საქართველოში ჰაერის ხარისხი ევროკავშირის მიერ დაწესებულ ნორმებთან შეუსაბამოა — ანგარიში
ევროკავშირის მიერ დადგენილი ჰაერის ხარისხის უზრუნველყოფის სტანდარტების შესრულებასთან დაკავშირებით 15 ქვეყანაში ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის ეფექტიანობის აუდიტი ჩატარდა. ანგარიში ქვეყნების უმაღლესი აუდიტორული ინსტიტუციების ინდივიდუალურ კვლევებს ეფუძნება. ერთობლივი ანგარიში ევროპის უმაღლესი აუდიტორული გაერთიანების (EUROSAI) ეგიდით მომზადდა.
როგორც გაერთიანებული აუდიტის ანგარიშში წერია, საქართველოში ჰაერის ხარისხი ევროკავშირის მიერ დაწესებულ ნორმებთან შესაბამისობაში არ არის, რაც სხვადასხვა მიზეზითაა გამოწვეული.
ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ ავტომობილების სავალდებულო შემოწმების სახელმწიფო კონტროლის სისტემა და მექანიზმები შედარებით სუსტია და გაძლიერებას საჭიროებს. გარდა ამისა, აღნიშნულია, რომ ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესებისთვის გარემოს დაცვის სამინისტროს მხრიდან მეტი კოორდინაცია და ზედამხედველობაა საჭირო.
დაბინძურების მიზეზები
დოკუმენტში ნათქვამია, რომ ჰაერის დაბინძურების მთავარი მიზეზები მშენებლობა და ტრანსპორტია. ორივე სექტორში წარმოიქმნება CO (ნახშირჟანგი), SO2 (გოგირდის დიოქსიდი), NO (აზოტის მონოქსიდი), NO2 (აზოტის დიოქსიდი) და მყარი ნაწილაკები.
მათივე თქმით, საქართველოში ჰაერის დაბინძურების მთავარი წყარო ავტომობილების გამონაბოლქვია. ამაე დროს, გამონაბოლქვიდან ჰაერის დაბინძურების მთავარი მიზეზი სატრანსპორტო საშუალების ხანდაზმული ასაკია, რადგან ქვეყნის ავტოპარკის 91 პროცენტი ათ წელზე მეტი ხნისაა და წვის ძრავა მოძველებულია.
ავტომობილების სავალდებულო ინსპექტირების პრობლემები
აუდიტის ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ 2016 წელს შესამოწმებელი სატრანსპორტო საშუალებების 76 პროცენტმა ვერ გაიარა ტექდათვალიერება. მუნიციპალური მიკროავტობუსების, დაახლოებით, 40 პროცენტმა ვერ გაიარა ტექდათვალიერება. რაც შეეხება მუნიციპალურ ავტობუსებს, 68 პროცენტმა ვერ შეძლო პროცედურების გავლა მათი ხანდაზმულობის და შიდა წვის სისტემების სიძველის გამო.
როგორც დოკუმენტშია ნათქვამი, ინსპექტირების ლიცენზიის არქონის გამო, პოლიციამ ავტომობილების მხოლოდ 13,6 პროცენტი დააჯარიმა.
გარემოს დაცვის ეროვნული სამოქმედო გეგმის ნაკლოვანებები
ერთიანი აუდიტის დოკუმენტში წერია, რომ გარემოს დაცვის ეროვნული სამოქმედო გეგმა 2012-2016 წლებში სრულად არ განხორციელებულა. 2017−2021 წლების გეგმა ფორმალურად არ არის დამტკიცებული, ხოლო მასში გაწერილი ზომები არ განხორციელებულა.
ამასთანავე, PM10 და PM2,5 ზღვრული ოდენობები არ არის ნახსენები ჰაერის ხარისხის შესახებ კანონებსა და კანონქვემდებარე აქტებში. CO, SO2, NOx, კადმიუმის, ნიკელის, პოლიციკლური არომატული ნახშირწყალბადების ზღვრული ოდენობები განსხვავდება ევროკავშირის დირექტივებში მითითებული ლიმიტებისგან.
გარდა ამისა, ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ჰაერის ხარისხის განმსაზღვრელი ფაქტობრივი მაჩვენებლები მისაღებ დონეს აღემატება:
- 2017 წელს საქართველოს დედაქალაქში განთავსებული სამი სადგურის მონაცემებით დადგინდა, რომ O3 (ოზონი) აღემატებოდა 167 პროცენტით, SO2 — 155 პროცენტით, ხოლო CO — 122 პროცენტით.
არასაკმარისი კოორდინაცია
დოკუმენტში ნათქვამია, რომ ჰაერის დაცვის სისტემის სხვადასხვა სუბიექტს შორის კოორდინაცია არც საკმარისია და არც ეფექტიანი. 2017 წელს გამოიცა მთავრობის განკარგულება ჰაერის დაბინძურების შემცირებაზე პასუხისმგებელი პირების და მათი საქმიანობის შესახებ. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის დაკვირვებით, ყველა უწყება სრულად ვერ აცნობიერებს მათზე დაკისრებულ პასუხისმგებლობას და სავალდებულო ჩარჩოთი განსაზღვრული ვადების მნიშვნელობას.
საუკეთესო პრაქტიკა
ანგარიში მოყვანილია გატარებული საუკეთესო პრაქტიკები:
- ჰაერის დაბინძურების სანქცია-საურავების გაზრდა 50 ლარამდე ფიზიკური პირებისთვის, ხოლო 200 ლარამდე იურიდიული პირებისთვის;
- 2019 წლის იანვრიდან ავტოინსპექტირება სავალდებულობა;
- საპატრულო პოლიციის დეპარტამენტის მიერ სავალდებულო საავტომობილო შემოწმების ლიცენზიების შემოწმება სათვალთვალო კამერებით.
ზოგადი ანგარიში
ანგარიში საქართველოს, ესპანეთის, შვეიცარიის, ჰოლანდიის, ალბანეთის, ბულგარეთის, ესტონეთის, უნგრეთის, ისრაელის, კოსოვოს, ჩრდილოეთ მაკედონიის, მოლდოვის, პოლონეთის, რუმინეთისა და სლოვაკეთის მაგალითებია განხილული.
ყველაზე კარგ მაგალითად ესტონეთია მოყვანილი — ქვეყანაში ჰაერის ხარისხი ყველა დადგენილ სტანდარტს შეესაბამებოდა.
ნეგატიური მაგალითებად კი მოყვანილია პოლონეთი და ბულგარეთი, რომელთა საქმეებიც ჰაერის ხარისხის ზღვრული მნიშვნელობების გაუთვალისწინებლობის გამო ევროკომისიამ ევროკავშირის სასამართლოში წარადგინა.
ჰოლანდიაში აუდიტორების გუნდმა აღმოაჩინა, რომ ატმოსფერული ჰაერის ხარისხში უმნიშვნელო, მცირედი გაუმჯობესება ნამდვილად შეიმჩნეოდა, თუმცა ეს არ იყო საკმარისი და მთავრობას შესაძლოა უკეთესი შედეგისთვისაც მიეღწია.
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები