5 რამ, რაც ნეანდერტალელებს განსაკუთრებით ეხერხებოდათ
ნეანდერტალელები ჰომოს გვარის გადაშენებული სახეობა, ან ქვესახეობაა, რომელიც ევრაზიაში 400 000 - 40 000 წლის წინ ცხოვრობდა. დაზუსტებით უცნობია, თუ რამ გამოიწვია ნეანდერტალელების გადაშენება. საინტერესო ფაქტია, რომ ნეანდერტალელების გადაშენება ევროპაში ჰომო საპიენსის გამოჩენას ემთხვევა, რაც ნიშნავს, რომ გარკვეული პერიოდი ჰომო საპიენსი საცხოვრებელ გარემოს ნეანდერტალელებთან იყოფდა.
ერთ-ერთი ვარაუდის მიხედვით, ნეანდერტალელები ანატომიურად თანამედროვე ადამიანებისგან (ჰომო საპიენსი) მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდნენ, ამ ორ სახეობას შორის კონკურენციამ კი მათი გადაშენება გამოიწვია. მეორე ვარაუდის მიხედვით, ნეანდერტალელები ქვესახეობას წარმოადგენდნენ, ჰომო საპიენსის გამოჩენისას კი ისინი ანატომიურად თანამედროვე ადამიანებთან შეჯვარდნენ, რამაც მათი გაქრობა გამოიწვია.
ნამარხებით ირკვევა, რომ ნეანდერტალელები არაერთ საქმეში იყვნენ გაწაფუ.
1. ცურვა
დაახლოებით ერთი კვირის წინ ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა განაცხადეს, რომ 23 ნეანდერტალელის ყურის ძვლების გააანალიზებისას მათ სპეციფიკური ძვლოვანი წანაზარდები (surfer's ear) აღმოაჩინეს, რაც მიანიშნებს იმაზე, რომ ყვინთვა მათი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი იყო.
2. სპრინტი
თავდაპირველად მიიჩნეოდა, რომ ადამიანის მსგავსად, ნეანდერტალელებს დიდი ხნის განმავლობაში შეუჩერებლად სირბილი შეეძლოთ. ახლა კი მიჩნეულია, რომ მათ მოკლე დისტანციაზე სწრაფად სირბილი უფრო ეხერხებოდათ. ამ დასკვნის გაკეთების მიზეზი ახალი აღმოჩენა გახდა, რომლის მიხედვითაც ნეანდერტალელები უმეტეს დროს არა ტუნდრაში, არამედ ტყეში ატარებდნენ, სადაც დიდ მანძილებზე სირბილი საჭირო არ არის.
3. ხატვა
მსოფლიოში ყველაზე ძველი გამოქვაბულის მხატვრობა 65 000 წლით თარიღდება, რაც ევროპაში ჰომო საპიენსის გამოჩენამდე 20 000 წლით უფრო ადრეა. ამის გამო, გამოქვაბულის ამ ნახატების ავტორებად ნეანდერტალელები ითვლებიან, რადგან ამ დროს ამ ტერიტორიაზე მხოლოდ ისინი ცხოვრობდნენ.
4. სამკაულების შექმნა
ხორვატიაში ნეანდერტალელების საცხოვრებელ ადგილას ნაპოვნ არწივის კლანჭებს ხმარების კვალი და ნაკაწრები ეტყობათ, რაც მიანიშნებს, რომ მას ნეანდერტალელები სამკაულებად იყენებდნენ. ნეანდერტალელების სხვა ტერიტორიებზე ასევე ნაპოვნია მძივები, ნიჟარები და ბუმბულები, რომლებსაც ისინი ყელსაბამებად იყენებდნენ. კანზასის უნივერსიტეტის მეცნიერი დეივიდ ფრაიერი თვლის, რომ ეს ცალსახა მტკიცებულებაა იმისა, რომ ისინი სამკაულს პრაქტიკული მნიშვნელობის გარეშე, პირადი მიზნებისთვის იყენებდნენ.
5. ცეცხლის მართვა
ლეიდენის უნივერსიტეტში მეცნიერმა ენდრიუ სორენსენს კოლეგებთან ერთად ათეულობით კაჟის ნაჯახი აქვს ნაპოვნი, რომელიც ნეანდერტალელებს ეკუთვნოდა. ამ ნაჯახებს დამახასიათებელი მიკრონაკაწრები აქვთ, რაც ნიშნავს იმას, რომ ისინი ამ ნაჯახებს ცეცხლის დასანთებად იყენებდნენ.
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები