კანადაში ხალხი კანადაზე უფრო ძველი ხის გადარჩენისთვის იბრძვის
კანადის ქალაქ ტორონტოში ხალხი საუკუნეების სიძველის დიდებული მუხის გადარჩენას ცდილობს, თუმცა კორონავირუსის პანდემიის გამო ეს ბრძოლა უფრო გართულდა.
24 მეტრის სიმაღლის ჩრდილოური წითელი მუხა ამ მიწებზე ერთ-ერთი ყველაზე ხანდაზმული ხეა, დაახლოებით 300 წლის — ჯერ კიდევ იმდროინდელი, როდესაც ონტარიოს ტბის ახლომდებარე ნაპირებზე ფრანგმა მოგზაურებმა სავაჭრო პუნქტი დააარსეს.
ხე ამჟამად ნორთ-იორკის საცხოვრებელი რაიონის ცენტრალური ქუჩის ერთი ჩვეულებრივი ბუნგალოს უკანა ეზოშია.
ხის უზარმაზარი ტანის გარშემოწერილობა ხუთ მეტრს აღწევს და ის 1960-იანი წლების სახლის უკანა ნაწილს ებჯინება.
ზაფხულში მისი გრძელი, ფოთლოვანი ტოტები მზის სხივებისგან მთელ ტერიტორიას ჩრდილავს.
თუმცა ბოლო წლებში სახლის ახალმა მფლობელმა დარდი გამოხატა იმაზე, რომ მას ხის შესაფერისად მოვლა არ შეუძლია, მისი ფესვები კი სახლის ფუნდამენტს შლის.
მეზობლებს ისიც ადარდებთ, რომ ეს ჩინებული ხე, შესაძლოა, ერთ დღესაც ძლიერმა ქარმა ან ქარიშხალმა წააქციოს.
ხის დასაცავად და იმისთვის, რომ 6-მილიონიან ქალაქში ის ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდეს, ტორონტოს მერიამ 2018 წელს ამ მიწის ყიდვა გადაწყვიტა, რათა სახლი დაანგრიოს და მიმდებარე ტერიტორია პატარა საჯარო პარკად აქციოს.
ისეთია, რომ სუნთქვას შეგიკრავთ
წინა წელს სახლის მფლობელსა და ქალაქს შორის საკუთრების გაყიდვის შეთანხმება შედგა.
ამ შეთანხმებად ძალიან გაახარა ადგილობრივი მცხოვრები ედით ჯორჯი, რომელიც 14 წელი ლობირებდა მუხის დაცვას, რომლის სილამაზეც, მისი თქმით, "სუნთქვას შეგიკრავთ".
"ეს ძველი ხეების როლს-როისია. კანადის არცერთ სხვა ხეს არ აქვს ისეთი მემკვიდრული ღირებულება, როგორიც ამას", — თქვა 68 წლის პენსიონერმა.
ექსპერტების თქმით, მოვლითა და სწორი პირობების შექმნით ხე კიდევ 200 ან მეტ წელიწადსაც კი იცოცხლებს.
"ასეთი ხის მოვლა ძვირი ჯდება. თუკი ეს ადგილი საჯარო სივრცე გახდება, ქალაქი მას ჩემზე უკეთ მოუვლის. არც ის მინდა, რომ ეგოისტი ვიყო და ხე ჩემთვის დავიტოვო", — ამბობს ალი სიმაგა, რომელმაც სახლი 2015 წელს შეიძინა.
მიუხედავად ამისა, შეთანხმება ჯერ არ შემდგარა. ქალაქის შემოთავაზება კერძო შემოწირულობებზეა დამოკიდებული, რომლებმაც საკუთრების საფასურის ნახევარი უნდა დაფაროს.
შემოწირულობები 2019 წლის დეკემბერში დაიწყო და მიზანი ამ წლის ბოლომდე $325 000-ის შეგროვებაა. იმედისმომცემი დასაწყისის, მათ შორის რამდენიმე ადგილობრივი ფილანტროპის მიერ $75 000-ის შეწირვის, შემდეგ შემოწირულობები პანდემიის დროს შენელდა.
ივლისის შუა რიცხვებისთვის სამიზნე რიცხვის დაახლოებით 30 პროცენტი, $95 000, შეგროვდა. თუკი დროის ამოწურვისთვის საკმარისი თანხის შეგროვება ვერ მოხერხდება, გახანგრძლივების გარეშე, თანხა მთელი ქალაქის მასშტაბით ხეების დარგვას მოხმარდება, თუმცა ისტორიული მუხის სამომავლო ბედი გაურკვეველი იქნება.
კანადური მემკვიდრეობა
ისტორიკოს მადლენ მაკდაუელის ცნობით, ხე ყოფილი ჰამბერის ველის ბილიკზე მდებარეობს, რომელსაც ადგილობრივები, მოგვიანებით კი ევროპელი ბეწვით მოვაჭრეები ონტარიოსა და სიმკოს ტბებს შორის ტრანსპორტირებისთვის იყენებდნენ — ეს იმ სავაჭრო გზის ნაწილია, რომელიც მთელ კონტინენტზე იყო გადაჭიმული, მექსიკის ყურიდან ზემო ტბის ჩრდილოეთ სანაპიროზე.
ისტორიკოსი ამბობს, რომ მოგზაურები დიდ ხეებს ორიენტირებად იყენებდნენ. ეს ხე, სავარაუდოდ, უკვე საკმაოდ დიდი იყო, როდესაც ფრანგებმა ეს ტერიტორია ბრიტანელებთან წააგეს, რომლებმაც 1793 წელს იორკი (მოგვიანებით ტორონტო) დააარსეს.
"ეს შესანიშნავი ხე ტორონტოსა და კანადის მემკვიდრეობის ნაწილია და ის ჩვენი ქვეყნის ამბავს მოგვითხრობს", — თქვა ქალაქ ტორონტოს პარტნიორობის ოფისის ხელმძღვანელმა მანჯიტ ჯიტამ.
წინა წელს ქალაქმა მის პატივსაცემად მემორიალური დაფა გახსნა, რომელიც ქვეყნის უდიდეს მეტროპოლისში ცალკეული ხისთვის გახსნილი პირველი დაფაა.
ხის ეკოლოგიური ღირებულებაც არანაკლებია: მუხამ ატმოსფეროდან 11 ტონაზე მეტი ნახშირბადი შეიწოვა და შეინახა.
"ცუდი რამ როცა ხდება, ეკლესიაში კი არა, აქ მოვდივარ, რადგან ეს ჩემი ტაძარივითაა. ხემ გადარჩენა მოახერხა და ის იმედს გვაძლევს იმ პლანეტისთვის, რომელიც ახლა საფრთხის ქვეშაა", — თქვა ედით ჯორჯმა.
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს ბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა ბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა
-
გადახედვაშსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს შსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს
კომენტარები