გარემოზე ზრუნვის მარტივი ჩვევები, რომლებზეც, შეიძლება, არასდროს გიფიქრიათ (II ნაწილი)
კლიმატის ცვლილება და გარემოსდაცვითი საკითხები დიდი ხანია მთელი მსოფლიოს დღის წესრიგში დგას. წინა სტატიაში უკვე გესაუბრეთ ელექტროენერგიის დაზოგვის, ქაღალდის გამოყენების შემცირებისა და მტკნარი წყლის მოფრთხილების შესახებ.
ამ სტატიაში კი ორგანიზაცია დავიცვათ საქართველოს სისუფთავის კიდევ ოთხ რეკომენდაციას გაგაცნობთ, რომელთა რეგულარულად დაცვას ჩვენი გარემოს და ჯანმრთელობის შენარჩუნება შეუძლია.
შეამცირე ორგანული ნარჩენები
ყოველწლიურად მსოფლიოში 2 ტრილიონი ტონა ორგანული მხოლოდ საყოფაცხოვრებო ნარჩენი წარმოიქმნება, რომელიც არამხოლოდ დიდ ეკოლოგიურ პრობლემას იწვევს, არამედ გადასახადების გადამხდელებსაც ძვირი უჯდებათ მისი შეგროვება, ტრანსპორტირება და შემდგომ განთავსება. ამიტომ:
- თუ ეს აუცილებელი არაა, ნუ გათლი ხილს და ბოსტნეულს. გამდინარე წყალში ის ძალიან კარგად ირეცხება. თუ საჭიროა, ჭურჭლის სახეხი ღრუბელიც შეგვიძლია მივახმაროთ, რომელიც მხოლოდ ძალიან თხელ ფენას აცლის ბოსტნეულს;
- შეიძინეთ საკვები პროდუქტები მხოლოდ მას შემდეგ, რაც გვეცოდინება თუ რას ვამზადებთ, ამით თავიდან ავირიდებთ მაცივრის ქვედა უჯრაში ჩარჩენილ კომბოსტოს, რომელიც "შემთხვევით" გაფუჭდა;
- მშრალი პური ჯანმრთელობისათვის უფრო სასარგებლოა. უამრავი გემრიელი კერძი არსებობს, რომელიც ხმელი პურის და ლავაშისგან შეგიძლია მოამზადო;
- როცა ბროკოლს წვერებზე მოყვითალო ფერი ეძლევა სწორედ მაშინაა ის ყველაზე სასარგებლო და ნუ გადააგდებ;
- თუ ეზო გაქვს, აწარმოე კომპოსტი უმარტივესად. ამით ნარჩენებსაც შეამცირებ და ნიადაგის ნაყოფიერებასაც ხელს შეუწყობ, რომელიც შემდეგ უფრო ლამაზ ყვავილს, გემრიელ ხილს და ბოსტნეულს დაგიბრუნებს უკან;
- ბანანის ნაფცქვენისაგან ძალიან ეფექტური ნაყენი მზადდება, რომლითაც თქვენი ქოთნის მცენარეებს შეგიძლიათ მეორე სიცოცხლე აჩუქოთ;
- ეზოს ნასხლავი და ხმელი ფოთლები არ გადაყარო. შეგიძლია, ერთ ადგილას მოაგროვო და დაივიწყო. ბუნება მას უკან დაიბრუნებს ერთ წელზე ნაკლებ დროში. თუ გინდა ბუნებას ამ პროცესში მიეხმარო, დააქუცმაცე ნარჩენები, დააგროვე ერთ ადგილას და ხანდახან მსუბუქად მორწყე ხოლმე — ის მალე კომპოსტად იქცევა და ნიადაგს გაანაყოფიერებს.
უარი თქვი პლასტმასაზე
მსოფლიოში ყოველწლიურად 270 მილიონი ტონა პლასტმასი იწარმოება, რომელიც სხვადასხვა სახით მოდის ჩვენამდე: ბოთლები, ქილები, პარკები, სათამაშოები, ჯაგრისები... ძნელია სრულად უარი ვთქვათ პლასტმასაზე, მაგრამ მისი შემცირება შესაძლებელია:
- გამოიყენე მრავალჯერადი ჩანთა და აღარ დაგჭირდება პოლიეთილენის პარკი;
- სასმელები შუშის ჭურჭელში უფრო გემრიელია და იცით რატომ? მინა მზადდება ინერტული მასალისგან და ის არასოდეს შედის რეაქციაში საკვებ პროდუქტებთან. განსხვავებით პლასტმასისგან, რომელიც ორგანული ქიმიური მასალებისაგან მიიღება.
- პლასტმასის ერთჯერადი ჭურჭელი არც პიკნიკს უხდება და არც სუფრას, პიკნიკის შემდგომ კი მისი გარემოში მოხვედრა ძალიან აზიანებს და ამახინჯებს ბუნებას.
- არაა საჭირო იყიდო ბოთლში ჩამოსხმული წყალი. მინი თერმოსები. რომელიც არც ძვირი ღირს და უფრო ლამაზია ვიდრე პლასტმასის ბოთლი, შეგიძლია წლობით გამოიყენო როგორც წყლისთვის, ისე ცხელი სასმელებისთვის;
- საწებელი პლასტმასის შეფუთვაში თუ უფრო მოხერხებული გგონია, იფიქრე, რამდენ რამეში შეგიძლია გამოიყენო მინის ქილა, რომელსაც საწებელთან ერთად იძენ;
- კვერცხის ქაღალდის უჯრედებში შეგიძლიათ ჩათესოთ მცენარეები და შემდეგ პირდაპირ გადაიტანოთ ქოთანში;
- პლასტმასისგან დამზადებული სამზარეულოს ინვენტარს (ჩამჩა, ჯამი, დიდი კოვზი...) გააჩნია გამოყენების ვადა და გამოყენების მკაცრი წესები, რომლის დაუცველობის შემთხვევაში ის სერიოზულ პრობლემას უქმნის ადამიანის ჯანმრთელობას. თუ არ იცი რა ვადით და რა დანიშნულებით გაქვს ნაყიდი მსგავსი ნივთები, უარი თქვი მათზე და სხვა დროს აღარ გაეკარო, უბრალოდ შეიძინე მეტალი და ხის ნივთები. ამით თქვენი სამზარეულო უფრო მყუდრო გახდება.
ნუ დააბინძურებ გარემოს
დაბინძურებული გარემო და ანტისანიტარია აუარესებს ცხოვრების ხარისხს და დიდ საფრთხეს უქმნის ადამიანის ჯანმრთელობას. სუფთა გარემოზე ზრუნვა უმნიშვნელოვანესია, ამიტომ:
- სიგარეტის ნამწვავი ჩააქრე და მხოლოდ ამის შემდეგ მოათავსე ურნაში. თუ ურნას ვერ ხედავ, მაშინ ჩააქრე, ნამწვავი კი მოათავსე სიგარეტის კოლოფში და შემდეგ ჩააგდე ურნაში.
- საღეჭი რეზინა ხშირად ხდება მტრედების და ბეღურების სიკვდილის მიზეზი, რომელიც მათ საკვები ჰგონიათ და როცა მის შეჭმას ცდილობენ ის მათ საყლაპავში იჭედება და კლავს. რომ არაფერი ვთქვათ იმაზე, რომ ცუდად იხსენიებენ საღეჭი რეზინის ქუჩაში გადამგდებს, როდესაც სხვა პირები მას ფეხსაცმლის ძირზე მიკრულს აღმოაჩენენ ხოლმე;
- მზესუმზირის ნარჩენი ბუნებაში კომპოსტია, ასფალტზე და ქვაფენილზე კი ნაგავი;
- ნუ ჩაარჭობ ჩუპა-ჩუპსის ჩხირს და ნაყინის კოვზს გაზონზე — ის შეიძლება 800 წლის შემდეგ იპოვონ არქეოლოგებმა და აღარ დაიჯერონ, რომ ჩვენ უძველესი კულტურის მქონე ერი ვართ;
- ნაყინის შეფუთვა მხოლოდ ისეთ კონტეინერში ჩააგდე, საიდანაც მას ნიავი არ ამოაფრიალებს. ის ხომ ძალიან პატარა და მსუბუქია;
- ნუ დატოვებ გაფუჭებულ საბურავს გზის მიმდებარედ. თუ მსგავსი შემთხვევა გაქვს, აუცილებლად მოგიწევს გაჩერება ვულკანიზაციასთან და შეგიძლია მათ მიაბარო;
- ნუ მოისვრი მანქანიდან ნარჩენებს, ის შეიძლება უკან მომავალ მანქანას მოხვდეს და ამის გამო კონფლიქტურ ვითარებაში აღმოჩნდე. არ არის ძნელი ნარჩენების მანქანაშივე ჩატოვო და შემდეგ ერთიანად განათავსო ურნაში.
გახდი ტრენდული და პოზიტიური
გამოიყენე ველოსიპედი, როგორც ტრანსპორტი. ამით დაზოგავ მგზავრობის ხარჯებს და დაწვავ ზედმეტ კალორიებს;
არ მოგერიდოს ხალხის თანდასწრებით ქუჩაში დაგდებული ბოთლის აღება და იქვე, ურნაში ჩაგდება — ამით კარგ მაგალითს მისცემ გარშემომყოფთ;
გახდი ეკომცოდნე და ეკოგამზიარებელი- ყველასთვის საინტერესოა ეკოლოგიაზე მეტი ინფორმაციის გაგება. ამისათვის მოიძიე შესაბამისი ინფორმაცია, აიმაღლეთ ცნობიერება და შემდგომ გაუზიარეთ სხვებსაც;
დააფასე და წაახალისე კაფე, რესტორანი, სადაც ყავას მხოლოდ ფინჯნით მოგართმევენ, წვენს კი შუშის ჭიქით, არ დაგავიწყდეს მადლობა და ღიმილი მიმტანისათვის, რომელიც წვენს ქაღალდის საწრუპით მოგიტანთ და არა პლასტმასის;
ყურადღება მიაქციე ფერებს და მოიძიე მიზეზი კომპეტენტური სახელმწიფო სტრუქტურებიდან თუ წყალი არ არის გამჭვირვალე, ფოთლები და წყლის მცენარეები მწვანე, ცა კი — ლურჯი.
უარი თქვი სწრაფ კვებაზე. ის მავნეა შენი ჯანმრთელობისთვის და არ ზოგავს ბუნებას, რადგან დიდი რაოდენობით შესაფუთ მასალებს საჭიროებს;
აქციე ნივთებისათვის მეორე სიცოცხლის მიცემა შენი ცხოვრების წესად.
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები