წარმოსახვითი ქალაქები, რომელთა მონახულებაც სახლიდან გაუსვლელად შეგიძლიათ
პანდემიამ გაართულა მოგზაურობა იმ ქალაქებში, რომელთა ნახვაც დიდი ხანია გვინდა. მაგრამ ჩვენ შეგვიძლია გამოვიყენოთ ეს შესაძლებლობა, რომ შევისწავლოთ ის ურბანული პეიზაჟები, რომლებიც სხვა სამყაროებში არსებობენ.
ქვემოთ გაგაცნობთ ქალაქებს, რომლებიც რომანებში, პოეზიაში და ვიდეოთამაშებში გვხვდება.
1. უტოპიური ლონდონი
ამ დღეებში უტოპია კარგი ადგილია გარკვეული დროის გასატარებლად. უილიამ მორისის 1890 წლის რომანში, ამბები არსაიდან, ქალაქის სიბინძურითა და მძიმე შრომით დაღლილი ლონდონელი, უილიამი გესტი, თავს მომავლის ლონდონში ამოყოფს — იქ, სადაც ჩიტები ხეებზე კვლავ ჭიკჭიკებენ და ხალხიც კმაყოფილია ისეთ ადგილზე ცხოვრებით, სადაც დაბინძურება, სიღარიბე და უბედურება დავიწყებულია. შუა საუკუნეების ესთეტიკა და იდილიური მომავლის სოციალისტური პოლიტიკა შეუძლებლად ოპტიმისტური კია, მაგრამ, ამასთან, ეს სამყარო ნათლად და ლაღადაა დახატული.
მართალია, გესტი მოგვიანებით უბრუნდება ვიქტორიანული ლონდონის პირქუშ რეალობას, თუმცა მას თან მიაქვს იმედიც: შეცვლილი სამყაროსი, სადაც ყველა დაფასებულია და სადაც მუშაობა და დასვენება პროდუქტიული და შთამაგონებელია. რომანის ავტორიც ასკვნის, რომ, საერთო ძალისხმევით, ეს მომავალი ჯერ კიდევ შეიძლება განხორციელდეს. ასე რომ, ამ ლამაზ, იდეალურ ლონდონს "შეიძლება ეწოდოს ხედვა და არა ოცნება".
2. მშფოთვარე ქალაქი
ედნა სენტ-ვინსენტ მილეის 1921 წლის სამსტროფიანი ლექსი, ქალაქის ხეები, გვახსენებს იმ დროს, როდესაც ჩვენი ქალაქები ხალხით გადაჭედილი იყო და არა — კარანტინისეული რეალობისგან გაუკაცრიელებული. მილეის პოემა ეძღვნება პაუზას, ხის ქვეშ უსაქმოდ ყოფნას, როცა წვიმის გამო შეაფარებ მის ჩრდილს თავს და სმენას ძაბავ, რომ ის ტკბილი ხმა ჩაგესმას, რომელსაც ხე გამოსცემს. ამ სცენის მთავარი მომხივლელობა ისაა, რომ ის პლანეტის ნებისმიერი ქალაქის ქუჩასა თუ გარეუბანში შეიძლება თამაშდებოდეს — თუნდაც, პარიზში.
ეს მარტივი ლექსი გვთავაზობს საქმიანი ხალხით სავსე ადგილას ნაპოვნ სიმშვიდის მომენტს და გვახსენებს, რომ ზოგჯერ კარგია, თუ ტემპს შევანელებთ და ავიხედავთ ზემოთ, დავიხედავთ დაბლა, მიმოვიხედავთ გარშემო; მივაქცევთ ყურადღებას პაწაწინა ბგერებს, გამოსახულებებს და მოძრაობებს, რომლებიც ურბანული გარემოს განუყრელი ნაწილებია. მილეი გვთავაზობს, ყურადღება გავამახვილოთ ცხოვრების შედარებით წყნარ ასპექტებზე, რომლებიც ხმაურიან, ქაოსურ და დამქანცველ დღეებში ასე ხშირად იკარგებიან ხოლმე.
3. ახალი კრობუზონი
მწერალი ჩაინა მიევილი ბავშვობიდან მოყოლებული ლონდონელია და ქალაქები მისი ნაწარმოებების უმეტესობაში ჩნდება. ქალაქ ახალი კრობუზონის შესახებ მკითხველმა პირველად 2000 წელს გამოცემულ რომანში, პერდიდოს ქუჩის სადგური, შეიტყო. ეს გადატვირთული, დაბინძურებული ქალაქი, რომლის ქარხნებიც ალქიმიაზე მუშაობენ, მრავალგვარი ადამიანით, არაადამიანით და ჰიბრიდული არსებითაა დასახლებული. მათ უმრავლესობას მმართველი ოლიგარქები და სახელმწიფო მილიცია ჩაგრავს და ექსპლუატაციას უწევს.
თავად ქალაქიც გამუდმებით ჩამონგრევის პირასაა. ამ ფანტასტიკური, მაგრამ, ამავდროულად, რეალისტურად ინდუსტრიული ლანდშაფტის დიკენსიანური მოტივები იმაზე მიგვანიშნებს, რომ ახალი კრობუზონი მიევილისთვის ლონდონის ოდნავ დამახინჯებული ვერსიაა.
4. ვირიკონიუმი
პერდიდოს ქუჩის სადგურის წინასიტყვაობაში მიევილი აღნიშნავს, რომ მის ხედვაზე ჯონ ჰარისონმა მოახდინა გავლენა. ჰარისონის ვირიკონიუმის სერიები, რომლებიც 1971-1985 წლებში გამოქვეყნდა, შეიძლება, ჟანრული ლიტერატურის ერთ-ერთი საუკეთესო ისეთი ნიმუშიც კი იყოს, რომელიც ფართო მასებისთვის ნაკლებადაა ცნობილი. სერიის სათაურად გამოტანილი ქალაქი მდებარეობს დედამიწაზე, შორეულ მომავალში და ტექნოლოგიათა ნარჩენების წყალობით განაგრძობს არსებობას. პირველ რომანში, პასტელის ქალაქი (1971), ის თითქოს ფიზიკურად არსებული სივრცეა. თუმცა პირველივე სიქველში, ფრთების შტორმი (1980), ის — ჯოისის დუბლინის მსგავსად — მთავარი გმირის ფსიქიკური მდგომარეობის განსხეულებად იქცევა.
მესამე რომანში, ვირიკონიუმში (1982), ქალაქი უკვე ღიად წარმოგვიდგება გამოგონილ ადგილად, რომელიც ჩვენს რეალურ სამყაროს ნიღბავს. თუმცა, ამავდროულად, მისი რაღაც ასპექტები დაუფარავადაც აღწევს ხოლმე რეალობაში. როგორც ჰარისონმა შემდგომში აღნიშნა, ვირიკონიუმი მოგვიწოდებს, ყველაფრის გაკონტროლების სურვილისგან გავთავისუფლდეთ, სანაცვლოდ კი "თავბრუდამხვევი გამოცდილების სიყვარული ვისწავლოთ".
5. ნოვიგრადი
თავისუფალ ქალაქ ნოვიგრადს ვიდეოთამაშში, Witcher 3: ველური ნადირობა, ვეცნობით. თამაშები და ახლადგამოსული ნეტფლიქსის სერიალი ეფუძნება ფენტეზის ჟანრის იმავე სახელწოდების წინგთა სერიას, რომლის ავტორიც ანჯეი საპკოვსკია. ნოვიგრადი ეკონომიკური აღებ-მიცემობის აქტიური კერაა, რომლიდანაც გამავალ საექსპორტო გზებზე თამაშის ოთხი სამეფოსთვის მარცვლეულით დატვირთული ტრანსპორტი შეუსვენებლად მოძრაობს. გადაჭედილი ნავსადგურები, სიცოცხლით აღსავსე სკვერები და ურთიერთგადამკვეთი არხები შუა საუკუნეების ამსტერდამის ფანტასტიკურ ვერსიას მოგვაგონებს და ევროპული დაბინძურებული ქალაქის კადრებს აცოცხლებს. აქ შეგიძლიათ დაათვლიეროთ მუხის მორებით ნაშენები სახლები, რომლებიც მთავარ გზებს მწკრივებად ჩაუყვებიან, ან მოინახულოთ ნესტიანი და მონსტრებით სავსე საკანალიზაციო გვირაბები.
ნოვიგრადი დასახლებულია შუასაუკუნეების ხალხით, რომლებთანაც თავისუფლად შეგიძლიათ ურთიერთობა: საუბარი ან სავაჭრო საქონლის გაცვლა. ამ დროს თქვენ ჩამთრევი თხრობის თანამონაწილენი ხდებით ან შეგიძლიათ, უბრალოდ, ნოვიგრადის ყოველდღიურ ცხოვრებას გაეცნოთ. ეს ქალაქი, მართალია, საფოსტო ბარათებზე გამოსახულ ევროპულ ხედებს ნაკლებად მოგაგონებთ, მაგრამ დეტალებამდე გათვლილი სამყარო მაინც საოცრად დამაჯერებლად გამოიყურება.
6. ვოლტი
Fallout Shelter უფასო სიმულაციური თამაშია სმარტფონებისა და ტაბლეტებისთვის. ის ამერიკული ყოფისა და პოსტ-აპოკალიფსური მომავლის უცნაური ნაზავია. თამაშის დროს თქვენ ბუნკერის ზედამხედველი ხართ; ესაა მიწისქვეშა ქალაქი, რომელიც თავშესაფრად იქცა ბირთვული აფეთქებებისგან განადგურებული პლანეტის ზედაპირიდან მიწისქვეშეთში ჩასული ბინადრებისთვის — კაცობრიობის უკანასკნელი წარმომადგენლებისთვის.
ვოლტი Raygun Gothic-ის ესთეტიკის სტილშია გადაწყვეტილი — ეს სივრცე ნათელი და ენერგიულია და არტ-დეკოს ელემენტებს შეიცავს. თუმცა მბჟუტავი განათება, ფერთა მუქი პალიტრა და ჩაკეტილი ოთახები 1950-იანი წლების ამერიკული სტილის ოპტიმიზმსა და მოუთოკავ ფუტურიზმს მკვეთრად უპირისპირდება.
თამაში მოიცავს თქვენი მაცხოვრებლების ყოველდღიური საქმიანობის ზედამხედველობასა და ჯგუფების პლანეტის ზედაპირზე გაგზავნას, სადაც ისინი ნედლეულს ეძებენ და სხვადასხვა დავალებას ასრულებენ, რაც განვითარებული ამბის თხრობას მიმზიდველსა და მრავალმხრივს ხდის.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები