პოლიტიზირებული გარემო, დეზინფორმაცია, თვითრეგულირება და მედიის სხვა გამოწვევები
2 მაისს კონფერენცია მედიის ევროპული სტანდარტი — ეთიკა და პასუხისმგებლობა გაიმართა, რომელზეც მაუწყებლებისა და ონლაინმედიის წარმომადგენლებმა, ექსპერტებთან და ევროკავშირის ელჩთან ერთად, ქართულ მედიაგარემოში არსებულ პრობლემებზე იმსჯელეს. კონფერენცია საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის ორგანიზებითა და ევროკავშირის ფინანსური მხარდაჭერით ჩატარდა.
კონფერენციის ორგანიზატორმა, ქარტიის დირექტორმა, ნატა ძველიშვილმა განაცხადა, რომ მნიშვნელოვანია ყველა იმ საკითხის განხილვა, რომელიც ხელს უშლის მედიის თავისუფლებას. მისი თქმით, მაღალი პასუხისმგებლობის მედიას შეუძლია ყველა გამოწვევის დაძლევა, ამიტომ აუცილებელია პრობლემის აღმოფხვრაზე მუშაობა.
სარედაქციო დამოუკიდებლობა, თვითრეგულირება, პოლიტიზირებული მედია გარემო, დეზინფორმაცია, პროპაგანდის საფრთხე — ეს ის საკითხებია, რომელიც მოწვეულმა სტუმრებმა და მომხსენებლებმა ქართული მედიის მთავარ პრობლემებად დაასახელეს.
კონფერენციაზე ისაუბრეს ევროკავშირის დირექტივაზე აუდიო ვიზუალური მომსახურების შესახებ. ასოცირების ხელშეკრულებით საქართველოს 2019 წლის ბოლომდე ევალება კანონმდებლობა ამ დირექტივის შესაბამისობაში მოიყვანოს. ამ მიზნით, კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ მოამზადა მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატანი ცვლილებები, რომელსაც სამოქალაქო საზოგადოება და არასამთავრობო ორგანიზაციები არ ეთანხმებიან. მათ მიაჩნიათ, რომ ახალი ცვლილებები უარყოფით გავლენას მოახდენს სარედაქციო დამოუკიდებლობაზე. კერძოდ, თვითრეგულირების ნაწილზე.
ფონდ ღია საზოგადოება საქართველოს მედიის პროგრამის მენეჯერმა, ხატია ჯინჯიხაძემ განაცხადა, რომ საჭიროა მედიის შიდა რეგულირების მექანიზმის გაძლიერება და არა სარედაქციო დამოუკიდებლობაში ჩარევა.
"მედიის ადვტოკატირების ფარგლებში ვხვდებით მაუწყებელებს და მათი ნაწილი არის თანახმა რომ ინტენსიური მუშაობა დაიწყოს ამ მიმართულებით. ეთიკის დაცვა მხოლოდ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის ხელში არ უნდა იყოს, ეს არის მაუწყებლის პასუხისმგებლობა", — აღნიშნა მან.
შეხვედრას ესწრებოდა კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წარმომადგენელი ივანე მახარაძე, რომელმაც განაცხადა, რომ კომისია მზად არის თანამშრომლობისა და კანონის ახალი ფორმულირების განხილვისთვის.
"კომისიის მიზანი არ არის თვითრეგულირების ნაწილის გადმოტანა. იმ ექსპერტებმა, რომლებიც ევროკავშირმა მოიწვია საქართველოში, დაადგინეს ხარვეზი ჩვენს კანონმდებლობასა და ევროკავშირის დირექტივას შორის. კომუნიკაცია თუ იქნება, რომ არ ეწინააღმდეგება კანონმდებლობა დირექტივას, ჩვენ მზად ვართ", — განაცხადა მან.
შეხვედრაზე ერთ-ერთ ძირითად პრობლემად მედიაში დეზინფორმაციისა და პროპაგანდის საფრთხე დასახელდა. მომხსენებლებმა განაცხადეს, რომ ამ საკითხზე ინტენსიური მუშაობაა საჭირო. მათ, ასევე, განიხილეს და სიტყვის თავისუფლების საფრთხედ შეაფასეს ხელისუფლების ინიციატივა ცილისწამებისა და სიძულვილის ენის კონტროლის შესახებ.
კონფერენციის ერთ-ერთმა მომხსენებელმა, ქართული ოცნების დეპუტატმა, ნინო გოგუაძემ განაცხადა, რომ ცილისწამების მედიით გავრცელების საკითხზე მსჯელობა პარლამენტში ჯერ არ დაწყებულა. მისი თქმით, ეს არის საკითხი, რომელიც საჭიროებს განხილვას და ამაზე თავად მედიის წარმომადგენლებმა უნდა ისაუბრონ.
"როცა მსჯელობას იწყებენ პოლიტიკოსები სულ სხვა სივრცეში გადმოდის საკითხი, სადაც მგრძნობელობა ნაკლები არის", — განაცხადა მან.
გოგუაძემ განაცხადა, რომ საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტში მუშაობს სპეციალური ჯგუფი, რომელიც დეზინფორმაციის გავრცელებას აკვირდება. მისი თქმით, ჯგუფი ამონიტორინგებს ანტიდასავლურ ნარატივების პროპაგანდის სახით გავრცელებას.
"როცა საზოგადოება იღებს ინფორმაციას კამპანიის სახით, მან უნდა იცოდეს საიდან მოდის, ვინ აფინანსებს და რატომ ამ ინფორმაციას. ეს არის ამოცანა რომელზეც, საბოლოოდ, ვიმსჯელებთ, როცა დაასრულებს მოკვლევის ჯგუფი მუშაობას", — განაცხადა გოგუაძემ.
დეზინფორმაციის საკითხზე ვრცლად ისაუბრა სტუდია მონიტორის გამომძიებელმა ჟურნალისტმა გიორგი მგელაძემ. აღნიშნა, რომ თანამედროვე ტექნოლოგიების პირობებში ინფორმაციის გავრცელება გამარტივდა, მაგრამ გართულდა გადამოწმება. მისი თქმით, როცა ინფორმაცია მწირია, სწორედ მაშინ იჩენს თავს დეზინფორმაცია.
"ჩვენნაირ ქვეყანაში დეზინფორმაცია უფრო მეტად ვრცელდება, ვიდრე სხვაგან, რადგან სხვა ქვეყნებში ხელისუფლების წარმომადგენლები საჭირო ინფორმაციას აწვდიან საზოგადოებას. ჩვენთან ეს არ ხდება. მაგალითად, პანკისში მიმდინარე მოვლენების დროს რამდენიმე საათი წარმოდგენა არ გვქონდა რა ხდებოდა ისევე, როგორც გაბრიელ სალოსის გამზირზე მიმდინარე სპეცოპერაციის დროს", — განაცხადა მან.
ღონისძიების ორგანიზატორები და მონაწილეები მიიჩნევენ, რომ საქართველოში მიმდინარე პოლიტიკური დაპირისპირება გავლენას ახდენს მედიაზე, რაც განსაკუთრებული პოლარიზებით ვლინდება.
არასამთავრობო ორგანიზაცია სამართლიანი არჩევნების თავმჯდომარემ, მიხეილ ბენიძემ აღნიშნა, რომ დეზინფორმაცია ისევე, როგორც სიძულვილის ენა აქტიური იარაღი იყო წინასაარჩევნო პერიოდში.
მისი თქმით, პოლარიზაციის პროცესში გაძლიერდა არამხოლოდ მედიის, არამედ სოციალური მედიის როლიც. კერძოდ, მან აღნიშნა, რომ ფეისბუქგვერდები აქტიურად ეწეოდნენ ძირითადი კანდიდატების დისკრედიტაციას.
"დიდი თანხები იხარჯებოდა ამ პოსტების დასპონსორებაში, მაგრამ არსად არ არის დეკლარირებული, თუ საიდან მოდიოდა ეს ხარჯები. შეიქმნა არამხოლოდ ცრუ გვერდები, არამედ ცრუ მედიებიც. მათი ძირითადი მახასიათებელი მსგავსი დიზაინი და ერთნაირი კონტენტი იყო", — განაცხადა მან.
არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა ისაუბრეს იმაზეც, რომ ხელისუფლება ცდილობს მაუწყებლებზე გავლენის მოპოვებას. მაგალითად მათ აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენები მოიყვანეს.
არასამთავრობო ორგანიზაცია ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარემ, სულხან სალაძემ განაცხადა, რომ მთავრობა საკანონდებლო ცვლილებებითა და სხვა გზებით ცდილობს მედიის სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევას.
"ხელისუფლებას შეიძლება ჰქონდეს ინტერესი არასაკანონმდებლო ცვლილებებით, არამედ სხვანაირად მოიპოვოს გავლენა. მაგალითად, TV პირველზე იყო საუბარი ჩინოვნიკების გავლენაზე, კანონის შეცვლას არ აპირებდა მაშინ არავინ. საგულისხმოა აჭარის ტელევიზიის მაგალითიც, სადაც, ასევე, გამოიკვეთა პოლიტიკური ინტერესები. არც ერთი კითხვა არ დაუსვამს საბჭოს გენერალური დირექტორისადმი იმ პრობლემებზე, რომელიც დაასახელეს. ეს ნათელს ხდის, რომ წინა და ახალ ხელისუფლებას აქვს მედიის კონტროლის მცდელობა", — განაცხადა სალაძემ.
ეს აზრი გაიზიარა კონფერენციის ერთ-ერთმა მომხსენებელმა, ევროპული ინიციატივა ლიბერალური აკადემიის თბილისის დირექტორმა, ლაშა ტუღუშმა. მან განაცხადა, რომ აჭარის ტელევიზია პოლიტიკური პროცესების მსხვერპლი გახდა, რადგან იყო ნეიტრალური.
"ნათია [კაპანაძე] არ იყო პოლიტიკური თამაშის მონაწილე, რადგან იყო ნეიტრალური. თუ ხარ ნეიტრალური, მითუმეტეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ნაწილში, იქ არ არის შენი ადგილი, ეს გვითხრა პოლიტიკურმა რეალობამ", — განაცხადა ტუღუშმა.
კონფერენციაზე განიხილეს მედიის მდგრადობის ინდექსი და დამოუკიდებელი მედიის განვითარების გზებიც. ონლაინმედიის წარმომადგენლებმა კი იმ გამოწვევებზე ისაუბრეს, რასაც დაფინანსების სიმწირე და არასტაბილური შემოსავალი იწვევს.
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები