როგორ გვიცავს ტვინი სასიკვდილო სიმართლისგან
როგორც ჩანს, ტვინი სიკვდილს ისეთ მოვლენად აღიქვამს, რომელიც მხოლოდ სხვებს შეიძლება დაემართოს.
მეცნიერები ამბობენ, რომ ჩვენ ტვინი გვიცავს იმ აზრებისგან, რომელიც ჩვენს გარდაუვალ აღსასრულს შეეხება. კვლევამ აჩვენა, რომ ტვინი სიკვდილს აფასებს ისეთ უბედურ შემთხვევად, რომელიც მხოლოდ სხვა ადამიანების პრობლემაა და ამით ის თითქოს გვიცავს იმ ეგზისტენციალური შიშისგან, რომელიც საკუთარი მოკვდაობის გააზრებას ახლავს.
"ტვინი არ აღიარებს, რომ სიკვდილი ჩვენც გვეხება", — ამბობს იაირ დორ-ზიდერმანი ისრაელის ბარ-ილანის უნივერსიტეტიდან, — "როცა ჩვენი გონება იღებს ინფორმაციას ჩვენს მოკვდაობასთან დაკავშირებით, ამ დროს ჩვენში ფუნდამენტური მექანიზმი ირთვება, რომელიც გვეუბნება: ეს არაა სანდო ინფორმაცია, არ დაუჯერო მას".
მომავალ სიკვდილზე ფიქრების თავიდან არიდება, შეიძლება, გადამწყვეტი მნიშვნელობისაც კი იყოს ჩვენი აწმყოსეული კეთილდღეობისთვის. მსგავსი ტიპის თავდაცვა ცხოვრების ადრეულ წლებშივე იწყებს მოქმედებას, როცა ჩვენი გონება ვითარდება და იმის გააზრებას იწყებს, რომ სიკვდილი ადრე თუ გვიან ყველას გვეწვევა.
"იმ მომენტიდან, როცა ჩვენ საკუთარი მომავლის პროგნოზირების უნარს ვიძენთ, ვხვდებით, რომ ოდესმე აუცილებლად აღვესრულებით და ამას ვერაფრით შევცვლით", — ამბობს დორ-ზიდერმანი, — "ეს კი ეწინააღმდეგება მთელ ჩვენს ბიოლოგიურ არსს, რომლის უმთავრესი მიზანიც ჩვენთვის სიცოცხლის შენარჩუნებაა".
იმის გასარკვევად, თუ როგორ უმკლავდება ტვინი სიკვდილის შესახებ ფიქრებს, დორ-ზიდერმანმა და მისმა კოლეგებმა შეადგინეს ტესტი, რომლის დროსაც ტვინში გაოცების სიგნალების წარმოქმნის მექანიზმს დააკვირდნენ.
მოხალისეებს სთხოვეს, თვალი ედევნებინათ ეკრანზე წამიერად გაელვებული სურათებისთვის, რა დროსაც ამ ადამიანების ტვინები დაკვირვების ქვეშ იმყოფებოდა. ეკრანზე ან მისი შემყურე მოხალისის სახე ჩნდებოდა რამდენჯერმე ან — უცხო ადამიანის. სულ ბოლოს კი მეორე სახე იელვებდა. ბოლო გამოსახულების დანახვაზე ექსპერიმენტის მონაწილეთა ტვინმა გაოცებისთვის დამახასიათებელი რეაქცია გამოავლინა, რადგან რეალურად ნაჩვენები და გონების მიერ ნაწინასწარმეტყველები სახე ერთმანეთს არ დაემთხვა.
ეკრანზე გამოსახული სახეების თავზე, ამასთან, სხვადასხვა სიტყვები ჩნდებოდა. შემთხვევათა ნახევარში ეს სიტყვები სიკვდილს უკავშირდებოდა; მაგალითად, იწერებოდა "დაკრძალვა" ან "დამარხვა". მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ყოველ ჯერზე, როცა მოხალისე საკუთარ სახეს ხედავდა ზემოთხსენებული სიტყვების ქვეშ, მისი ტვინი პროგნოზირების მექანიზმს თიშავდა; ანუ ის უარს ამბობდა, რომ საკუთარი თავი სიკვდილთან დაეკავშირებინა.
ევი გოლდშტაინი, ამ კვლევის მთავარი ავტორი ამბობს: "ეს იმის ვარაუდის საშუალებას გვაძლევს, რომ ტვინი გვიცავს ეგზისტენციალური სააფრთხეებისგან და იმ იდეის გაცნობიერებისგან, რომ ჩვენი სიკვდილი გარდაუვალია. ამას ტვინი პროგნოზირების ფუნქციის დაბლოკვით ახერხებს ან საკუთარი მოკვდაობის შესახებ მიღებულ ინფორმაციას სხვა ადამიანებისადმი განკუთვნილად ახარისხებს".
როგორც დორ-ზიდერმანი აღნიშნავს, არც თუ ისე შორეულ წარსულში ჩვენს ტვინებში სიკვდილზე ფიქრისგან თავდაცვისთვის არსებული სისტემა დაბალანსებული იყო იმ რეალობით, რომელშიც ადამიანს გაცილებით ხშირად უწევდა სიკვდილთან ურთიერთობა. მისივე თქმით, საზოგადოება დღეს უფრო განიცდის სიკვდილის ფობიას, რაც გამოწვეულია იმით, რომ ავადმყოფები საავადმყოფოებში წვანან, ხანდაზმულები კი — მოხუცებულთა თავშესაფრებში. ამის შედეგად, როგორც ის ეჭვობს, ხალხმა ნაკლები იცის სიკვდილის შესახებ და, შესაძლოა, სწორედ ამიტომაც მეტად ეშინია მისი.
კენტის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგი, არნოდ უისმანი ამბობს, რომ ადამიანის ტვინი მრავალ თავდაცვით სისტემას აშენებს, რათა სიკვდილის შესახებ ფიქრები განაგდოს. მისივე თქმით, განსაკუთრებით ახლაგაზრდებს, სიკვდილი იმგვარ პრობლემად წარმოუდგენიათ, რომლის წინაშეც მხოლოდ სხვები დგანან.
მისი თანაავტორობით ჩატარებული კვლევის მიხედვით, თანამედროვე საზოგადოება გადაეშვა ეგრეთ წოდებულ "მექანიკურ თავდავიწყებაში", რადგან მძიმე სამუშაო რეჟიმი, შიგადაშიგ ალკოჰოლით განტვირთვა, წამდაუწუმ მობილურის ეკრანის შემოწმება და ახალ-ახალი ნივთების ყიდვის ჟინი ხალხს იმდენად ტვირთავს, რომ მათ დროც კი აღარ რჩებათ სიკვდილზე საფიქრელად. "თუმცა ეს თავად პრობლემის მოგვარების გზა ნამდვილად არაა", — ამბობს უისმანი, — "ასე რომ, ჩვენ სიკვდილზე ფიქრებისგან თავის არიდების მექანიზმი კვლავ გვესაჭიროება".
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
კომენტარები