NDI: გაჩენილი ეჭვების საპასუხოდ მთავრობასა და ცესკოს საგანგებო ნაბიჯების გადადგმა დასჭირდებათ
ეროვნულ დემოკრატიულმა ინსტიტუტმა (NDI) არჩევნების დღის პროცედურები შეაფასა და აღნიშნა, რომ არჩევნების პროცესში გაჩენილი ეჭვების საპასუხოდ, საარჩევნო პროცესისა და საბოლოო შედეგების მიმართ საზოგადოების ნდობის გასაზრდელად, მთავრობის ლიდერებსა და საარჩევნო ადმინისტრაციას საგანგებო ნაბიჯების გადადგმა დასჭირდებათ.
პოლიტიკური კონტექსტი
ანგარიშში ნათქვამია, რომ 31 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები გლობალური პანდემიის, ქვეყნის საარჩევნო სისტემაში შეტანილი ბოლოდროინდელი მნიშვნელოვანი ცვლილებების, პოლიტიკური პოლარიზაციისა და მოქმედი პარლამენტის მიმართ შემცირებული ნდობის ფონზე ჩატარდა.
საარჩევნო დინამიკასა და პოლიტიკური გარემოს ფორმირებაზე კრემლის მხრიდან მომავალმა მუდმივმა აგრესიამ და რეგიონში სიტუაციის გამწვავებამაც იქონია გავლენა.
NDI-სა და სხვა ორგანიზაციების მიერ ბოლო წლებში ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევების მიხედვით, საქართველოს მოქალაქეების უმრავლესობა პარლამენტის საქმიანობას უარყოფითად აფასებს.
NDI-ს გამოკითხვის თანახმად, მოსახლეობის 64%-ს არ სჯეროდა, რომ პარლამენტი
ითვალისწინებდა მათ მოსაზრებებს, 68% კი მიიჩნევდა, რომ პარლამენტის წევრები მხოლოდ თავიანთ ინტერესებს ემსახურებოდნენ. ეს მიგნებები ცხადყოფს, რომ ახალ პარლამენტს საზოგადოებაში ნდობის ნაკლებობასთან მოუწევს გამკლავება.
კენჭისყრის დღის პროცედურები
NDI-ს ანგარიშის თანახმად, დამკვირვებელთა ჯგუფები ხმის მიცემის ფარულობასა და შედეგების ოქმებთან დაკავშირებულ რიგ პროცედურულ ხარვეზებზე საუბრობდნენ. მათ შორის ჩამონათვალი მოიცავდა:
- მარკირების პროცედურის;
- ამომრჩეველთა იდენტიფიცირების;
- კოროვანირუსთან დაკავშირებული ზომების გამოყენებისა და საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს შორის პასუხისმგებლობების გადანაწილების საკითხებს.
არჩევნების დღეს, ასევე, დაფიქსირდა ჟურნალისტებისა და დამკვირვებლების მუშაობისთვის ხელის შეშლისა და ამომრჩევლის მოსყიდვისა და გაყალბების სავარაუდო ფაქტები.
ანგარიშში ნათქვამია, რომ დამკვირვებლებმა, ასევე, დააფიქსირეს პარტიული კოორდინატორებისა და აქტივისტების მობილიზება საარჩევნო უბნების უმრავლესობის გარეთ, რაც ამომრჩევლისთვის დამაშინებელ გარემოს ქმნიდა. ისინი ამომრჩევლებს აღრიცხავდნენ და ზოგიერთ შემთხვევაში აქტიურ კამპანიასაც ეწეოდნენ, რასაც
დაძაბულობა და ფიზიკური დაპირისპირების რამდენიმე შემთხვევა მოჰყვა.
პოლიციამ სისხლის სამართლის გამოძიება 12 საქმეზე, ადმინისტრაციული წარმოება კი სამართალდარღვევის 16 ფაქტზე დაიწყო.
ადგილობრივი დამკვირვებლების თანახმად, საუბნო საარჩევნო კომისიების მნიშვნელოვან ნაწილში საარჩევნო ყუთში ბიულეტენების რაოდენობა განსხვავდებოდა ამომრჩეველთა სიაში ხელმომწერთა რაოდენობისგან. ამას გარდა, ზოგიერთ შემთხვევაში, შემაჯამებელი ოქმები არასრული ან არასწორი იყო.
ზოგიერთმა დამკვირვებელმა ვერ მიიღო ოქმების ასლები ამ საუბნო საარჩევნო კომისიებში ქსეროქსის ან პრინტერის არარსებობის გამო, რაც მონიტორინგის პროცესს ართულებდა. ზოგიერთმა უბანმა დროულად ვერ დაითვალა შედეგები, რამაც შედეგების სამართლიანობის შესახებ სპეკულაციებს შეუწყო ხელი.
მთლიანობაში, ამ საკითხებმა პროცესების მიმართ უნდობლობა წარმოშვა და გამოცხადებული შედეგები ეჭვქვეშ დააყენა. კენჭისყრის დღის საჩივრების დიდი რაოდენობა უკვე შეტანილია და გასაჩივრების პროცესი ამ დრომდე გრძელდება.
ანგარიშში წერია, რო საარჩევნო ადმინისტრაციამ დამატებითი ძალისხმევა უნდა გასწიოს, რათა შეტანილი საჩივრები სწრაფად, გამჭვირვალედ და სწორად განიხილონ, საჭიროების შემთხვევაში კი კონკრეტულ უბნებზე ხმების გადათვლა ან განმეორებითი კენჭისყრა ჩატარდეს.
კორონავირუსი
ანგარიშში ნათქვამია, რომ კოვიდინფიცირებული ამომრჩევლებისთვის საარჩევნო პროცედურების მართვა განსაკუთრებული გამოწვევებით აღსავსე და წინააღმდეგობრივი საკითხი აღმოჩნდა.
19 ოქტომბერს გამოქვეყნებული ცესკოს დადგენილების მიხედვით, იმ პირებს, რომლებიც თვითიზოლაციაში იმყოფებოდნენ ან სახლში მკურნალობდნენ, მხოლოდ გადასატანი ყუთის საშუალებით შეეძლოთ ხმის მიცემა, რისთვისაც მათ ხანმოკლე, სამდღიან ვადაში დარეგისტრირება ევალებოდათ. ცესკოს მონაცემებით, გადასატანი ყუთით ხმის მისაცემად კომისიას 9 940 მოქალაქემ მიმართა, რომლებიც აცხადებდნენ, რომ თვითიზოლაციაში იმყოფებოდნენ.
ზოგიერთი პოლიტიკური პარტია და არასამთავრობო ორგანიზაცია შემჭიდროებულ ვადებს
ეწინააღმდეგებოდა და რეგისტრაციის დამაბნეველ პროცესს აკრიტიკებდა, რომლის შესახებ კომუნიკაციაშიც ხარვეზები შეინიშნებოდა.
ზოგიერთმა პარტიამ და არასამთავრობო ორგანიზაციამ კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენა ცესკოს გადაწყვეტილება კოვიდინფიცირებული პაციენტებისთვის გადასატანი ყუთის გამოყენების შესახებ, ნაცვლად იმისა, რომ საავადმყოფოებსა და საკარანტინო ზონებში სპეციალური უბნები მოეწყოთ.
მათ შეშფოთება გამოთქვეს იმის თაობაზე, რომ ეს პროცესის დაკვირვებას გაართულებდა და მანიპულაციის შესაძლებლობას შექმნიდა.
კამპანიის დაფინანსება
როგორც NDI-ს ანგარიშში წერია, საქართველოს საარჩევნო პროცესებში კამპანიის დაფინანსების საკითხი დიდი ხანია კრიტიკის საგანს წარმოადგენს. სხვა ფაქტორებთან ერთად, ეს ეხება:
- პარტიებისა და კანდიდატების კამპანიის დაფინანსებაში არსებულ დიდ უთანასწორობას;
- კამპანიის, სახელმწიფო და კერძო რესურსებს შორის ბუნდოვან გამყოფ ხაზებს;
- საჩივრებს შემომწირველებზე ზეწოლისა და დაშინების შესახებ;
- "შავი ფულის" უკანონო გზით გამოყენების სქემების შესახებ ბრალდებებს.
ფართო შეთანხმება არსებობს იმის თაობაზე, რომ ამგვარი გარემო მმართველ პარტიას არაპროპორციულ უპირატესობას ანიჭებს და პოლიტიკური რეკლამისთვის და კამპანიის ფარგლებში სხვა აქტივობებისთვის მნიშვნელოვან რესურსებს აძლევს.
ანგარიშის თანახმად, არსებულმა კანონებმა და რეგულაციებმა ამ უთანასწორობის აღმოფხვრა ვერ მოახერხა. ოპოზიციური პარტიებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების მოსაზრებით, შესაბამის ინსტიტუტებს ეფექტური მონიტორინგის განხორციელებისა და კანონმდებლობის აღსრულებისთვის საჭირო რესურსები და პოლიტიკური დამოუკიდებლობა აკლიათ.
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
კომენტარები