რა არის მენტალური ჯანმრთელობა და რატომაა განსაკუთრებით აქტუალური COVID-19-ის დროს
ფსიქიკური ჯანმრთელობის შენარჩუნება კორონავირუსის პანდემიის დროს ერთ-ერთ მთავარ საზრუნავად იქცა. ადამიანების შინაგან მდგომარეობაზე მოქმედებდა გაურკვევლობა, ყოველდღიური მზარდი სტატისტიკის საფრთხე, ინფორმაციის ნაკლებობა, რასაც მალევე თან დაერთო სახლში დარჩენის ვალდებულება და სახელმწიფოს მიერ განსაზღვრულ რეჟიმში იზოლაცია.
ახალი წლიდან 2 თვეც არ იყო გასული, როცა შეცვლილ რეალობასთან შეგუება უკვე დაწყებული გვქონდა. მას შემდეგ ე.წ. new normal დღემდე ყალიბდება და ახალ-ახალ ნორმებს გვთავაზობს, რომლებიც მეცნიერების მიერ ჩვენივე უსაფრთხოებისთვისაა შემუშავებული. მაგალითად, პანდემიაში ცხოვრება ერთ დროს დისტოპიური ფილმებისთვის დამახასიათებელი რეალობა გახლდათ და რთული წარმოსადგენი იყო, რომ პაპანაქება სიცხეში, მაღაზიაში გასულს პირბადის ტარების ვალდებულება გვექნებოდა. მით უმეტეს, როცა ეს საკუთარი თავისა და სხვების დასაცავად მინიმალური რამაა, რისი გაკეთებაც შეგვიძლია. საფრთხისშემცველ რეალობაში გამუდმებულ თავდაცვით რეჟიმში ყოფნა სტრესის მთავარი განმაპირობებელი ხდება.
ფსიქოთერაპევტები მსოფლიო მასშტაბით შეთანხმდნენ, რომ სამუშაო პროცესი, რომელიც პაციენტთან პირდაპირი შეხვედრისას მაქსიმალურ ყურადღებას და დეტალებზე ორიენტირებულობას გულისხმობდა, ონლაინ გადაეტანათ. მას შემდეგ, რაც შეზღუდვების ნაწილი მოიხსნა, უამრავმა მათგანმა პირდაპირი შეხვედრები განაახლა.
მენტალ ჰაბი
7 ივლისს თბილისში ახალი ფსიქორეაბილიტაციის ცენტრი მენტალ ჰაბი გაიხსნა. პროექტს მხარს უჭერს ევროპაბეთი, Responsible.ge ფსიქოთერაპიის კურსებს სრულად დაუფინანსებს იმ ექიმებს, რომლებიც COVID-19-თან ყოველდღიურ ბრძოლაში მონაწილეობდნენ. ცენტრში უფასო ფსიქოლოგიურ დახმარებას მიიღებენ ლუდომანებიც. მსურველთათვის რეგისტრაცია უკვე დაწყებულია.
Responsible.ge პასუხისმგებლიანი თამაშის კამპანიაა. მენტალ ჰაბი არაა პირველი ცენტრი, რომელიც ევროპაბეთის დახმარებით იხსნება და სხვადასხვა ადამიანებს უფასო მომსახურებას სთავაზობს. პროექტის ფარგლებში ცენტრში კამარა ფსიქოთერაპიის რეაბილიტაციის უფასო კურსები თამაშზე დამოკიდებულთათვის თებერვლიდან დაიწყო.
On.ge-ის კითხვებს ფსიქორეაბილიტაციის ცენტრის მენტალ ჰაბის დამფუძნებელმა, აკაკი ბურკაძემ უპასუხა.
ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა ყოველთვის ღირებული და სწორი არჩევანი იყო, თუმცა მისი მნიშვნელობა კორონავირუსის დროს კიდევ უფრო გაიზარდა. როგორ იმოქმედა პანდემიამ ადამიანების მენტალურ მდგომარეობაზე??
შიშისა და სტრესის არსებობა, საფრთხის წინაშე აღმოჩენისას, ბუნებრივი რეაქციებია. განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საფრთხის შესახებ ცოტა რამ ვიცით. კოვიდ 19 -ის პანდემია სწორედ ასეთ შემთხვევებს მიეკუთვნება.
ვირუსის გავრცელების შედეგად ახალ რეალობაში აღმოვჩნდით, რაც დიდი გამოწვევაა ნებისმიერი ჩვენგანისთვის. მოსახლეობის ნაწილმა დაკარგა სამსახური, სოციალური დისტანცია, პირბადეების ტარება და სივრცეში ჩაკეტილობა ნორმა გახდა. თავისთავად ცხადია, დანაკარგები და ცხოვრების ახალი წესი იწვევს სტრესს და საჭიროებს ადაპტაციური მექანიზმების გააქტიურებას. ამ გამოწვევებთან გასამკლავებლად, საზოგადოების წევრებს სჭირდებათ მხარდაჭერა.
ფსიქიკური მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად რეაბილიტაციის ცენტრში მისვლის გადაწყვეტილება და დახმარების მიღება უკვე მნიშვნელოვანი ნაბიჯია. როგორ შეიძლება მივიდნენ ადამიანები აქამდე?
ფსიქიკური დახმარების ცენტრში მოსვლამდე, ინდივიდებს უწევთ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღება — პრობლემის აღიარება, რასაც ბევრი გაურბის. ეს არ არის მხოლოდ ჩვენი საზოგადოების პრობლემა. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციაზე დაყრდნობით, მსოფლიო მოსახლეობის 25% სხვადასხვა ფსიქიკურ დარღვევას, ცხოვრების განმავლობაში, ერთხელ მაინც განიცდის. თუმცა, მათი დიდი ნაწილი სტიგმის ზეგავლენით სპეციალისტთან კონსულტაციას ერიდება.
ეს მიდგომა მდგომარეობას ვერ ცვლის. პრობლემა არსად ქრება და უფრო მეტიც, ხშირად, სხვადასხვა დაავადების გამოწვევას უწყობს ხელს. ამიტომ, ყველას ვურჩევდი, არ იმოქმედონ საკუთარი თავის და ახლობლების საზიანოდ, ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა იწყება პრობლემის აღიარებით. სპეციალისტთან დროული მიმართვის შემთხვევაში, რეაბილიტაციის კურსი ეფექტურია და ნაკლებ დროს მოითხოვს, რასაც ვერ ვიტყვით დაგვიანებულ მიმართვაზე.
რას გულისხმობს რეაბილიტაციის კურსი და როგორი სახე ექნება პროცესს? რატომ უნდა მოვიდნენ ცენტრში ადამიანები, ვისაც დახმარება სჭირდებათ?
ჩვენს პარტნიორებთან, მენტალ ჰაბის კონცეფციაზე მსჯელობისას, ერთხმად შევჯერდით, რომ ცენტრს თანამედროვე სტანდარტის შესაბამისად უნდა ემუშავა. ამისათვის, უპირატესობა მივანიჭეთ პაციენტზე/კლიენტზე ორიენტირებულ მიდგომას და მულტიდისციპლინური გუნდის მუშაობის პრინციპს.
რეაბილიტაციის პროცესში ინდივიდუალური ღირებულებების, შეხედულებებისა და მოსაზრებების გათვალისწინება აუცილებელია. ჩვენ ყველა პაციენტს/კლიენტს ვაძლევთ საშუალებას, გამოთქვან აზრი თერაპიის მეთოდზე. რაც მთავარია, მათ აქვთ სპეციალისტთან კომუნიკაციის შეუზღუდავი შესაძლებლობა. ეს გვეხმარება ურთიერთთანამშრომლობის და ნდობის დამყარებაში, რაც რეაბილიტაციის პროცესზე აისახება.
ვინ მუშაობს მენტალ ჰაბში და რა სახის სამედიცინო მომსახურებას სთავაზობს ცენტრი პაციენტს/კლიენტს? რა შედის თქვენს მიზნებში??
მენტალ ჰაბის გუნდი ფსიქოლოგებს, ფსიქიატრებს და ჯანდაცვის სფეროს სპეციალისტებს აერთიანებს, რომლებიც მუშაობენ როგორც ფსიქო-სოციალური საჭიროებების მქონე პაციენტებთან/კლიენტებთან თერაპიული და სამედიცინო მომსახურების მიწოდების კუთხით, ასევე ახორციელებენ ფსიქოლოგიურ უორქშოპებს და ჩართულნი არიან აკადემიურ საქმიანობაში.
ჩვენია მიზანია, დავეხმაროთ ინდივიდებს ფსიქიკური ბალანსის აღდგენაში, ცხოვრების ხარისხის ამაღლებაში. მენტალ ჰაბში შესაძლებელია ინდივიდუალური და ჯგუფური ფსიქოთერაპიის, ფსიქოლოგისა და ფსიქიატრის კონსულტაციის გავლა. ეტაპობრივად დავამატებთ ახალ სერვისებს, რომელთა გაცნობა მენტალ ჰაბის Facebook გვერდზე იქნება შესაძლებელი.
როგორც ცნობილია, ცენტრი უფასო მომსახურებას სთავაზობს ექიმებსა და ლუდომანებს. როგორ შეარჩიეთ სამიზნე ჯგუფები?
ეს არჩევანი საზოგადოებაში არსებულმა გამოწვევებმა გვიკარნახა. თამაშდამოკიდებულება რჩება მნიშვნელოვან პრობლემად მოსახლეობის ნაწილში. ახალი რეალობის წინაშე კი, ლუდომანები კიდევ უფრო მოწყვლადები არიან და დახმარებას საჭიროებენ.
გარდა ამისა, სერიოზულ გამოწვევად ვაფასებთ იმასაც, რომ ჩვენი კოლეგები 24-საათიან რეჟიმში განაგრძობენ კორონავირუსით დაავადებული პაციენტების მკურნალობას. დამეთანხმებით მსგავსი გრაფიკი ნებისმიერი ადამიანისთვის ძლიერი გამოწვევაა, რომლის სათანადოდ შეფასება და რომელთანაც გამკლავებაა საჭირო.
ალბათ, გახსოვთ, რომ კამარას პროექტს საზოგადოების მხრიდან უნდობლობა მოჰყვა. როცა ასეთ პროგრამებს სათამაშო ბიზნესი აფინანსებს და სოციალური პასუხისმგებლობა ბიზნესის სფეროს სტრატეგიის ნაწილი ხდება, როგორ შეიძლება ჩვეულებრივ მოქალაქეს მსგავსი ცენტრის მიმართ ნდობა ჩამოუყალიბდეს?
სიახლის მიმართ კრიტიკული დამოკიდებულების გაჩენა, საზოგადოებაში, უცხო არასდროს ყოფილა. თუმცა, ზოგჯერ კრიტიკა გადაჭარბებულია და ამის ბევრი მაგალითიც გვინახავს. ვფიქრობ, სიახლე რაც უფრო ძლიერ კრიტიკას გაუძლებს - უკეთესია. მნიშვნელოვანია პრიორიტეტების დალაგება - თუ ერთი მხრივ იქნება კრიტიკა, მეორე მხრივ კი დაიდება შედეგი, ვგულისხმობ განკურნებულ პაციენტს, მაშინ მეც და ჩემი კოლეგებიც მზად ვართ მსგავსი კრიტიკა ავიტანოთ.
ნდობის მოპოვებას რაც შეეხება, აქაც ფორმაზე მეტად შინაარსზე ვართ ორიენტირებული, ნდობის მოპოვების საფუძველი ჩვენი პაციენტების/კლიენტების კმაყოფილება იქნება.
საჭირო რომ გახდეს მკურნალობის დისტანციურად გაგრძელება, როგორ შეძლებს ცენტრი ამ გამოწვევასთან გამკლავებას?
ჩვენი გუნდის ყველა წევრს აქვს დისტანციურად მუშაობის გამოცდილება. ონლაინ რეჟიმში თერაპიის გავლა სირთულეს არ წარმოადგენს არც ჩვენი ბენეფიციარებისთვის. ტექნიკურად მზად ვართ და საჭიროების შემთხვევაში გადავერთვებით დისტანციურ რეჟიმზე.
რეგისტრაცია მენტალ ჰაბში 8 ივლისიდან დაიწყო. მსურველებმა უნდა დარეკონ ნომერზე 0322 051911. ოპტიმალური კურსი 3-6 თვეს მოიცავს და თვეში 8-საათიანი ინტენსიური დატვირთვით ჩატარდება. თუმცა, ცენტრის დამფუძნებლის განცხადებით, გამონაკლის შემთხვევებში კურსი გახანგრძლივდება და მუშაობის ინტენსივობაც გაიზრდება საბოლოო, წარმატებული შედეგების მიღწევამდე.
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
კომენტარები