რადიოგადამცემად ქცეული მავთულხლართები — უცხოური მედია ქართველ დიზაინერზე წერს
"ეს პროექტი კაცობრიობის წინაშე ჩადენილი დანაშაულის მხილების და გაჟღერების საშუალებაა".
ირაკლი საბეკია ჰოლანდიაში მოღვაწე ქართველი დიზაინერია, რომელიც 2015 წლიდან ეინდჰოვენის დიზაინის აკადემიაში სწავლობს. მისი დეპარტამენტი, სახელწოდებით Man and Leisure გამოცდილებებისა და სოციალურ დიზაინზე მუშაობს, თუმცა პროექტების თემატიკა მრავალფეროვანია.
2018 წელს მან გადაწყვიტა სადიპლომო ნაშრომი რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის თემაზე გაეკეთებინა. ირაკლიმ მავთულხლართების გამოყენებით შექმნა მოწყობილობა, რომელსაც საოკუპაციო საზღვრის რადიოგადამცემად გარდაქმნა შეუძლია.
ომის შემდეგ ათეულობით სოფელი მოექცა საოკუპაციო რეჟიმში, მცოცავი ოკუპაცია კი რეჟიმის ტერიტორიას ყოველდღიურად აფართოებს. მავთულხლართების მიღმა არსებული ქართული სოფლები გადამწვარი და განადგურებულია, ტერიტორიაზე ნასახლარებიც კი არაა შემორჩენილი. ისტორია რომ გადაეწერა, რუსეთმა მთლიანად წაშალა იქ მცხოვრები მოსახლეობის კვალი.
"მე თვითონ აფხაზეთიდან ვარ, ეს თემა და იმ ადამიანების ბედი ვინც 2008 წელს სახლ-კარი და საარსებო სივრცე დაკარგა ჩემთვის ძალიან ახლოა", — ამბობს ირაკლი On.ge-სთან საუბრისას.
პროექტი, სახელად Voicing Borders [ხმოვანი საზღვრები] ორი კომპონენტისგან შედგება — ინტერაქტიული რუკა და რადიოგადამცემად გარდაქმნილი მავთულხლართები.
ინტერაქტიული რუკა
პირველი ინტერაქტიული პროექციაა, რომელიც საშუალებას აძლევს მაყურებელს თვალი მიადევნოს ბოლო ათწლეულის განმავლობაში ცხინვალის რეგიონში ქართული სოფლების ნგრევასა და გაუჩინარებას. ამისთვის დიზაინერმა თანამგზავრული ფოტოები გამოიყენა, რომლებიც სპეციალურად ამ ინსტალაციისთვის შექმნილი ტექნიკითაა წარმოდგენილი.
პროექტორის წინ მდგარი მაყურებელი საკუთარ ჩრდილში ხედავს სოფლების ადგილმდებარეობებს და სტრუქტურას რომელიც ჩრდილის გარეთ გამოსახულებაში არ ჩანს. ეს გამოცდილება საშუალებას გაძლევს შენი ჩრდილის მეშვეობით აქტიურად აღმოაჩინო ის რაც ახლა უკვე სრულიად გაუჩინარებულია და ვიზუალურად ერთმანეთს დაუპირისპირო წარსული და აწმყო.
ინსტალაციაში 16 სოფელია შესული, რომლებიც, ირაკლის მეგობარი სტუდენტების დახმარებით, თითოეული სახლის სიზუსტითაა მონიშნული და განთავსებული ინტერაქტიულ რუკაზე.
"ეს კომპონენტი საჭირო იყო იმისთვის რომ მომეყოლა ამ სოფლების შესახებ და თვალსაჩინო სამხილის მაგალითზე მეჩვენებინა რასთან უწევს დაპირისპირება ადგილობრივ მოსახლეობას".
მავთულხლართები, როგორც რადიოგადამცემი
დიზაინერისა და პროექტის მიზანი თავიდანვე იყო აქტიური პოზიციის ჩვენება.
"ამისთვის სამიზნედ ოკუპაციის ყველაზე აშკარა გამოვლინება — მავთულხლართი ამოვიღე და ვეცადე მომეძებნა მიდგომა რომელიც საშუალებას მომცემდა შემომეტრიალებინა მისი თვისება მისსავე საწინააღმდეგოდ", — ამბობს ირაკლი.
პროექტს წინ ხანგრძლივი კვლევა უძღოდა, რა დროსაც მან ძველი რადიოს ანძა აღმოაჩინა და სწორედ მაშინ დაებადა კითხვა: "თუ ეს შეიძლებოდა გამოყენებულიყო საკომუნიკაციოდ, რატომ არ შეიძლებოდა რადიოგადამცემის შექმნა მავთულხლართებით?"
დიზაინერმა რადიოგადამცემი შექმნა, რომელიც მავთულხლართს სადენის მეშვეობით უერთდება და მას ანტენად იყენებს, შემდეგ კი ის მორზეს ანბანით გადასცემს იმ ქართული სოფლების სახელებსა და გეოგრაფიულ კოორდინატებს, რომლებიც 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის შემდეგ განადგურდა და გაუჩინარდა:
"მორზეს ანბანის გამოყენება განგებ გაკეთებული არჩევანი იყო, რომ თავიდან ამერიდებინა ყველანაირი ზედმეტი პოლიტიკური კონოტაცია რომელიც შეიძლება თან სდევდეს, ენის, გენდერის, აქცენტის, ან თუნდაც ინტონაციის გამოყენებას. ამ მეთოდით მინდა ხაზი გავუსვა, რომ ეს პროექტი არ ემსახურება რომელიმე ცალკეული ჯგუფის ინტერესების დაცვას არამედ კაცობრიობის წინაშე ჩადენილი დანაშაულის მხილების და გაჟღერების საშუალებაა".
"ეს დანადგარი გადააქცევს ოკუპაციის იარაღს პროტესტის საშუალებად მისსავე წინააღმდეგ და აიძულებს მას გააჟღეროს, რისი დამალვაც მისი მნიშვნელოვანი ფუნქციაა. ინსტალაციაში ეს მოწყობილობა შეერთებულია მავთულხლართთან, რომელიც საქართველოში არსებულის მიახლოებული ასლია. ხოლო რადიო გადაცემის მოსმენა იქვე მდგარი პატარა რადიოების საშუალებითაა შესაძლებელი".
"ამ ორი კომპონენტისგან შემდგარი ინსტალაციის მიზანია რაც შეიძლება მეტ ადამიანს გააცნოს საქართველოში ჩადენილი და მიმდინარე დანაშაულები და შექმნას სივრცული გამოცდილება, რომელიც ამ ფაქტების შესახებ არა მხოლოდ ინფორმირებას, არამედ მათ ემპათიურად გათავისებას შეუწყობს ხელს და ამავდროულად გამოხატავს ჩემი პირად დამოკიდებულებას ამ პრობლემის მიმართ. ინსტალაცია გააგრძელებს ამ ხმის გაჟღერებას ყველგან სადაც ამის საშუალება იქნება და მეც გავყვები მას როგორც მისი ავტორი და ასევე მისი ნაწილი".
სოფელი ქვემო აჩაბეთი სატელიტურ რუკაზე 2007, 2009 და 2017 წლებში.
ინსტალაცია თავდაპირველად ჰააგაში და როტერდამში გამოიფინა, ამჯერად კი ეინდჰოვენის დიზაინის აკადემიის შოუზე, ჰოლანდიური დიზაინის კვირეულის ფარგლებშია წარმოდგენილი.
ნიჭიერი დიზაინერის პროექტმა უკვე მიიპყრო ჰოლანდიური და ბრიტანული გამოცემების ყურადღება. მისი ნაშრომი გაშუქდა ჰოლანდიურ ტელევიზიაშიც.
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
კომენტარები