კიბორჩხალის ნისლეულიდან რეკორდულად მაღალენერგიული ფოტონები დააფიქსირეს
ასტრონომებმა ტიბეტში განთავსებული Tibet AS-gamma დეტექტორით რეკორდულად მაღალი ენერგიის მქონე ფოტონები დააფიქსირეს. კიბორჩხალის ნისლეულში წარმოქმნილი ფოტონების ენერგია 100 ტერაელექტრონვოლტს აჭარბებდა. ეს ტრილიონი ელექტრონვოლტია, რაც დაახლოებით 10-ჯერ უფრო მეტია, ვიდრე მაქსიმალური ენერგია, რომელიც დიდ ადრონულ კოლაიდერში ნაწილაკების შეჯახებისას წარმოიქმნება.
მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ კიბორჩხალის ნისლეულის ცენტრში პულსარი იმალება, ეს უსწრაფესად მბრუნავი ბირთვია, რომელიც ზეახალი ვარსკვლავის აფეთქების შემდეგ რჩება. კიბორჩხალას ნისლეული დედამიწიდან 6 500 სინათლის წლის დაშორებით იმყოფება. რაც ნიშნავს, რომ მისგან წამოსულ სინათლეს დედამიწამდე მოსაღწევად ამდენივე დრო სჭირდება.
კვლევა განსაკუთრებით მაღალი ენერგიის მქონე ფოტონების დაფიქსირების შესახებ ჟურნალ Physical Review Letters-ში 29 ივლისს, იაპონელი და ჩინელი მეცნიერების მიერ გამოქვეყნდა.
გამა სხივების მსგავსი მაღალენერგიული ფოტონებისთვის დედამიწის ატმოსფეროში გავლა რთულია. ამის ნაცვლად, გამა სხივის ატმოსფეროსთან დაჯახებისას ახალი ნაწილაკების მთელი კასკადი წარმოიქმნება. ასტრონომები კი სწორედ ამ ნაწილაკების "წვიმას" აკვირდებიან, რისთვისაც დეტექტორების ვრცელ სისტემას იყენებენ.
Tibet AS-gamma 597 დეტექტორისგან შეგება, რომელიც 65 700 კვადრატული მეტრის ფართობზეა განაწილებული. ამ სენსორების საშუალებით გამა სხივების წარმომავლობისა და ენერგიის დაფიქსირება ხდება. ასტრონომები დეტექტორებისგან ინფორმაციას 2014-დან 2017 წლამდე აგროვებდნენ, ამ პერიოდში მათ 100 ელეტრონვოლტზე უფრო მაღალი ენერგიის მქონე სხივები 24-ჯერ დააფიქსირეს.
მაღალენერგიული ნაწილაკები ჩვენთვის კარგი ნამდვილად არ იქნებოდა, ისინი რომ პირდაპირ გვეჯახებოდნენ. საბედნიეროდ, ასეთი ნაწილაკები დედამიწის ატმოსფეროში იშლებიან, შეჯახების შედეგად წარმოქმნილი სხვა ნაწილაკები კი ჩვენთვის საფრთხეს არ წარმოადგენს.
ჯერჯერობით დიდწილად გაურკვეველია, თუ როგორ ახერხებს კიბორჩხალის ნისლეული ამდენად დიდი ენერგიის მქონე ნაწილაკების გამოტყორცნას, თუმცა მასში წვლილი ნისლეულის ცენტრში მცხოვრებ პულსარს უნდა მიუძღვოდეს. პულსარი ძლიერ მზიურ ქარს და მაგნიტურ ველს წარმოქმნის, რომელსაც გარშემო არსებული ნაწილაკების აჩქარება და მათი ენერგიის მაღალ ნიშნულამდე გაზრდა შეუძლია.
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს ბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა ბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა
-
გადახედვაშსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს შსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს
-
გადახედვასაიას განცხადება გელა ნადირაძის ადგილსამყოფლის და მდგომარეობის შესახებ საიას განცხადება გელა ნადირაძის ადგილსამყოფლის და მდგომარეობის შესახებ
-
გადახედვაახლა საქართველოს ხელისუფლებაზეა დამოკიდებული, მე ნათლად ვთქვი, რომ ევროინტეგრაციის გზაზე ეს კანონი პრობლემაა — ხერტ იან კოოპმანი ახლა საქართველოს ხელისუფლებაზეა დამოკიდებული, მე ნათლად ვთქვი, რომ ევროინტეგრაციის გზაზე ეს კანონი პრობლემაა — ხერტ იან კოოპმანი
-
გადახედვასაჩხერელი გელა ნადირაძე, რომელიც აქციაზე გაუჩინარდა, საავადმყოფოში ნაცემი იპოვეს საჩხერელი გელა ნადირაძე, რომელიც აქციაზე გაუჩინარდა, საავადმყოფოში ნაცემი იპოვეს
-
გადახედვაახლობლები ეძებენ აქციაზე საჩხერიდან ჩამოსულ კაცს — მას, სავარაუდოდ, სპეცრაზმმა სცემა ახლობლები ეძებენ აქციაზე საჩხერიდან ჩამოსულ კაცს — მას, სავარაუდოდ, სპეცრაზმმა სცემა
-
გადახედვადანიგანი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, კვლავ დაადასტუროს ერთგულება საქართველოს ევროატლანტიკური მომავლის მიმართ დანიგანი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, კვლავ დაადასტუროს ერთგულება საქართველოს ევროატლანტიკური მომავლის მიმართ
კომენტარები