დაგნი — მუნკის მუზა, რომელიც თბილისში მოკლეს
დაგნი იუელი ნორვეგიელი მწერალი იყო, რომელიც მეცხრამეტე საუკუნის მიწურულს ევროპულ ლიტერატურულ წრეებში განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობდა.
დაგნი 1867 წელს ქალაქ კონგსვინგერში დაიბადა და განათლება კერძო სკოლაში მიიღო. 1890 წელს ის ოსლოში გადავიდა საცხოვრებლად და დიდი ალბათობით, სწორედ ამ დროს დაუახლოვდა ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ნორვეგიელ მხატვარ ედვარდ მუნკს.
როგორც ცნობილია, დაგნი იუელმა იმდენად დიდი გავლენა იქონია მუნკზე, რომ ის თავისი რამდენიმე ცნობილი ნახატის მოდელად გამოიყენა. ერთ-ერთი ვერსიით, ყველასათვის კარგად ნაცნობ ნახატზე მადონა სწორედ დაგნია გამოსახული.
ასევე კიდევ ერთი ვერსიით, დაგნია გამოსახული ნახატზე ეჭვიანობა: უკანა ფონზე აღბეჭდილი ადამისა და ევას პროტოტიპი ფიგურები მუნკი და დაგნი არიან, წინ კი დაგნის ქმრისა და მუნკის მეგობრის, სტანისლავ პშიბიშევსკის სახეა გამოსახული.
1892 წელს დაგნი იუელი სწავლის გასაგრძელებლად ბერლინში წავიდა, სადაც ის ადგილობრივ ხელოვანებს დაუახლოვდა. მათ შორის იყო დრამატურგი ავგუსტ სტრინდბერგიც, რომელიც სხვა ბევრის მსგავსად დაგნის მშვენიერებითა და ქარიზმატულობით იმდენად მოიხიბლა, რომ მას ასპასია — ანტიკურ საბერძნეთში სილამაზითა და გონიერებით განთქმული ქალის სახელი უწოდა.
ასევე ბევრი ფიქრობს, რომ დაგნიმ განსაკუთრებული გავლენა მოახდინა ნობელის ლაურეატ მწერალ კნუტ ჰამსუნზე: 1892 წელს გამოქვეყნებულ რომანში მისტერიები ერთ-ერთ პერსონაჟს დაგნი ჰქვია და მკითხველების ნაწილი მიიჩნევს, რომ ის თავისი მომხიბვლელობით ძალიან ჰგავს დაგნი იუელის.
1893 წელს დაგნიმ ცნობილ პოლონელ მწერალ სტანისლავ პშიბიშევსკიზე იქორწინა: ამის გამო პშიბიშევსკიმ ცოლი, მარტა ფორბერი და ორი შვილი მიატოვა. სტანისლავსა და დაგნისაც ორი შვილი შეეძინათ, თუმცა არც მათი ქორწინება აღმოჩნდა ბედნიერი: სტანისლავმა მალევე სხვა ქალი შეიყვარა და დაგნი მიატოვა, თუმცა მათ ბოლომდე ურთიერთობა არ გაუწყვეტიათ.
რამდენადაც მრავალფეროვანი, ურთიერთსაწინააღმდეგო ემოციებით სავსე და ბოჰემური იყო დაგნის ცხოვრება, იმდენად ტრაგიკული და იდუმალებით მოცულია მისი საკმაოდ ხანმოკლე სიცოცხლის გზის დასასრული.
რაც ყველაზე მთავარია, ეს ყველაფერი თბილისს უკავშირდება.
1901 წელს მწერალმა ვლადისლავ ემერიკმა სტანისლავ პშიბიშევსკი და დაგნი იუელი საქართველოში დაპატიჟა. ისინი მოწვევას დასთანხმდნენ, თუმცა გამგზავრებამდე ცოტა ხნით ადრე სტანისლავმა წასვლა გადაიფიქრა და ცოლს დაჰპირდა, რომ მოგვიანებით ჩააკითხავდა. დაგნი შვილთან, ზენონთან ერთად მარტო გაემგზავრა საქართველოში.
ის სასტუმრო გრანდ ოტელში დაბინავდა, სადაც 1901 წლის 5 ივნისს ვლადისლავ ემერიკმა იარაღის გასროლით მოკლა, შემდეგ კი თავი მოიკლა. ამ ყველაფერს დაგნის 5 წლის შვილი შეესწრო.
ამ ამბავმა მთელ თბილისთან ერთად იმდროინდელი ევროპელი ინტელექტუალების წრეებიც შეაშფოთა, რადგან დანამდვილებით არავინ იცოდა მკვლელობის მოტივი. ერთი ვერსიით, დაგნის მკვლელობა ემერიკს პშიბიშევსკიმ დაავალა: ის მანამდეც იყო ეჭვმიტანილი წინა ცოლის მკვლელობაში და ასევე პოლონეთში კიდევ სხვა ორი ქალის მკვლელობასთან მისი კავშირი შეინიშნებოდა.
რაც არ უნდა ყოფილიყო, დღემდე არ ვიცით დანამდვილებით, თუ რა მოხდა ზუსტად მეოცე საუკუნის გარიჟრაჟზე თბილისში, სასტუმრო გრანდ ოტელში: მხოლოდ ის შეგვიძლია თამამად ვთქვათ, რომ დაგნიმ სიცოცხლე ტრაგიკულად დაასრულა და მისი ნეშტი დღემდე თბილისში, კუკიის სასაფლაოზე განისვენებს.
ასეთი ქარტეხილებით სავსე ცხოვრების გზა, რთულია, ვინმეს მხედველობიდან გამორჩენოდა და მეოცე საუკუნის მეორე ნახევრიდან დღემდე მკლევრები და ლიტერატურის მოყვარულები აქტიურად შეისწავლიან დაგნის ბიოგრაფიასა და შემოქმედებას.
დაგნის იდუმალი პიროვნების შეცნობის მცდელობებს შორის ერთი-ერთი საუკეთესო მხატვრული ნამუშევარია ქართველი მწერლის ზურაბ ქარუმიძის ინგლისურენოვანი რომანი Dagny or a Love Feast, რომელმაც უცხოელი მკითხველებისა და კრიტიკოსების დადებითი შეფასებები დაიმსახურა.
აღსანიშნავია, რომ ეს წიგნი მთარგმნელმა თამარ ჯაფარიძემ ქართულად თარგმნა და ზურაბ ქარუმიძის ამ წარმოუდგენელი ემოციებით სავსე სამყაროში მოგზაურობა ქართულენოვან მკითხველსაც შეუძლია.
-
გადახედვარა ვიცით თვალის არეში დაჭრილი ახალგაზრდა კაცის მდგომარეობაზე რა ვიცით თვალის არეში დაჭრილი ახალგაზრდა კაცის მდგომარეობაზე
-
გადახედვააქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო აქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო
-
გადახედვაახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით ახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით
-
გადახედვამოვუწოდებთ შსს-ს, უარი თქვას კანონსაწინააღმდეგო, ღირსების შემლახავ ძალადობრივ პრაქტიკაზე — საია მოვუწოდებთ შსს-ს, უარი თქვას კანონსაწინააღმდეგო, ღირსების შემლახავ ძალადობრივ პრაქტიკაზე — საია
-
გადახედვამოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე მოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია მამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია
-
გადახედვაფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები ფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები
-
გადახედვაფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში ფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში
-
გადახედვავითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ ვითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ
-
გადახედვამაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე მაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე
-
გადახედვაშსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით შსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით
-
გადახედვააქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს აქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს
-
-
გადახედვამამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება მამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება
-
-
გადახედვა"დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება "დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება
-
გადახედვაშსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს შსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს
-
გადახედვასია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ სია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ
-
გადახედვადეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ დეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ
-
გადახედვაპარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო პარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო
-
გადახედვარა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ რა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ
კომენტარები