როგორი გვეგონებოდა ცხოველები, ჩონჩხის მიხედვით რომ გვიწევდეს მათი წარმოდგენა
დინოზავრს თუ წარმოიდგენთ, ალბათ, Jurassic Park-ში არსებული ტირანოზავრი რექსი გაგახსენდებათ მისი უზარმაზარი ყბით, არაპროპორციულად დიდი თავითა და პაწაწინა სასაცილო ხელებით.
ვინაიდან ცოცხალ დინოზავრს არავინ მოვსწრებივართ, მათი გამოსახვა დიდწილად განამარხებულ ჩონჩხებს ეფუძნება. მაგრამ მარტოოდენ განამარხებული ძვლებით გადაშენებული მხეცების წარმოდგენა რამდენად სანდო რამაა?
სტამბოლელმა ილუსტრატორმა და პალეოარტისტმა კ. მ. კოსმანმა ჩვენი პლანეტის თანამედროვე ცხოველების ძვლების მიხედვით მათი გამოსახულებები შექმნა ისე, თითქოს ის ისინი ნანახი არ ჰყავდა.
მიღებული შედეგები რეალობისგან საკმაოდ შორსაა და ზოგ შემთხვევაში შემაძრწუნებელიც კია:
ავიღოთ, მაგალითად, სპილოს გამოსახულება (ზედა მარცხენა). სპილოს თავის ქალას რომ გადაწყდომოდით, წარმოდგენა არ გექნებოდათ, რომ მას ორმეტრიანი ხორთუმი აქვს, და არც ის გეცოდინებოდათ, რომ ის ასეთი ბომბორა და ნაოჭიანია.
მთავარი პრობლემა ისაა, რომ მარტოოდენ ჩონჩხით ცხოველის წარმოდგენისას გიწევს, გამოიცნო, ძვალს რბილი ქსოვილის რა რაოდენობა ეკრა გარს. ამ დროს უფრო უსაფრთხო და მარტივია რბილი ქსოვილის მცირე რაოდენობის წარმოდგენა, თუმცა, სამწუხაროდ, ხშირად ამას უკიდურესად გამხდარ ცხოველებამდე მივყავართ, როგორიცაა, მაგალითად, კოსმანის დახატული პავიანი:
მარტივია იმის დანახვა, როგორ შეიძლება პალეოხელოვნების ამ ტროპებმა შეცვალოს ის, თუ როგორ გამოვსახავთ გადაშენებულ ცხოველებს. ეს წლების განმავლობაში მკვლევრების მიერ რეკონსტრუირებულ ველოცირაპტორებში განსაკუთრებით კარგად ჩანს. ათწლეულების განმავლობაში ცარცული პერიოდის ეს ქმნილებები მარდი და გაბრაზებული ხვლიკებივით წარმოგვედგინა, იურული პერიოდის პარკის სტილში. მიუხედავად ამისა, პალეონტოლოგებს ახლა სჯერათ, რომ ისინი, სინამდვილეში, ხმელეთის ფერადბუმბულებიანი მტაცებელი ფრინველებივით გამოიყურებოდნენ.
ცხოველის განსაკუთრებულად მცდარად წარმოდგენის ყველაზე სასაცილო მაგალითი მაშინ მივიღეთ, როდესაც 1600-იანების შუა წლებში თანამედროვე გერმანიის ტერიტორიაზე ბეწვიანი მარტორქის ჩონჩხი იპოვეს. იქიდან გამომდინარე, რომ ეს მე-17 საუკუნე იყო, ხალხს გამყინვარების პერიოდის ამ გადაშენებული გრძელრქიანი ცხოველის შესახებ არავითარი ინფორმაცია არ გააჩნდა. თუმცა, მათ სწამდათ ცალრქიანი ცხენების. ამიტომაც, როდესაც ჩონჩხმა პრუსიელი მეცნიერის, ოტო ფონ გოირიკეს, ყურადღება მიიპყრო, მან ჩონჩხის ერთი გრძელი რქა დაინახა და ჩათვალა, რომ ის ცალრქიანი ცხენი იყო. სამწუხაროდ, ვინაიდან ჩონჩხს ძვლების დიდი ნაწილი აკლდა, მისი სანახევრო, ცალრქიანიცხენისებრი რეკონსტრუქცია ძალიან სასაცილოდ გამოიყურებოდა.
-
გადახედვააქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო აქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო
-
გადახედვაახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით ახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით
-
გადახედვამოვუწოდებთ შსს-ს, უარი თქვას კანონსაწინააღმდეგო, ღირსების შემლახავ ძალადობრივ პრაქტიკაზე — საია მოვუწოდებთ შსს-ს, უარი თქვას კანონსაწინააღმდეგო, ღირსების შემლახავ ძალადობრივ პრაქტიკაზე — საია
-
გადახედვამოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე მოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე
-
გადახედვაპარლამენტში უსაფრთხოების წითელი დონე ამოქმედდა პარლამენტში უსაფრთხოების წითელი დონე ამოქმედდა
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია მამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია
-
გადახედვა"მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი "მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი
-
გადახედვაფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები ფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები
-
გადახედვაფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში ფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში
-
გადახედვავითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ ვითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ
-
გადახედვამაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე მაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე
-
გადახედვაშსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით შსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით
-
გადახედვააქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს აქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს
-
-
გადახედვამამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება მამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება
-
გადახედვა"დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება "დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება
-
გადახედვაშსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს შსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს
-
გადახედვასია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ სია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ
-
გადახედვადეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ დეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ
-
გადახედვაპარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო პარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო
-
გადახედვარა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ რა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ
კომენტარები