საკონსტიტუციო სასამართლომ კონსტიტუციურად ცნო საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის შესახებ კანონის ფარგლებში მთავრობის მიერ დაწესებული შეზღუდვების დიდი ნაწილი. აღნიშნული კანონის ფარგლებში მთავრობას უფლება აქვს, რომ საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების გარეშე კარანტინისა და იზოლაციის წესები განსაზღვროს და რიგი კონსტიტუციური უფლებები შეზღუდოს.

სარჩელი საკონსტიტუციო სასამართლოში პარლამენტისა და მთავრობის წინააღმდეგ პაატა დიასამიძემ, გიორგი ჩიტიძემ, ედუარდ მარიკაშვილმა და ლიკა საჯაიამ შეიტანეს. სარჩელში საუბარია, როგორც კორონავირუსით ინფიცირებულთან კონტატქირბეული პირის იზოლაციაში ან კარანტინში გადაყვანაზე, ისე მთავრობისთვის აბსოლუტური უფლებამოსილების მინიჭებაზე.

მოსარჩელე მხარე განმარტავდა, სადავო ნორმების საფუძველზე კორონავირუსით ინფიცირებულთან კონტაქტირებულ პირს ევალება თვითიზოლაციაში ყოფნა ან საკარანტინო სივრცეში გადაჰყავთ. მოსარჩელეები მიიჩნევდნენ, რომ პირის მოთავსება ჩაკეტილ სივრცეში, როდესაც მას არ ეძლევა ამ სივრცის დატოვებისა და სხვა ადამიანებთან ფიზიკური კონტაქტის საშუალება წარმოადგენს საქართველოს კონსტიტუციის მე-13 მუხლით დაცული ფიზიკური თავისუფლების შეზღუდვას. ამასთანავე, მოსარჩელეთა პოზიციით, გადაწყვეტილება კონტაქტირებული პირის განცალკევების შესახებ მიიღება არა სასამართლოს, არამედ საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სამსახურის მიერ, რაც არღვევს კონსტიტუციური დებულების ფორმალურ მოთხოვნას, თავისუფლების შეზღუდვის პროცესში სასამართლოს სავალდებულო ჩართულობის შესახებ.

საკონსტიტუციო სასამართლომ დაადგინა, რომ ინფიცირებულთან კონტაქტირებული პირის თვითიზოლაციასა თუ საკარანტინე სივრცეში გადაყვანით იზღუდება კონკრეტული სივრცის — საცხოვრებელი სახლისა თუ კარანტინში მოთავსების ადგილის დატოვება, შესაბამისად, სახეზეა გადაადგილების თავისუფლების შეზღუდვა. თუმცაღა, საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, პირის კონკრეტულ ადგილზე დაყოვნება მისი ნების საწინააღმდეგოდ, და მისთვის გადაადგილების შესაძლებლობის შეზღუდვა ავტომატურად არ ნიშნავს ფიზიკური თავისუფლების შეზღუდვას და დამატებით უნდა შეფასდეს სხვა ფაქტორები.

ამასთან, სასამართლომ დაადგინა, რომ კარანტინში/თვითიზოლაციაში მყოფ პირს შეუძლია ნებისმიერი მიზნით, შეუზღუდავად ისარგებლოს სხვადასხვა საკომუნიკაციო საშუალებითა და ინტერნეტით, დაკავდეს ნებისმიერი საქმით და მის ქცევას შესაბამისი სამსახური ვერ გააკონტროლებს ანნ დააკორექტირებს, განსხვავებით დაკავებული ან ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში მყოფი პირებისაგან.

მოსარჩელე ასევე, მიუთითებდა, რომ სადავო ნორმებით მთავრობას მიენიჭა საკუთრების უფლების, გადაადგილებისა და შეკრების თავისუფლების შეზღუდვის აბსოლუტური უფლებამოსილება. მათი პოზიციით, საქართველოს პარლამენტმა ძირითად უფლებათა შეზღუდვის დელეგირებისას თავად არ განსაზღვრა უფლების შეზღუდვის შინაარსი, ფარგლები, მისი სახე და ინტენსივობა, რაც, ფაქტობრივად, უთანაბრდება საკანონმდებლო ორგანოს მიერ საკუთარი კონსტიტუციური კომპეტენციის განხორციელებაზე უარის თქმას.

საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ სადავო ნორმებით, აღმასრულებელ ხელისუფლებას მიენიჭა იზოლაციისა და კარანტინის წესების განსაზღვრის უფლება კონკრეტული მიზნებით — ვირუსის გავრცელების პრევენციისა და მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვისათვის. ამასთანავე, საკანონმდებლო აქტში განმარტებულია როგორც იზოლაციისა და საკარანტინე ღონისძიებების შინაარსი, ისე ჩამოთვლილია ის ძირითადი უფლებები, რომელთა შეზღუდვის უფლებაც ენიჭება მთავრობას. ამასთან, განსაზღვრულია დამატებითი პრინციპები, რომ შეზღუდვა უნდ იყოს დემოკრატიული საზოგადოებისთვის აუცილებელი, არადისკრიმინაციული და პროპორციულად შემზღუდველი.

ამდენად, საკონსტიტუციო სასამართლოს შეფასებით, კანონმდებელმა საკმარისი სიცხადით განსაზღვრა უფლებამოსილების გადაცემის მიზანი, შინაარსი და ფარგლები.

საკონსტიტუციო სასამართლომ სადავო ნორმებთან დაკავშირებით მიუთითა, რომ ამ დელეგირების ფარგლებში აღმასრულებელ ხელისუფლებას განსაზღვრული მიზნების უზრუნველსაყოფად გარკვეული, დროებითი შეზღუდვების დადგენის კომპეტენცია. ამდენად, საკონსტიტუციოს მიაჩნია, რომ სადავო ნორმებით არ მომხდარა საქართველოს პარლამენტის მიერ ფუნდამენტური მნიშვნელობის საკანონმდებლო უფლებამოსილების გადაცემა აღმასრულებელი ხელისუფლებისათვის და ამ კუთხით, სადავო ნორმები არ არღვევს საქართველოს კონსტიტუციის ფორმალურ მოთხოვნებს.

მოსარჩელე მხარე აგრეთვე მიუთითებდა, რომ საქართველოს კონსტიტუცია ადგენს შრომითი უფლებების ორგანული კანონის საფუძველზე მოწესრიგების ვალდებულებას და, ამიტომ, სწორედ ამავე გზით უნდა მოხდეს საქართველოს პარლამენტის მიერ ამ უფლების შეზღუდვის დელეგირება სხვა ორგანოზე. მოსარჩელეთა პოზიციით, საქართველოს მთავრობას, ნაცვლად ორგანულ კანონისა, ორდინარული კანონის საფუძველზე გადაეცა შრომით უფლებებთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებების მიღების უფლებამოსილება, რაც ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის ფორმალურ მოთხოვნებს.

საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ ამა თუ იმ საკითხის ორგანული კანონით ან კანონით მოწესრიგებაზე მითითება, თავისთავად, არ გამორიცხავს პარლამენტის შესაძლებლობას, მოახდინოს საკითხის რეგულირების უფლებამოსილების დელეგირება სხვა ორგანოზე, თუმცა, ეს უნდა განხორციელდეს უშუალოდ ანალოგიური ლეგიტიმაციის მქონე საკანონმდებლო აქტით, ამ შემთხვევაში კი, ორგანული კანონით. საკონსტიტუციო სასამართლომ არ გაიზიარა მოპასუხე მხარის პოზიცია, რომლის თანახმადაც, შრომის კოდექსი მიუთითებდა შრომითი უფლებების სპეციალური კანონმდებლობით — ამ შემთხვევაში საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის შესახებ კანონით მოწესრიგების შესაძლებლობაზე და ამ მხრივ, უფლებამოსილების დელეგირება ორგანული კანონის საფუძველზე განხორციელდა. საკონსტიტუციო სასამართლოს შეფასებით, ასეთი მოწესრიგება ფაქტობრივად ნიშნავს უფლებამოსილების საკუთარ თავზე დელეგირებას, რაც შეუთავსებელია როგორც უფლებამოსილების დელეგირების ზოგად ფუნქციასა და მიზნებთან, ისე შესაბამისი კონკრეტული საკითხის ორგანული კანონმდებლობით მოწესრიგების კონსტიტუციურ ლოგიკასთან. ამდენად, საკონსტიტუციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ შრომითი უფლებების მოწესრიგების უფლებამოსილების დელეგირება აღმასრულებელ ხელისუფლებაზე არ განხორციელებულა სათანადო ფორმით, რაც არღვევს საქართველოს კონსტიტუციის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნებს.