150 წლის შემდეგ პირველად დიდი ლურჯი პეპელა ისევ ფარფატებს კოტსუოლდში
სახეობის ხელახლა შემოყვანის ყველაზე დიდი პროექტის შედეგად, პეპლის იშვიათი სახეობა პეპელა დიდი ცისფერა (Phengaris arion) 150 წლის შემდეგ პირველად ისევ დაფრინავს კოტსუოლდში, დიდ ბრიტანეთში.
გლოსტერშირში, როდბოროს საძოვარზე, ამ ზაფხულს დაახლოებით 750 პეპელა გამოჩნდა მას შემდეგ, რაც წინა წლის შემოდგომაზე ოპტიმალური ჰაბიტატის შესაქმნელად სათიბ-საძოვრების 5-წლიანი ინოვაციური მოვლის შემდეგ 1 100 ლარვა გაეშვა.
გლობალურ დონეზე გადაშენების საფრთხის მქონე პეპელა ახლა უკვე იმაზე მრავლადაა დიდ ბრიტანეთში, ვიდრე მსოფლიოს რომელიმე სხვა ნაწილში, თანაც იმის გათვალისწინებით, რომ ოთხი ათწლეულის წინ ეს სახეობა ქვეყანაში გადაშენებული იყო.
დიდი ცისფერას ბრიტანეთში დაბრუნება, ალბათ, მწერის სახეობის ხელახლა შემოყვანის ყველაზე წარმატებული პროექტია მსოფლიოს მასშტაბით. თავდაპირველად მუხლუხები შვედეთიდან ჩამოიყვანეს.
რამდენიმეწლიანი საგულდაგულო სამუშაოების შემდეგ ჯერემი თომასმა და დევიდ სიმკოქსმა მოახერხეს, რომ პეპელა წარმატებით დაბრუნებულიყო სომერსეტში, მოგვიანებით კი გლოსტერშირშიც.
ამის გასაკეთებლად მათ ჯერ სახეობის უნიკალური სასიცოცხლო ციკლის შესწავლა მოუწიათ. ველური ბეგქონდარადან ჩამოვარდნილი პატარა მუხლუხები წითელ ჭიანჭველას, Myrmica sabuleti-ს, მიწისქვეშ მიჰყავთ, რადგან ჰგონიათ, რომ პარაზიტული ლარვა სინამდვილეში მათიანია.
ჭიანჭველებს მუხლუხები უსაფრთხოებისთვის თავიანთ ბუდეებში მიჰყავთ და მათ "უმღერიან" კიდეც. მალევე ბალახისმჭამელი მუხლუხი ხორცისმჭამელად გარდაიქმნება და ზამთრის განმავლობაში ჭიანჭველათა მატლების ჭამას იწყებს, შემდეგ კი ის დაჭუპრებისთვისაა მზად. ზაფხულში მიწისქვეშეთიდან პეპელა გამოფრინდება.
საძოვარს, რომელიც დიდი ბრიტანეთის ეროვნული ფონდის მფლობელობაშია, ჯერ საქონლისთვის ციცაბო ქანობებზე — იმ ადგილას, სადაც საქონელი, ჩვეულებრივ, არ წავიდოდა — დროებითი საბალახო ველების მოშენება დასჭირდა, ასევე იქ არსებული ბუჩქნარის გაჩეხვა, რათა წითელი ჭიანჭველებისთვის იდეალური პირობები შექმნილიყო.
"პეპელას სითბოს მოყვარული წითელი ჭიანჭველების მაღალი სიმჭიდროვე სჭირდება, რადგან ისინი პეპლის სასიცოცხლო ციკლში საკვანძო როლს ასრულებენ. მაძოვარი ძროხები მათთვის იდეალურ პირობებს ქმნიან, რადგან ბალახი დაბალ სიმაღლეზე რჩება, მზე კი ნიადაგამდე აღწევს და ათბობს მას, რაც მყუდრო გარემოს უქმნის ჭიანჭველებს, რომლებიც ცივსისხლიანები არიან და გაზაფხულზე, ზაფხულსა და შემოდგომაზე საკვების საძებნელად მათ სითბო სჭირდებათ", — თქვა საძოვრის მენეჯმენტის გეგმის თანაავტორმა და მკვლევარმა ეკოლოგმა დევიდ სიმკოქსმა.
სახეობის ხელახლა შემოყვანის პროექტი დიდი ბრიტანეთის ეროვნული ფონდის, Butterfly Conservation-ისა და Back from the Brink-ის პროექტთან პარტნიორობით განხორციელდა. კლიმატის დათბობასთან ერთად დიდმა ცისფერამ ჩრდილოეთით გავრცელებაც უნდა მოახერხონ, ოღონდ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი მათ ახალი ჰაბიტატის პოვნაში დაეხმარებიან.
"პეპლები ძალიან მგრძნობიარე არსებები არიან, დიდი ცისფერას განსაკუთრებული საჭიროებების გათვალისწინებით კი ისინი იმის ერთგვარ ბარომეტრს წარმოადგენენ, თუ რა ემართება ჩვენს გარემოსა და ცვალებად კლიმატს. გლობალურად გადაშენების საფრთხის მქონე ამ პეპლისთვის იმდენად სწორი პირობების შექმნა, რომ ის არათუ გადარჩა, არამედ, იმედია, მრავლადაც იქნება, მრავალი წლის შრომის კულმინაციაა. ბუნების დამცველებისა და ადგილობრივი მესაქონლეების ერთობლივი ძალისხმევის გარეშე ეს ვერ მოხერხდებოდა", — თქვა როდბოროსა და მინჩინჰამპტონის საძოვრების რეინჯერმა რიჩარდ ევანსმა.
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები