იესო თეთრკანიანი არ ყოფილა — რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
დასავლურ ქვეყნებში ქრისტიანთა სახლების კედლებზე ჩამოკიდებული იესო ქრისტეს გამოსახულებები — იქნება ეს იკონოგრაფიული თუ ფერწერული ნამუშევრები — მეტწილად ერთნაირია. მათგან მაცხოვარი კეთილგანწყობილად და ალერსიანად იყურება. ამას გარდა, ნახატებზე ქრისტეს ღია ფერის თმა, ლურჯი თვალები და ძალზედ თეთრი კანი აქვს ხოლმე.
პრობლემა ისაა, რომ, რეალურად, იესო თეთრკანიანი არ ყოფილა. სხვაგვარად ფიქრი ალბათ ყველას მიეტევება, ვისაც დასავლურ ეკლესიაში ან ხელოვნების გალერეაში ერთხელ მაინც შეუდგამს ფეხი. მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ ბიბლიაში მესიის არანაირი ფიზიკური აღწერილობა არ გვხვდება, ეჭვგარეშეა, რომ კაცი, რომელსაც რომის იმპერიაში ჩვენი წელთაღრიცხვით პირველ საუკუნეში სიკვდილი მიუსაჯეს, მუქკანიანი ახლოაღმოსავლელი ებრაელი იყო. თეოლოგიური თვალსაზრისით ეს საკამათო საკითხი სულაც არაა, თუმცა მილიონობით ქრისტიანს ეს დეტალი მივიწყებული აქვს.
წუთით წარმოიდგინეთ ჯეიმს კევიზელი, რომელმაც იესოს როლი მელ გიბსონის ფილმში, ქრისტეს ვნებანი, შეასრულა. იგი ირლანდიელი წარმომავლობის ამერიკელი მსახიობია. ან თუნდაც გადავავლოთ თვალი იმ ცნობილ ფერწერულ ტილოებს, სადაც ქრისტეს ჯვარცმაა გამოსახული — იქნება ეს რუბენსის, გრუნევალდის თუ ჯოტო დი ბონდონეს ნახატები. ისევ შევამჩნევთ იმ ევროპულ მიკერძოებას, რომლის გავლენითაც იესო თეთრკანიანადაა გამოსახული.
აქვს კი რამე მნიშვნელობა ამას? დიახ, ნამდვილად აქვს. თანამედროვე საზოგადოებაში მისაბაძ ფიგურათა მრავალფეროვნების წარმოჩენა ძალზე მნიშვნელოვანია.
მას შემდეგ, რაც კენიელმა მსახიობმა, ლუპიტა ნიონგომ 2013 წელს ოსკარი მიიღო ქალის საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლის შესრულებისათვის ფილმში, მონობის 12 წელი, იგი უმალ იქცა საყოველთაოდ ცნობილ ვარსკვლავად. ამ პერიოდიდან მოყოლებული ნიონგოს ინტერვიუებში არაერთხელ აღუნიშნავს, რომ წარსულში არასრულფასოვნობის განცდა ტანჯავდა, რადგან ლამაზად მიჩნეულ ყველა ქალს ღია ფერის კანი ჰქონდა. მან მხოლოდ სუდანელი მოდელის, ალეკ ვეკის წარმატების შემდეგ გააცნობიერა, რომ შავკანიანიც შეიძლება იყოს ლამაზი.
თუკი ჩვენ ვაღიარებთ, რამდენად მნიშვნელოვანია მედიასივრცეში ეთნიკურად და ფიზიკურად განსხვავებული წარმატებული ადამიანების წარმოჩენა და დაფასება, რატომ არ ვაკეთებთ იმავეს რწმენის სფეროში? რატომ ვაგრძელებთ იესოს გათეთრკანიანებული გამოსახულების პოპულარიზაციას?
თუმცა არსებობს ბევრი ეკლესია თუ კულტურა, რომელშიც ქრისტე მუქკანიანად ან შავკანიანადაა გამოსახული. მაგალითად, თუკი აფრიკის რომელიმე ქვეყანაში ეწვევით ტაძარს, დიდი ალბათობით, შავკანიანი იესოს გამოსახულებასაც წააწყდებით.
აი, დასავლურ ეკლესიებში კი იშვიათად თუ შევხვდებით მსგავს ფერწერას, რაც ძალიან დასანანია, რადგან ამის გამო მრევლს ერთმევა შესაძლებლობა, ქრისტესადმი სიყვარული განსხვავებული შესახედაობის მქონესადმი თანაგრძნობას დაუკავშიროს.
თუ უფრო განვავრცობთ თემას, ისიც შეიძლება ითქვას, რომ ამგვარი სტერეოტიპიზაცია ისეთ კოგნიტურ გათიშვას წარმოშობს, რომელიც ადამიანს შესაძლებლობას აძლევს, ქრისტეს მიმდევარიც იყოს და, ამავდროულად, არანაირი ემპათია არ გააჩნდეს ახლოაღმოსავლელთა მიმართ. ამ გარემოებას ასევე გავლენა აქვს იმ თეოლოგიური მტკიცების გააზრებაზეც, რომელიც გვეუბნება, რომ ადამიანი ღვთის ხატადაა შექმნილი: თუ ღმერთი ყოველთვის თეთრკანიანად გამოისახება, მაშინ ადამიანის ბაზისური სახებაც ავტომატურად თეთრკანიანი ხდება, რაც რასისტულ დამოკიდებულებებს ამყარებს.
ისტორიას თუ თვალს გადავავლებთ, ვნახავთ, რომ ქრისტეს "გათეთრებამ" ხელი შეუწყო ქრისტიანებში ანტისემიტური დამოკიდებულებების გაღრმავებას, რაც დღემდე უდევს საფუძვლად არათეთრკანიანი მოსახლეობის "უცხოებად" აღქმისა და გარიყვის რასისტულ ფენომენს.
საინტერესოა იმის წარმოდგენა, თუ როგორი იქნებოდა დასავლური ეკლესია და საზოგადოება, თუკი გვემახსოვრებოდა, რომ იესო მუქკანიანი იყო. რა მოხდებოდა, თუკი თვალს გავუსწორებდით რეალობას, რომ სხეული, რომელიც აწამეს, ჯვარზე აცვეს და სახალხოდ დასაჯეს სიკვდილით, რეალურად მუქი ფერის იყო?
მართებული იქნება, თუკი ვიტყვით, რომ იესოს უსამართლო დატყვევების, წამებისა და მოკვლის ისტორია უფრო ახლოს დგას იმ ხალხის ცხოვრებასთან, ვინც სისტემური ჩაგვრის მსხვერპლია, ვიდრე იმ ძალაუფლების მქონეთა გამოცდილებასთან, ვინც ყველაზე ხშირად საუბრობს ქრისტეს სახელით.
ამ ყველაფრის შემდეგ, შეუძლებელია, არ დავფიქრდეთ იმაზე, თუ რა შეიცვლებოდა, უფრო მეტი ყურადღებით რომ მოვკიდებოდით ისტორიული ლოგიკით გამართლებულ მოცემულობას — ქრისტიანთათვის განსხეულებულ ღმერთად და მთელი მსოფლიოს მხსნელად მიჩნეული უფლის ძე არა თეთრკანიანი, არამედ ახლოაღმოსავლელი ებრაელი იყო.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები