5 ხერხი კითხვისგან მეტი სიამოვნების მისაღებად
შესაძლოა, სხვა ბევრი ადამიანის მსგავსად, შენც მიეცი თავს პირობა, რომ 2021 წელს ეკრანებთან ნაკლებ დროს გაატარებდი და მეტს იკითხავდი. თუმცა პანდემიის პირობებში, როდესაც ცხოვრების გრაფიკი ისედაც არეულია და გამუდმებულ შფოთვაში გვიწევს ყოფნა, კითხვისთვის დროის გამონახვა არც ისე მარტივია.
ერთ-ერთი გამოსავალი მცირე დოზებით, ეტაპობრივად კითხვაა. ოქსფორდის უნივერსიტეტმა სწორედ მსგავსი ჩვევის წამახალისებელი ციფრული პროექტი, ათწუთიანი წიგნების კლუბი შექმნა. მასში გაწევრიანების შემდეგ შენ ოქსფორდის მკვლევართა მიერ ინგლისურენოვანი წიგნებიდან შერჩეული 10 მცირე ზომის ამონარიდი დაგხვდება წასაკითხად.
ოქსფორდის უნივერსიტეტისვე ამაზე უფრო მასშტაბური პროექტი, LitHits კი წიგნის კლუბის წევრებს ყოველკვირა ათწუთიანი ლიტერატურული ნაწყვეტის ექსპერტებთან განხილვის და მათგან ლიტერატურული რჩევებისა და რეკომენდაციების მიღების საშუალებას აძლევს.
ამ უკანასკნელ პროექტზე დაყრდნობით აღმოჩნდა, რომ მკითხველებისთვის წამოწყების ყველაზე მიმზიდველი ნაწილი კითხვისთვის განკუთვნილი დროის სიმცირე და ლიტერატურის ხარისხი და მრავალფეროვნება იყო. ათკვირიან პროექტში ჩართული ადამიანები, ამასთან, იმის ნაცვლად, რომ რეგულარულად დასწრებოდნენ კლუბის ვირტუალურ შეკრებებს, პერიოდულად ეთიშებოდნენ ხოლმე პროცესს. ამის მიზეზი ის შეიძლება იყოს, რომ კითხვისთვის რეგულარული დროის გამოყოფა ძალიან ძნელია — განსაკუთრებით კი პანდემიის პირობებში.
ამის გათვალისწინებით, ალბათ ცოტა უცნაურია, რომ ეს სტატია დროის მენეჯმენტისა და ჩვევების გამომუშავების შესახებ არაფერს გირჩევს. სამაგიეროდ, მისი დახმარებით შენ გაიგებ, როგორ უნდა იკითხო ფრაგმენტულად.
ეს რჩევები, რეალურად, ახალს არაფერს ამბობს. სხვა თუ არაფერი, მე-19 საუკუნის დასავლური რომანი, რომელიც ჩარლზ დიკენსის, უილკი კოლინსის, ჯორჯ ელიოტისა და ელიზაბეთ გასკელის მსგავსმა ავტორებმა შექმნეს და დღეს შემაშინებლად დიდი მოცულობის ჩანს, პირველად საგაზეთო სტატიების სახით, ეტაპობრივად, თავების მიხედვით გამოდიოდა. მსგავსი ფორმატის კომპაქტურობა სწორედ ის იყო, რამაც მაშინდელი მკითხველი მიიზიდა.
1. არ დაიწყო ნულიდან
დაფიქრდი იმაზე, უკვე რამდენს კითხულობ ყოველდღიურად ისე, რომ ამას ვერც იაზრებ. მაშინაც კი, თუ წლის განმავლობაში წიგნი ერთხელაც არ გადაგიშლია, გახსოვდეს, რომ ჰიპერტექსტურ ეპოქაში ვცხოვრობთ და ჩვენი დღეები სიტყვებით არის სავსე. სწორედ ამიტომ, შეგიძლია ჩათვალო, რომ დასახული მიზნისკენ მიმავალ გზას უკვე ადგახარ.
შენ, სავარაუდოდ, დღის განმავლობაში კითხვაში ძალისხმევას ისე ხარჯავ, რომ ამას ვერც კი ხვდები. ამის გააზრება საკითხავი მასალის გამრავალფეროვნებაში ან იმის გაცნობიერებაში დაგეხმარება, თუ როგორ ამუშავებ უკვე წაკითხულ ტექსტებს — თუნდაც მაშინ, როცა მათი სიგრძე 280 სიმბოლოს არ აღემატება.
2. კონცენტრირდი ხარისხზე და არა — რაოდენობაზე
ყურადღება გაამახვილე იმაზე, თუ რამდენად სიღრმისეულად კითხულობ. ყურადღებით კითხვა დეტალებზე დაკვირვებას გვასწავლის და წაკითხულის გონივრულად გააზრებაში გვეხმარება. მნიშვნელოვანი არა წაკითხულის რაოდენობა, არამედ ის პროცესია, რომელსაც კითხვისას გადიხარ.
ამ დროს შინაგან "საკითხავ წამზომს" ყურადღება არ უნდა მიაქციო და ნებისმიერი ტექსტის კითხვისას ცნობისმოყვარეობა არა წაკითხულის რაოდენობის, არამედ მისი არსისადმი გამოიჩინო. ასევე, ეს ხრიკი იმ დანაშაულის გრძნობის დათრგუნვაში დაგეხმარება, რომელიც ხშირად პასიური კითხვის გამო გვიჩნდება. თანაც, რაოდენობაზე კონცენტრირებისას კითხვა ისეთ რუტინულ ვალდებულებებს ემსგავსება, როგორიც, მაგალითად, ყოველდღიური ვარჯიშია.
1989 წლის მცირე ზომის მოთხრობების კრებულის, საერთაშორისო სწრაფი ფიქცია, შესავალში ამერიკელი ნოველისტი, ჩარლზ ბაქსტერი გვეუბნება, რომ ჩვენი ყურადღების ხარისხი მის ხანგრძლივობაზე გაცილებით მნიშვნელოვანია: "არასდროს არავის უთქვამს, რომ სონეტები ან ჰაიკუ ყურადღების უკმარისობის შედეგებია".
3. დაკარგე დროის შეგრძნება
წაკითხული წიგნების რაოდენობაზე ფიქრის ნაცვლად, ყურადღება მიაქციე იმას, თუ როგორ განსხვავებულად გადის დრო კითხვისას. ბევრ ადამიანს ჰგონია, რომ კითხვას დიდი დრო სჭირდება — ის დრო, რომლის გამონახვაც მრავალ ჩვენგანს ასე ძალიან უჭირს. თუმცა, კითხვას ერთი ძალიან საინტერესო დროითი თვისება ახასიათებს, რომელსაც კავშირი ტექსტის აღქმისას განცდილ კოგნიტურ გამოცდილებასთან აქვს.
კითხვისას, შესაძლოა, საუკუნეებმა თვალწინ ჩაგვირბინოს, წუთები კი მარადისობად მოგვეჩვენოს. ამერიკელი მწერალი, ჯია ტოლენტინო, მარგარეტ ეტვუდის ნაწარმოების დახასიათებისას კითხვის ამ მომაჯადოებელ უნარს ბრწყინვალედ აღწერს: "არაფერი ხდებოდა, თუმცა ხელფეხშეკრული და შეშინებული ვიჯექი. თითქოს, ვიღაც ყოველ წამს ავტოკატასტროფის ახალ კადრს მაჩვენებდა".
4. თავად შექმენი შესაძლებლობები
კითხვისგან სიამოვნება მცირე ხანშიც შეიძლება მიიღო და ტექსტის ენის, შექმნილი სახეების და იდეების დახმარებით წუთიერად ჩაიძირო წარმოსახვით სამყაროში. კითხვისთვის იდეალური გარემო და ადგილი არ არსებობს. უბრალოდ, წაიკითხე ყველგან და ყოველთვის, როდესაც თავისუფალ დროს გამონახავ.
5. დაამყარე კავშირი და მოიპოვე კონტროლი
თავად შეარჩიე საკითხავი და უპირატესობა არა სხვის რეკომენდაციას, არამედ საკუთარ ინტერესებს და მიზნებს მიანიჭე. ხშირად სარეკომენდაციო ვებსაიტები არც ისეთი ობიექტურები არიან, როგორებიც ერთი შეხედვით ჩანან. მაგალითად, ვებსაიტს Goodreads, სადაც ადამიანები წაკითხული და წასაკითხი წიგნების ჩამონათვალს ადგენენ და ამასთან რეკომენდაციებსაც იღებენ, ბაზარზე წიგნების ერთ-ერთი უდიდესი გამყიდველი კომპანია, ამაზონი ფლობს.
მნიშვნელოვანია იმის გაცნობიერება, რომ წიგნების ყიდვა ავტომატურად აქტიურ კითხვას არ ნიშნავს. ლეა პრაისი თავის 2019 წლის წიგნში, რას ვგულისხმობთ, როდესაც წიგნებზე ვსაუბრობთ, ამბობს, რომ თითოეული მკითხველი ცხოვრების განმავლობაში წიგნების პოვნის საკუთარ, უნიკალურ გზას გადის. ზოგი მათ შესახებ პირად საუბრებში იგებს, ზოგიც ფორუმებზე ან სხვა მრავალი საშუალებით პოულობს საკითხავს.
რიტა ფელსკიც თავის წიგნში, ლიტერატურის გამოყენების გზები, იმ საშუალებებზე საუბრობს, რომლითაც გარკვეული ტექსტი მკითხველს "უმეგობრდება". წიგნები სწორედ მაშინ ახერხებენ, გადაურჩნენ დროთა სვლას, როცა ახალ-ახალ ადამიანებთან კავშირის დამყარება გამოსდით.
უკვე გადაწყვიტე, რომ 2021 წელს მეტი იკითხო? შენთვის კარგი ამბავი გვაქვს: რადგან ამ სიტყვებს კითხულობ, შენ უკვე ასრულებ დანაპირებს.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები