რა ბედი ელის ინტერნეტში დაგროვილ ჩვენს ციფრულ მონაცემებს
კვლევის თანახმად, დღევანდელი ტემპებით ზრდის შემთხვევაში, ფეისბუქში არააქტიური ანგარიშების რაოდენობა მოქმედთა რაოდენობას მალე გადაასწრებს. ეს კი არაერთ კითხვას აჩენს იმაზე, თუ რა ბედი ეწევა ჩვენს ციფრულ მონაცემებს.
ოქსფორდის მკვლევარების გამოთვლებით, თუ ფეისბუქი მიმდინარე ტემპით განაგრძობს ზრდას, 2100 წლისთვის მის გვერდზე 4,9 მილიარდი გარდაცლვილი ადამიანის ანგარიში იქნება დარეგისტრირებული. გასული წლიდან მოყოლებული ერთი ახალი ანგარიშიც კი რომ აღარ შემატებოდა პლატფორმას, აღნიშნული დროისთვის ფეისბუქზე 1,4 მილიარდი მკვდარი წევრი იქნებოდა. მოვლენების ამგვარი განვითარების შემთხვევაში, უკვე 2070 წლისთვის არააქტიურ მოხმარებელთა რაოდენობა აქტიურებისას გადაასწრებდა.
თუმცა, ამ შემთხვევაში სიტყვა მომხმარებლის გამოყენება ალბათ არასწორია, რადგან გარდაცვლილი ადამიანები საიტს, რა თქმა უნდა, ვერაფრით მოიხმარენ. მაგრამ მნიშვნელოვანი ისაა, რომ მათი მონაცემები არსად გაქრება. მკვლევარების თქმით, ის, თუ რა ბედი ეწევა ყველა გადაღებულ სელფის, ცხოვრებისეულ სიახლეს თუ მიღწეულ წარმატებაზე მოჩვენებითი თავმდაბლობით დაწერილ სტატუსს, ერთობ საჭირბოროტო საკითხია.
გაეროს მოსახლეობისა და ფეისბუქის Audience Insights-ის ფუნქციით ხელმისაწვდომი მონაცემების ანალიზი ბევრ კითხვას წარმოშობს: "ვის ეკუთვნის ეს მონაცემები; როგორ უნდა იმართოს ეს მონცამები ისე, რომ გარდაცვლილი ადამიანების ოჯახების და მეგობრების ინტერესებიც იყოს გათვალისწინებული და წარსულით დაინტერესებული მომავალი ისტორიკოსებისთვისაც იყოს ხელმისაწვდომი," - ამბობს ოქსფორდის ინტერნეტის ინსტიტუტის წარმოამდგენელი, კარლ ომანი.
"კაცობრიობის ისტორიაში აქამდე არასოდეს გვქონია ადამიანთა ქცევისა და კულტურის თავმომყრელი ამხელა არქივი", - ამატებს კვლევის თანაავტორი, დევიდ უოტსონი, - "ამ მონაცემთა ბაზის გაკონტროლება რაღაც დონეზე ისტორიის გაკონტროლებასაც კი მოიაზრებს". უოტსონი ამ მონაცემების "ერთი არაკომერციული კომპანიისთვის" მინდობას ხიფათის შემცველად თვლის.
მართლაც, ცნობილია რომ ფეისბუქი, რომლის ლოზუნგიც ერთ დროს "იარე სწრაფად და აფუჭე ყველაფერი" იყო, მომხმარებლების მონაცემებს სათანადო პასუხისმგებლობით არ ეპყრობა ხოლმე - აშშ-ს ფედერალური სავაჭრო კომისია აგრძელებს კონფედიციალურობის საკითხების კვლევას; კანადის ხელისუფლება კომპანიას კანონის დარღვევაში სდებს ბრალს; 1,5 მილიონი მომხმარებლის იმეილი მათი თანხმობის გარეშე "უნებლიედ გასაჯაროვდა"; უკანასკნელი ცნობების თანახმად კი, უსაფრთხოების ზომების უგულებელყოფა ინსტაგრამის მილიონზე მეტ მომხმარებლსაც შეეხო.
The Observer-თან დჩაწერილ ინტერვიუში ფსიქოლოგი ელეინ კასკეტი აცხადებს, რომ როდესაც გარდაცვლილი ადამიანის ოჯახის წევრები მის მონაცემებზე წვდომის მოპოვებას ცდილობენ, ფეისბუქის პასუხი ასეთია ხოლმე: "დიდი სიხარულით დაგეხმარებოდით, მაგრამ ამ დროისთვის ეს შეუძლებელია". ამის მიზეზად ისინი იმას ასახელებენ, რომ კომპანია გარდაცვლილი ადამიანის კონფედიციალურობის (ტექნიკურად არარსებულ) უფლებას იცავს.
ფეისბუქის წარმომადგენელი ამბობს, რომ კომპანია ოქსფორდის მკვლევართა რამდენიმე დასკვნას არ ეთანხმება. მისივე თქმით, ისინი "დიდ პასუხისმგებლობას გრძნობენ იმ უნიკალური როლის მიმართ, რასაც ადამიანთა ცხოვრებაში ასრულებენ" და "სერიოზულად ეკიდებიან ციფრული მემკვიდრეობის საკითხს". მან ასევე აღნიშნა, რომ საიტმა ახლახანს განაახლა მემკვიდრე პროფილებთან დაკავშირებული რამდენიმე ფუნქცია.
მიუხედავად ამისა, მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ოქსფორდის კვლევაში ნაჩვენები რიცხვები დიდი ცვლილებების საჭიროებას უსვამს ხაზს. იქნებ, დრო მოვიდა, რომ სოციალური მედიის ზედამხედველი ორგანო ავირჩიოთ? იქნებ, ანგარიშების პაროლების ანდერძში მითითება იყოს კარგი იდეა? ან, იქნებ, ჩვენს ინსტაგრამებს ისტორიული ჩანაწერის სტატუსი უნდა მივანიჭოთ - აბა, სხვანაირად, მომავალი ცივილიზაციები როგორ გაიგებენ, თუ რა მივირთვით საუზმეზე?
"ასეთი დიდი რაოდენობით დაგროვილ ინფორმაციასთან გასამკლავებლად ფეისბუქმა ისტორიკოსები, არქეოლოგები და ეთიკის სპეციალისტები უნდა დაიხმაროს", - ამბობს უოტსონი, - "ჩვენ დღესვე უნდა ვიპოვოთ საკითხის გადაჭრის ისეთი გზები, რომლებიც არა მხოლოდ ათწლეულების, არამედ, პოტენციურად, ასწლეულების განმავლობაშიც კი იმუშავებენ".
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
კომენტარები