"რუსეთი კვლავ არ თანამშრომლობს" — როგორ მიმდინარეობს აგვისტოს ომის გამოძიება ჰააგაში
2008 წლის აგვისტოს იმის გამოძიება მეოთხე წელია ჰააგის სისხლის სამართლის სასამართლოში მიმდინარეობს და უცნობია, როდის დასრულდება. როგორ მიმდინარეობს გამოძიება? რა გამოწვევებს აწყდებიან ჰააგის პროკურორის ოფისში? — ამის შესახებ საერთაშორისო სასამართლოს წარმომადგენლებისა და ჟურნალისტების მორიგი შეხვედრა დღეს, 8 მაისს თბილისში გაიმართა.
"ერთადერთი, რისი თქმაც შემიძლია გამოძიების შესახებ ის არის, რომ ძლიერი და განათლებული გუნდი მუშაობს და ეს საქმე არის ერთ-ერთი პრიორიტეტული პროკურორის ოფისისთვის, რათა პროცესი წინ წავიდეს", — On.ge-სთან საუბარში ამბობს ჰააგის სასამართლოს სპიკერი, ფადი ელ აბდალა.
იგი განმარტავს, რომ ყველაზე დიდი გამოწვევა მათთვის კონფიდენციალურობის დაცვაა, რადგან არ შეუძლიათ გამოძიების შესახებ საჯაროდ საუბარი. სპიკერის თქმით, სწორედ ამის გამო ხალხისთვის გაუგებარი რჩება, რამდენად კარგად უძღვებიან გამომძიებლები დაკისრებულ მოვალეობას:
"ეს, ერთი მხრივ, კარგის ნიშანია იმიტომ, რომ მათ [გამომძიებლებს] შეუძლიათ სამუშაოს შესრულება სრული კონფიდენციალურობის დაცვით, რათა გამოძიების ერთიანობა უზრუნველყონ და შეეძლოთ საუკეთესო შედეგის მიღება... სამხილების შეგროვების ბარიერი დიდია და მათ სჭირდებათ კარგად მომზადება ამისათვის. საზოგადოებისთვის შეიძლება ეს იმედგაცრუება იყოს, რადგან ისინი ვერ იგებენ, რა ხდება, თუმცა ვარწმუნებთ მათ, რომ გამოძიება გრძელდება და ამისათვის ყველაფერს ვაკეთებთ, რაც შეგვიძლია".
სპიკერმა აღნიშნა ისიც, რომ რუსეთის ფედერაცია პროკურორის ოფისთან ამ დრომდე არ თანამშრომლობს.
"პროკურორმა რამდენჯერმე სცადა რუსეთთან და დე ფაქტო ხელისუფლების წარმომადგენლებთან სატელეფონო კავშირი... ეს მცდელობები ისევ გრძელდება და კვლავ გაგრძელდება, თუმცა გამოძიების წინსვლას ეს ხელს არ უშლის", — ამბობს ფადი ელ აბდალა. იგი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია ყველასთვის კონფლიქტის მეორე მხარესთან კომუნიკაცია, სამხილების წარდგენა და მოსაზრების დაფიქსირება, თუ რა მოხდა 2008 წელს.
სპიკერის თქმით, მსგავსი ფაქტები მომხდარა სასამართლოს ისტორიაში სხვა ქვეყნებთან მიმართებითაც, მაგალითად სუდანში: "ვისწავლეთ, თუ როგორ გადავლახოთ ის, რომ არ გვქონდეს წვდომა კონფლიქტის მხოლოდ ერთ მხარესთან. არსებობს გამოძიების წარმოების სხვადასხვა გზა, სხვადასხვა ტიპის სამხილების მოპოვების საშუალებები".
ომისგან დაზარალებულების ნდობის ფონდი (Trust Fund)
გამოძიების პარალელურად და ამ პროცესისგან დამოუკიდებლად არსებობს დაზარალებულების ნდობის ფონდი. საქართველოს შემთხვევაში, "დაზარალებულია ის, ვინც 2008 წლის ივნისიდან ოქტომბრის ჩათვლით გახდა კაცობრიობის წინაშე ჩადენილი და ომის დანაშაულებების მსხვერპლი".
ფონდის პროგრამის მენეჯერი, სკოტ ბარტელი On.ge-სთან აღნიშნავს, რომ მათ არ შეუძლიათ ფინანსური დახმარების გაწევა დაზარალებულისთვის, თუმცა ის შესაძლოა იყოს ფიზიკური რეაბილიტაციის ან ფსიქოლოგიური სახის.
პროგრამის მენეჯერი ამბობს, რომ დაზარალებულთა შეფასება ჯერ დასრულებული არ არის და მუშაობა გრძელდება არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, სახალხო დამცველთან და მთავრობასთან:
"მას შემდეგ, რაც სიტუაციის შეფასება დასრულება, უკეთ შევძლებთ მსხვერპლთა რაოდენობის განსაზღვრას. ეს პროცესი ამ წელს უნდა დასრულდეს და ნოემბერში ბორდს წარვუდგენთ".
როდის და რატომ დაიწყო გამოძიება
2008 წლის აგვისტოს ომის დანაშაულების გამოსაძიებლად სასამართლოს პროკურორმა 2015 წლის 13 ოქტომბერს წარადგინა "თხოვნა გამოძიების დაწყების უფლებამოსილების მინიჭებაზე". 2016 წლის იანვარში კი საქართველოს პროკურატურის თხოვნითა და დამხმარე მასალების განხილვის შემდეგ დაადგინეს, რომ საქართველოს სიტუაციაში, შესაძლოა, ადგილი ჰქონდა ჰააგის სასამართლოს იურისდიქციაში შემავალი დანაშაულების ჩადენას.
საქართველომ 2003 წლიდან აქვს რომის სტატუსი რატიფიცირებული. შეთანხმებით, სასამართლოს შეუძლია გამოიძიოს და დევნა დაიწყოს იმ პირებზე, ვისაც ბრალი ედებათ გენოციდის, ომის დანაშაულების და ადამიანურობის წინააღმდეგ დანაშაულების ჩადენაში მის ტერიტორიაზე.
გამოძიება და შემდეგი ეტაპი ჰააგის სასამართლოში
სასამართლოს თბილისის ოფისის მიერ მოწოდებული ცნობებით, ოფისის გამომძიებლები კონფიდენციალურად აგროვებენ ყველა საჭირო მტკიცებულებას სხვადასხვა სანდო წყაროსგან. პროკურორის ოფისი იძიებს ინდივიდუალურ პასუხისმგებლობას, პოტენციურად ვინ ჩაიდინა დანაშაულის ომის დროს და არა სახელმწიფოების პასუხისმგებლობას. მას შემდეგ, რაც საკმარისი მტკიცებულებები შეგროვდება, პროკურორი წინასასამართლო პალატის მოსამართლეებისგან მოითხოვს სასამართლოში გამოძახების უწყებას ან დაპატიმრების ორდერის გაცემას.
რომის სტატუსის მიხედვით, სასამართლოს არ ჰყავს საპოლიციო ძალები. სასამართლოს პალატის მიერ გაცემული დაპატიმრების ორდერის აღსრულების ვალდებულება სახელმწიფოებს აქვთ.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები