მყვინთავებმა ბალტიის ზღვაში ნაცისტური ენიგმას აპარატი იპოვეს
წინა თვეში გერმანელმა მყვინთავებმა, რომლებიც ძველი სათევზაო ბადეების საპოვნელად ბალტიის ზღვის ფსკერს იკვლევდნენ, ისტორიის მეტად იშვიათი არტეფაქტი იპოვეს: უცნაური მოწყობილობა ღილაკებითა და როტორით, რომელიც დაჟანგებული და წყალმცენარეებით დაფარული იყო.
"კოლეგამ ამოცურა და მითხრა: იქ ბადეა, რომელშიც ძველი საბეჭდი მანქანაა გახვეული", — თქვა მთავარმა მყვინთავმა ფლორიან ჰუბერმა.
საბეჭდი მანქანის მსგავსად, ეს მოწყობილობაც შეტყობინებების გასაგზავნად გამოიყენებოდა — ოღონდ ამ შემთხვევაში, ძალიან სახიფათო და ფარული შეტყობინებების. ჯგუფმა, რეალურად, ენიგმას იშვიათი დასაშიფრი აპარატი აღმოაჩინა, რომელსაც მეორე მსოფლიო ომის დროს ნაცისტური გერმანია დაშიფრული საომარი ინფორმაციის გადასაცემად იყენებდა.
მყვინთავებმა აპარატი გერმანიის ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროზე, გელტინგის ყურეში, იპოვა, რომელიც ბალტიის ზღვის ნაწილია. ბუნების მსოფლიო ფონდის (WWF) დავალებით გუნდი სონარულ ტექნოლოგიას იყენებდა მიტოვებული სათევზაო ბადეების საპოვნელად, რომლებიც ოკეანეებს აბინძურებს და თევზებისთვის, ზღვის ფრინველებისა და წყალქვეშა ძუძუმწოვრებისთვის ძალიან სახიფათოა.
ჰუბერის თქმით, გუნდის სონარული აღჭურვილობა ზღვის ფსკერზე უცნაურ ობიექტებს ხშირად ამჩნევს.
"ბოლო 20 წელიწადში ბევრი საოცარი და უცნაური აღმოჩენა გამიკეთებია, მაგრამ არასდროს მიფიქრია, რომ ერთ დღესაც ლეგენდარულ ენიგმას აპარატს ვიპოვიდი", — განაცხადა მან.
როდესაც მომხმარებელი ენიგმას აპარატზე შეტყობინებას ადგენდა, მოწყობილობის როტორები თითოეული ხაზისთვის ახალ ასოებს ანაცვლებდა, რათა წერილი დაშიფრულიყო. ოპერატორებს, რომლებიც დაშიფრულ შეტყობინებას იღებდნენ, მის გასაშიფრად თავიანთი ენიგმა უნდა ჰქონოდათ, ასევე სცოდნოდათ გამომგზავნის როტორების ზუსტი საწყისი პოზიციები.
მყვინთავების მიერ ნაპოვნ აპარატს სამი როტორი ჰქონდა, ამიტომ, სავარაუდოდ, ის გერმანულ საომარ გემს ეკუთვნოდა. ისტორიკოს იან ვიტის თქმით, U-boat-ები — ძლიერი გერმანული წყალქვეშა ნავები, რომლებიც პირველი და მეორე მსოფლიო ომების დროს დიდ ძალას წარმოადგენდნენ — როგორც წესი, უფრო კომპლექსურ, ოთხროტორიან ენიგმებს ატარებდნენ.
1945 წელს, როცა გლობალური კონფლიქტი დასასრულს მიუახლოვდა, გერმანიის საზღვაო ძალებმა გელტინგის ყურეში განზრახ ჩაძირეს თავიანთი წყალქვეშა ნავები, რათა ისინი მტრებს არ ჩავარდნოდათ ხელში. ვიტის თქმით, შესაძლოა, ვიღაცამ ეს აპარატი იმ დროს წყალში მოისროლა, რათა საომარი საიდუმლოები დაცული დარჩენილიყო.
მართალია, ენიგმას აპარატმა გერმანიას დროებით საშუალება მისცა, ფარულად გადაეცა ინფორმაცია ჯარის ადგილმდებარეობისა და გეგმების შესახებ, მაგრამ "მოკავშირეებმა" საბოლოოდ მათი კოდი მაინც გაშიფრეს.
პირველად კოდის გაშიფვრა 1930-იან წლებში პოლონელმა მათემატიკოსებმა სცადეს, მოგვიანებით კი მათმა მცდელობებმა შემდგომ კვლევებს გაუკვალა გზა და საბოლოოდ ბრიტანელმა მათემატიკოსმა ალან ტიურინგმა ენიგმას ძალიან ჩახლართული კოდი გაშიფრა. ამ მიღწევამ მოკავშირეებს დიდი გამარჯვება მოუტანა და, ზოგიერთი ისტორიკოსის გამოთვლით, ომი რამდენიმე წლით შეამოკლა.
ამჟამად ტიურინგი თანამედროვე კომპიუტერული მეცნიერების მამადაა მიჩნეული, მისი მიღწევების უკვდავსაყოფად კი 2014 წელს გადაიღეს ფილმი იმიტაციის თამაში (The Imitation Game).
გერმანიამ 1930-იან და 1940-იან წლებში დაახლოებით 20 000 ენიგმა შექმნეს, თუმცა დღემდე მხოლოდ რამდენიმე მათგანი შემორჩა. 2017 წელს რუმინეთში მათემატიკოსმა კარგად შემონახული სამროტორიანი ენიგმა დაახლოებით $51 620-ად გაყიდა. ამის პარალელურად ოთხროტორიანი ენიგმები აუქციონებზე $400 000-ზე ძვირად გაიყიდა.
გერმანიის შლეზვიგ-ჰოლშტაინის რეგიონის არქეოლოგიური ოფისის ხელმძღვანელმა ულფ იკეროდტმა თქვა, რომ აღმოჩენილი ენიგმას აპარატს გაწმენდენ, შემდეგ კი ადგილობრივ არქეოლოგიურ მუზეუმში გამოფენენ. მისი თქმით, აღდგენის პროცესს "დაახლოებით ერთი წელი" დასჭირდება.
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
კომენტარები