი მთავარი ხელშემწყობია. მსოფლიოს მასშტაბით, ჩამდინარე წყლის 20% და ნახშირბადის ემისიის 10% სწორედ ამ ინდუსტრიაზე მოდის (ვარაუდობენ, რომ 2050 წლისთვის უკანასკნელი მაჩვენებელი 25%-მდე გაიზრდება). ყოველწლიურად მხოლოდ ბრიტანეთის ნაგავსაყრელებზე დაახლოებით 300,000 ტონა ტანსაცმელი ხვდება.
სწრაფი მოდის ბიზნეს-მოდელი 2000-იან წლებში ჩამოყალიბდა და სწორედ ისაა პასუხისმგებელი იმაზე, რომ დიდი რაოდენობის დაბალხარისხიან ტანსაცმელზე მოთხოვნა უპრეცედენტოდ გაიზარდა. ტანსაცმლის მნიშვნელოვანი ნაწილი დღეს მხოლოდ მოკლევადიანი მოხმარების მიზნით იქმნება. შედეგად, წარმოებული პროდუქტის ხარისხი იკლებს, მისი მასობრივად მოხმარების დონე კი იმატებს. ეს, თავის მხრივ, უბიძგებს მოდის ინდუსტრიას, წარმოების პროცესში ბუნებრივი რესურსები დიდი რაოდენობით გამოიყენოს.
მომხმარებლის სურვილების დაკმაყოფილებაზე ორიენტირებული სამრეწველო-სამიმწოდებლო პროცესი რიგ სოციალურ და ეკოლოგიურ პრობლემებს წარმოშობს. ტანსაცმლის მოხმარების მაჩვენებლით ევროპაში ბრიტანეთი ლიდერობს; აქ ერთ სულ მოსახლეზე 26,7 კილოგრამი სამოსი მოდის. გერმანიაში ეს მაჩვენებელი 16.7კილოგრამია, დანიაში - 16, იტალიაში - 14.5, ჰოლანდიაში - 14, ხოლო შვედეთში - 12.6 კილოგრამი.
ცვლილების საჭიროება მოდის ბრენდებსა და მწარმოებლებს ასე თუ ისე გააზრებული აქვთ. მოდის სფეროს წარმომადგენლები სიტუაციის გამოსასწორებლად გარკვეული ნაბიჯების გადადგმას იწყებენ, თუმცა პროცესი მაინც ნელა მიმდინარეობს. მაგალითად, H&M ბოიკოტს უცხადებს წარმოებაში ბრაზილიური ტყავის გამოყენებას, რადგან ტყავის მწარმოებელი ინდუსტრია ამაზონის ტყის განადგურებაში მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სხვა ისეთი ბრენდები კი, როგორებიცაა Adidas, Stella McCartney და Patagonia, ახალი მატერიალების შესაქმნელად აქტიურად იყენებენ ნარჩენ პროდუქტებს.
ცხადია, მსგავსი პოლიტიკა მხოლოდ დადებითი შედეგის მომტანია, მაგრამ საკითხავი ისაა, საკმარისია თუ არა ბრენდების ეს მცდელობები რეალური ცვლილების მისაღწევად? გაეროს ბოლოდროინდელ ანგარიშებზე დაყრდნობით, 11 წელი გვაქვს იმისთვის, რომ კლიმატის ცვლილებისგან გამოწვეული შეუქცევადი ზარალი თავიდან ავირიდოთ. ნაკლებია იმის ალბათობა, რომ ბიზნესების მიერ ცვლილებებისკენ გადადგმული პატარა ნაბიჯები მნიშვნელოვან შედეგს გამოიღებს. ამიტომ სიტუაციის გამოსწორებაზე თავად მომხმარებელმაც აქტიურად უნდა იზრუნოს.
მხოლოდ მოდის ბრენდებს არ აქვთ ცვლილებების გამოწვევის უნარი; ვითარების შეცვლის ძალას, ჩვენ, მოდის რიგითი მომხმარებლებიც ვფლობთ. სექტემბერში ლონდონის მოდის კვირეულის გახსნას პროტესტი და დემონსტრაციები მოჰყვა. დემონსტრანტები მოდის ინდუსტრიას გარემოს დაბინძურებაში შეტანილი დიდი წვლილის გამო აპროტესტებდნენ. ამ მოვლენებმა ცხადყო, თუ როგორ შეუძლიათ რიგით მომხმარებლებს ეკოლოგიური პრობლემისადმი საზოგადოების ყურადღების მიპყრობა. სწორედ მომხმარებლებს შეგვიძლია, წავახალისოთ ბრენდები, შეცვალონ წარმოების ფორმები, რითაც მოდის ინდუსტრიას ეკო-მეგობრული მომავლისკენ გავუკაფავთ გზა.
რეალური ცვლილებისთვის მეტმა ადამიანმა უნდა აიღოს საკუთარ თავზე წილი პასუხისმგებლობა და ზნეობრივი ღირებულებების შესატყვისად უნდა იმოქმედოს. ცხოვრების სტილის მცირედით გადასხვაფერებასაც კი დიდი და მდგრადი ცვლილებების მოტანა შეუძლია. ამიტომ გთავაზობთ ახალი ტანსაცმლის ყიდვამდე გასათვალისწინებელ რამდენიმე რჩევას:
1. დაფიქრდი, სანამ იყიდი
სანამ ახალ ტანსაცმელს ვიყიდდეთ და ამით ჩვენს წვლილს შევიტანდეთ გარემოს დაბინძურებაში, ალტერნატიულ ვარიანტებზე დაფიქრება ღირს. მაგალითად, კარგი იქნება თუ ჩვენს თავებს მსგავს კითხვებს დავუსვამთ: იქნებ საკმარისი ტანსაცმელი მაქვს? ან იქნებ შემიძლია, ვინმესგან ვითხოვო? მეორეული ტანსაცმლის ყიდვაც კარგი იდეაა ან სულაც - ძველის გადაკეთება. ახალი ტანსაცმლის ყიდვა მხოლოდ ბოლო - ყველაზე ნაკლებად სასურველი ალტერნატივა თუ იქნება, გარემოზე მავნე ზემოქმედების პროცესს მნიშვნელოვნად შევამცირებთ.
2. პასუხისმგებლობით მიუდექი ყიდვის პროცესს
კონკრეტული ბრენდის ნაწარმის ყიდვა ამ ბრენდის პრინციპების გაზიარებად შეიძლება ჩავთვალოთ, რადგან გადახდილი თანხით ჩვენ მას თავისი პოლიტიკის შენარჩუნებაში ვეხმარებით. სანამ რომელიმე ბრენდის ნაწარმს ვიყიდით, სჯობს, პატარა კვლევა ჩავატაროთ და გავიგოთ, რა ღირებულებებზე დაყრდნობით აწარმოებს ის პროდუქტს. ამ გზით ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებას შევძლებთ.
თუ გინდათ იცოდეთ, სად შეიქმნა თქვენი ტანსაცმელი, ისეთ ბრენდებს უნდა მიმართოთ, რომლებიც წარმოება-მიწოდების პროცესს სრულად აცნობენ მომხმარებლებს. მაგალითად, ბრენდი Community Clothing მყიდველებს სრულად ეუბნება, სად მოიპოვეს წარმოებისთვის საჭირო მატერია, საიდანაა ძაფი და სად დამზადდა თავად ტანსაცმელი. ხოლო თუ ოკეანეების პლასტმასით დაბინძურების პრობლემა მიგაჩნიათ ყველაზე მწვავე, მაშინ Ecoalf-ის მსგავსი კომპანიების სამოსის ყიდვა თქვენთვის ზედგამოჭრილი იქნება.
3. იყიდე მეორეული ნივთები
ერთ დროს მეორეული ნივთების მაღაზიებში შოპინგი ინდივიდუალურ, ექსტრავაგანტულ და ეკონომიურ მეთოდად მიიჩნეოდა. თუმცა სამოსის ყიდვისადმი მსგავსი მიდგომა რაღაც ეტაპზე არამოდური გახდა და ის ბაზარზე მასობრივად წარმოებული დაბალხარისხიანი და იაფი ტანსაცმლის შესყიდვის მანიით ჩანაცვლდა. მაგრამ სხვადასხვა ბრენდისა და მაღაზიათა ქსელების საქველმოქმედო კამპანიების წყალობით მეორეული ტანსაცმლის ყიდვა ისევ იბრუნებს პოპულარობას, რაც, თავისთავად, ახალი ტანსაცმლის წარმოების საჭიროებას ამცირებს.
4. აიღე პასუხისმგებლობა ძველ ნივთებზე
როგორც ახალი ტანსაცმლის ყიდვაზე ვიღებთ პასუხისმგებლობას, ასევე უნდა მივუდგეთ ძველ ტანსაცმელზე უარის თქმის საკითხსაც. ყოველწლიურად ნაგავსაყრელებზე დაახლოებით 530 მილიონი ლარის ოდენობის ტანსაცმელი იყრება. მათი უმეტესობა სინთეტიკური მასალისგანაა წარმოებული, რაც ნიშნავს, რომ ზოგიერთი მათგანის დაშლას 200 წელი დასჭირდება. ამიტომ, სანამ ტანსაცმელს გადავყრით, აქაც უნდა განვიხილოთ სხვადასხვა ალტერნატივა - სამოსის საქველმოქმედო ცენტრებში ჩაბარება, გადამუშავება, გადაკეთება, მეგობრებისთვის ან ოჯახის წევრებისთვის მიცემა.
პასუხისმგებლობის აღება ტანსაცმლის ყიდვაზე, ფლობასა და თავიდან მოშორებაზე მნიშვნელოვან ცვლილებას გამოიწვევს როგორც მოდის ინდუსტრიაში, ასევე გარემოს დაცვის კუთხითაც. დღესდღეობით სოციალური მედიის ხელშეწყობით მომხმარებლების აზრს მეტი გავლენა აქვს, ვიდრე ოდესმე. ამიტომ გაუმართლებელია, უმოქმედოდ ვისხდეთ და ველოდოთ, როდის შეცვლიან ბრენდები თავიანთ ხედვასა და მიდგომას. ჩვენს მიზანდასახულობასა და კონკრეტულ ქმედებებს გადამწყვეტი როლის შესრულება შეუძლია მოდის ინდუსტრიის მიერ ეკოლოგიაზე მავნე ზემოქმედების შემცირების საკითხში.
-
გადახედვაGeorgian Airways, ევრო 2024-ზე დასწრების მსურველებისთვის, გერმანიის მიმართულებით, პირდაპირ ფრენებს შეასრულებს Georgian Airways, ევრო 2024-ზე დასწრების მსურველებისთვის, გერმანიის მიმართულებით, პირდაპირ ფრენებს შეასრულებს
-
გადახედვაკალაძე მელიასა და გვარამიაზე: ბოროტების და რადიკალიზმის ადგილი ქართულ პოლიტიკაში არ არის კალაძე მელიასა და გვარამიაზე: ბოროტების და რადიკალიზმის ადგილი ქართულ პოლიტიკაში არ არის
-
გადახედვაორსულების დიეტა ნაყოფის სახის მახასიათებლებზე მოქმედებს — კვლევა ორსულების დიეტა ნაყოფის სახის მახასიათებლებზე მოქმედებს — კვლევა
-
გადახედვაComcom-მა დათვალა, რამდენმა ადამიანმა უყურა საქართველო-საბერძნეთის მატჩს პირველ არხზე Comcom-მა დათვალა, რამდენმა ადამიანმა უყურა საქართველო-საბერძნეთის მატჩს პირველ არხზე
-
გადახედვანახეთ: როგორ ჩანს დედამიწაზე სეზონების ცვლილება კოსმოსიდან ნახეთ: როგორ ჩანს დედამიწაზე სეზონების ცვლილება კოსმოსიდან
-
გადახედვასომხეთში სოლოვიოვის პროპაგანდისტული გადაცემების ტრანსლირება აიკრძალა სომხეთში სოლოვიოვის პროპაგანდისტული გადაცემების ტრანსლირება აიკრძალა
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება შაბათ-კვირას როგორი ამინდი იქნება შაბათ-კვირას
-
გადახედვაბჟანიას გადადგომის მოთხოვნით სოხუმში აქტივისტი შიმშილობს ბჟანიას გადადგომის მოთხოვნით სოხუმში აქტივისტი შიმშილობს
-
გადახედვაჯიფსი როუზი ციხის დატოვებიდან 3 თვის შემდეგ განქორწინდა ჯიფსი როუზი ციხის დატოვებიდან 3 თვის შემდეგ განქორწინდა
-
გადახედვადედაჩემის იპოთეკა დავფარე, რაც ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო — სიდნი სვინი დედაჩემის იპოთეკა დავფარე, რაც ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო — სიდნი სვინი
-
გადახედვავენერაზე სიცოცხლის "საშენი მასალის" არსებობა შესაძლებელია — კვლევა ვენერაზე სიცოცხლის "საშენი მასალის" არსებობა შესაძლებელია — კვლევა
-
გადახედვაფრანგული კომპანიისგან ნაყიდი პირველი სამაშველო ვერტმფრენი H 145 უკვე საქართველოშია ფრანგული კომპანიისგან ნაყიდი პირველი სამაშველო ვერტმფრენი H 145 უკვე საქართველოშია
-
გადახედვაბაკურიანში, ზვავში მოყოლილი ადამიანის სამძებრო-სამაშველო ოპერაცია განახლდა ბაკურიანში, ზვავში მოყოლილი ადამიანის სამძებრო-სამაშველო ოპერაცია განახლდა
-
გადახედვაინფოგრაფიკა: პრინციპები, რომელსაც მოსამართლე უნდა ეყრდნობოდეს ინფოგრაფიკა: პრინციპები, რომელსაც მოსამართლე უნდა ეყრდნობოდეს
-
გადახედვაბასიანი: კანონი სრულად ზღუდავს გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლებას, აწესებს ცენზურას ფაქტობრივად ყველა სფეროზე ბასიანი: კანონი სრულად ზღუდავს გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლებას, აწესებს ცენზურას ფაქტობრივად ყველა სფეროზე
-
-
გადახედვამასშტაბური კვლევის თანახმად, ვიაგრა ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს 50%-ით ამცირებს მასშტაბური კვლევის თანახმად, ვიაგრა ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს 50%-ით ამცირებს
-
გადახედვაახალი რობოტი ადამიანის სახის გამომეტყველებას იმეორებს ახალი რობოტი ადამიანის სახის გამომეტყველებას იმეორებს
-
-
-
გადახედვამედიაკოალიცია სამართალდამცავ უწყებებს მოუწოდებს, ჟურნალისტ ნატო გოგელიას სახლში შეღწევისა და ქონების დაზიანების ფაქტი დროულად გამოიძიონ მედიაკოალიცია სამართალდამცავ უწყებებს მოუწოდებს, ჟურნალისტ ნატო გოგელიას სახლში შეღწევისა და ქონების დაზიანების ფაქტი დროულად გამოიძიონ
კომენტარები