წიგნის წაკითხვა თუ აუდიოწიგნის მოსმენა? — თქვენი ტვინისთვის სულერთია
თუ საკმარისი დრო არ გვაქვს დასაჯდომად და წიგნის წასაკითხად, იქნება თუ არა მისი აუდიო ვერსიის მოსმენა "თაღლითობა"? "წიგნის ჭიები" ალბათ იტყვიან რომ კი, თუმცა ახალი მტკიცებულება საპირისპიროში გვაჯერებს: ჩვენი ტვინისთვის სულერთია.
"Journal of Neuroscience"-ში გამოქვეყნებულ კვლევაში, Gallant Lab-ის მკვლევარებმა 9 ადამიანის თავის ტვინი დაასკანერეს კითხვისა და აუდიო-ჩანაწერის მოსმენისას. მიღებული მონაცემების ანალიზის გზით მეცნიერები დააკვირდნენ თავის ტვინის ქერქში ინფორმაციის გადამუშავებას და ამგვარად მათ შექმნეს რუკა, სადაც სხვადასხვა უბნის მონიშვნის გზით მათ თითოეული სიტყვის მნიშვნელობის ინტერპრეტირება შეძლეს. საბოლოო მონაცემები მკვლევარებმა ინტერაქციულ დიაგრამად გააერთიანეს.
ტვინის სკანირების მონაცემებზე დაკვირვებით მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ წაკითხული თუ მოსმენილი ისტორიები თავის ტვინის ერთი და იგივე კოგნიტურ და ემოციურ უბნებს აღიზიანებდნენ. ეს ყოველივე საშუალებას გვაძლევს გავიგოთ, თუ როგორ აძლევს ჩვენი ტვინი სემანტიკურ მნიშვნელობას დანახულ ასოებს და როგორ გარდაქმნის ბგერების ერთობლიობას სიტყვებად.
2016 წელს Gallant Lab-ის მკვლევარებმა გამოაქვეყნეს ადამიანის ტვინის პირველი ინტერაქციული რუკა. ცისარტყელას ფერებში გადმოცემული დიაგრამა ტვინს 60 000 ნაწილად ყოფს, რასაც ვოქსელებს უწოდებენ.
თითოეული ვოქსელის კოდირება და მონაცემთა ანალიზი მკვლევარებს ტვინის რეგიონებში სიტყვების გააზრების პროცესის ვიზუალიზაციაში ეხმარება. მაგალითად: ერთი ნაწილი აღიქვამდა სიტყვებს "მამა", "უარყოფილი" და "ხელახლა დაქორწინებული" — ეს არის სოციალური სიტყვები, რომლებიც დრამატულ მოვლენებს, ადამიანებსა და დროს აღწერს.
ბოლო კვლევით მეცნიერებმა ერთმანეთს შეადარეს კითხვისა და მოსმენის დროს თავის ტვინის შესაბამისი უბნების საპასუხო რეაქციები და ამგვარად ნახეს, რომ ორივე შემთხვევაში ტვინის ერთი და იგივე რეგიონები ღიზიანდებოდა. უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, აუდიო და ვიზუალური გამღიზიანებლის შედეგად შექმნილი მონაცემები ერთმანეთის იდენტური გახლდათ.
სუბიექტის ტვინი წაკითხვისა და მოსმენის პირობებში ერთნაირად ქმნის სიტყვების მნიშვნელობას. ეს მიგნება სიურპრიზი აღმოჩნდა მთავარი მკვლევარის, ფატმა დენიზისთვის. მისი ჯგუფი თავის ტვინის კონკრეტულ უბნების მიერ სიტყვებისთვის მნიშვნელობის მინიჭებას წლებია იკვლევს.
დენიზს სურს ექსპერიმენტი განავრცოს და კვლევაში უფრო მეტი მონაწილე ჩართოს. მისი სურვილია, რომ კვლევაში ისეთი ადამიანებიც იღებდნენ მონაწილეობას, რომლებიც ინგლისურად არ საუბრობენ და ბევრ ენას ფლობენ, აქვთ აუდიო ანალიზის უნარის დარღვევა ან დისლექსია. ასეთ პირობებში, კვლევა შესაძლოა წლების განმავლობაშიც კი გაგრძელდეს.
ამ აღმოჩენას პრაქტიკული მნიშვნელობაც გააჩნია. ადამიანებს, რომელთაც კითხვა ან მოსმენა უჭირთ, შეუძლიათ ინფორმაცია ალტერნატიული წყაროდან მიიღონ. მაგალითად: დისლექსიის მქონე ბავშვებისთვის შესაძლოა აუდიოწიგნებით სწავლა დიდი შეღავათი აღმოჩნდეს.
საბოლოოდ, აუდიოწიგნებით განათლების მიღება ან უბრალოდ საინტერესო ამბის მოსმენა თურმე საერთოდაც არ არის "თაღლითობა"
-
გადახედვაბიძინა ივანიშვილის მიმართვა რუსული კანონის მხარდასაჭერად, პარლამენტთან ორგანიზებულად შეკრებილებს ბიძინა ივანიშვილის მიმართვა რუსული კანონის მხარდასაჭერად, პარლამენტთან ორგანიზებულად შეკრებილებს
-
გადახედვამეცნიერებმა ტვინის ნათხემის ახალი ფუნქცია გამოავლინეს მეცნიერებმა ტვინის ნათხემის ახალი ფუნქცია გამოავლინეს
-
-
გადახედვაროგორია მწერების დღე-ღამის აქტივობა — კვლევა როგორია მწერების დღე-ღამის აქტივობა — კვლევა
-
გადახედვაპარლამენტმა, საკომიტეტო მოსმენაზე, რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო პარლამენტმა, საკომიტეტო მოსმენაზე, რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო
-
გადახედვარატი ბრეგაძე: სტრასბურგიდან შემოვიდა შეტყობინება, რომელსაც თან ერთვის სააკაშვილის წერილი მისი საჩივრის გახმობის თაობაზე. რატი ბრეგაძე: სტრასბურგიდან შემოვიდა შეტყობინება, რომელსაც თან ერთვის სააკაშვილის წერილი მისი საჩივრის გახმობის თაობაზე.
-
გადახედვარუსული კანონის საპროტესტო აქციაზე დაკავებული ალექსი პეტრიაშვილი თავისუფალია რუსული კანონის საპროტესტო აქციაზე დაკავებული ალექსი პეტრიაშვილი თავისუფალია
-
გადახედვაჩინეთში შექმნეს ტვინის ჩიპი, რომლითაც მაიმუნი რობოტულ ხელს "ტელეპათიურად" ამოძრავებს ჩინეთში შექმნეს ტვინის ჩიპი, რომლითაც მაიმუნი რობოტულ ხელს "ტელეპათიურად" ამოძრავებს
-
გადახედვაანრი ოხანაშვილმა, რუსული კანონის განხილვისას, დარბაზიდან გააძევა 14 ოპოზიციონერი დეპუტატი და არასამთავრობოების 2 წარმომადგენელი ანრი ოხანაშვილმა, რუსული კანონის განხილვისას, დარბაზიდან გააძევა 14 ოპოზიციონერი დეპუტატი და არასამთავრობოების 2 წარმომადგენელი
-
გადახედვაოკუპირებულ სოფელ დისევთან საქართველოს მოქალაქე უკანონოდ დააკავეს — სუსი ოკუპირებულ სოფელ დისევთან საქართველოს მოქალაქე უკანონოდ დააკავეს — სუსი
-
გადახედვარუსული კანონის საკომიტეტო მოსმენა დეპუტატების გაძევებისა და ცენზურის ფონზე მიმდინარეობს — არასამთავროები რუსული კანონის საკომიტეტო მოსმენა დეპუტატების გაძევებისა და ცენზურის ფონზე მიმდინარეობს — არასამთავროები
-
-
გადახედვა13 წლის გოგოს გაუპატიურების ბრალდებით, მამა დააკავეს — მედია 13 წლის გოგოს გაუპატიურების ბრალდებით, მამა დააკავეს — მედია
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება 2 მაისამდე როგორი ამინდი იქნება 2 მაისამდე
-
გადახედვა28 მაისიდან, საქართველოს მოქალაქეებს შეეძლებათ უვიზოდ იმოგზაურონ ჩინეთში 28 მაისიდან, საქართველოს მოქალაქეებს შეეძლებათ უვიზოდ იმოგზაურონ ჩინეთში
-
გადახედვაანა წითელაძე: ყველა ის ადამიანი, ვინც ცდილობს, რომ შინაარსობრივი კითხვა დასვას, გამოაძევეს. ასრულებენ რუსულ დავალებას ანა წითელაძე: ყველა ის ადამიანი, ვინც ცდილობს, რომ შინაარსობრივი კითხვა დასვას, გამოაძევეს. ასრულებენ რუსულ დავალებას
-
გადახედვაამერიკული ავიაკომპანია 101 წლის ქალს შეცდომით 1 წლის ბავშვად არეგისტრირებს ამერიკული ავიაკომპანია 101 წლის ქალს შეცდომით 1 წლის ბავშვად არეგისტრირებს
-
გადახედვასალომე სამადაშვილი: საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრს ბრიუსელში უკანასკნელ გაფრთხილებას მისცემენ სალომე სამადაშვილი: საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრს ბრიუსელში უკანასკნელ გაფრთხილებას მისცემენ
-
გადახედვაანრი ოხანაშვილმა კომიტეტის სხდომის დარბაზი სალომე სამადაშვილს და თამარ კორძაიასაც დაატოვებინა ანრი ოხანაშვილმა კომიტეტის სხდომის დარბაზი სალომე სამადაშვილს და თამარ კორძაიასაც დაატოვებინა
-
-
გადახედვაალექსი პეტრიაშვილს ფიზიკური დაზიანებები არ აღენიშნება, ის დროებითი დაკავების იზოლატორშია — სახალხო დამცველის აპარატი ალექსი პეტრიაშვილს ფიზიკური დაზიანებები არ აღენიშნება, ის დროებითი დაკავების იზოლატორშია — სახალხო დამცველის აპარატი
კომენტარები