რატომ არაა საკუთარი და სხვების განცდების შედარება სასარგებლო
როდესაც რაიმე რთულ სიტუაციასთან გიწევს გამკლავება, ხშირად ვიღაც გეუბნება: "უარესიც შეიძლებოდა მომხდარიყო". ხანდახან შენ თვითონაც კი ფიქრობ: "სხვა თუ არაფერი, იმდენად მაინც არ მიჭირს, როგორც იმ ადამიანს". საკუთარი ტკივილისა და ემოციების სხვების განცდებთან შედარება საკმაოდ გავრცელებულია, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მსგავსი მიდგომა ყოველთვის სასარგებლოა.
შედარება ხშირად ბუნებრივია და ზოგჯერ შესაძლოა, სასარგებლოც კი იყოს. შედარება შეიძლება საკუთარი პროგრასის შეფასებასა და იმის განსაზღვრაში დაგვეხმაროს, თუ რა არის კონკრეტულ სიტუაციაში სწორი.
თუმცა, მეორე მხრივ, შედარებამ შესაძლოა, ხელი შეუშალოს პიროვნულ ზრდას, არ მოგცეს საკუთარი თავისადმი თანაგრძნობის უფლება და სხვა ადამიანების განცდების გაზიარებაც კი გაართულოს.
რატომ არაა შედარება სასარგებლო?
გრძნობები ინდივიდუალურია
თითოეულ ადამიანს განსხვავებული რესურსები და გამოცდილება აქვს, რაც უდიდეს როლს თამაშობს იმაში, თუ როგორ მოქმედებს მათზე სხვადასხვა ემოცია. ადამიანები ბედნიერებასაც და უბედურებასაც განსხვავებულად აღიქვამენ. არ არსებობს ემოციების იერარქია, რომელიც გვეტყვის, რომ ერთი ადამიანის გრძნობები მეორე ადამიანის გრძნობებზე უკეთესი, უარესი, უფრო ძლიერი თუ შედარებით სუსტია.
მაგალითად, თუ ემოციურად მძიმე დანაკარგს განიცდი, შეიძლება მოგინდეს, რომ შენი გრძნობები იმ ადამიანისას შეადარო, რომელმაც, შენი აზრით, უფრო უარესი გადაიტანა. მიუხედავად ამისა, მნიშვნელოვანია გახსოვდეს, რომ ტკივილი ტკივილია. საკუთარი ტკივილის იმ ადამიანის განცდებთან შედარება, რომელმაც შენზე მეტი გადაიტანა, მხოლოდ შენი გრძნობების დაკნინებას იწვევს.
შედარება შენს გრძნობებს აკნინებს
როდესაც შედარებაზე ხარ ორიენტირებული, შეიძლება, საკუთარ ან სხვის გრძნობებს ნაკლები მნიშვნელობა მიანიჭო. მაგალითად, შეიძლება იფიქრო, რომ ცუდად ყოფნის უფლება არ გაქვს იმიტომ, რომ სხვა უარეს მდგომარეობაშია ან შეიძლება ჩათვალო, რომ მარტოსული მხოლოდ იმიტომ არ უნდა იყო, რომ იმაზე მეტი მეგობარი და ოჯახის წევრი გყავს, ვიდრე სხვას.
მიუხედავად ამისა, სხვისი გამოცდილების გამო საკუთარი მდგომარეობა არ უნდა უარყო. ასეთ დროს გრძნობების შედარებით საკუთარ მდგომარეობასა და განვლილ გზას იმაზე ნაკლებ მნიშვნელობას ანიჭებ, ვიდრე იმსახურებს. ამ ხერხს ადამიანები ხშირად იმისათვის მიმართავენ, რომ ნეგატიური ემოციები თავიდან აირიდონ. ემოციებისთვის თვალის გასწორების ნაცვლად, მათი უგულებელყოფა იმ მიზეზით, რომ აღნიშნული მდგომარეობა "არც ისეთი რთულია, როგორიც შეიძლებოდა ყოფილიყო", ხშირად უფრო მარტივ გამოსავლად გვეჩვენება. ეს, თავის მხრივ, ტოქსიკური პოზიტიურობის ერთ-ერთი ფორმაა, რომლის დროსაც ადამიანები თვლიან, რომ ნებისმიერი უარყოფითი ემოცია უნდა დამალონ ან უარყონ მხოლოდ იმისთვის, რომ ყალბი ოპტიმიზმი შეიგრძნონ.
საკუთარ გრძნობებს თვალს ვერ უსწორებ
ის ფაქტი, რომ სხვა ობიექტურად უარეს მდგომარეობაშია, არ ნიშნავს, რომ შენ მიერ განცდილი ემოციები ნამდვილი არაა. შენ უფლება გაქვს, იყო განაწყენებული, როდესაც სხვა გულს ტკენს ან იმედგაცრუებული, როდესაც ყველაფერი ისე არ ხდება, როგორც გინდოდა. რა თქმა უნდა, სხვა ადამიანებიც დაატარებენ ტკივილსა და იმედგაცრუებას, თუმცა მათი მდგომარეობა შენს გრძნობებს არ უნდა აკნინებდეს.
ნეგატიური ემოციების უგულებელყოფა სტრესს იწვევს, თუმცა ეს რთული ემოციებიც ხშირად მნიშვნელოვანი ინფორმაციის წყაროა. ამ ინფორმაციის წყალობით ხვდები, რომ რაღაც უნდა მოიმოქმედო, რაც საბოლოოდ, პოზიტიური ცვლილებებისკენ გიბიძგებს.
დახმარებას ყველა იმსახურებს
შედარება უამრავ ადამიანს აფიქრებინებს, რომ საკუთარ პრობლემებს დამოუკიდებლად უნდა გაუმკლავდნენ. ნაცვლად იმისა, რომ დახმარება და მხარდაჭერა ითხოვონ, ადამიანები ხშირად ფიქრობენ, რომ მათი პრობლემები ყურადღებას არ იმსახურებს.
მაგალითად, ადამიანი, რომელსაც დეპრესიის სიმპტომები აწუხებს, ზოგჯერ ფიქრობს, რომ დეპრესიისთვის რეალური მიზეზები არ აქვს. ეს ყველაზე ხშირად მაშინ ხდება, როდესაც ისინი საკუთარ ცხოვრებასა და გამოცდილებებს სხვა, უფრო რთულ სიტუაციაში მყოფი ადამიანების მდგომარეობას ადარებენ. ეს იმას ნიშნავს, რომ ადამიანები არ ითხოვენ და, შესაბამისად, ვერ იღებენ დახმარებას — თერაპიას, მედიკამენტურ მკურნალობას ან უბრალოდ მხარდაჭერას.
ასეთ დროს შედარება საკუთარ პრობლემებთან გამკლავების ნაცვლად, მათი უგულებელყოფისკენ გვიბიძგებს. მაშინაც კი, როცა თვლი, რომ შენი პრობლემები "საკმარისად რთული" არაა, დახმარებასა და მხარდაჭერას იმსახურებ.
რა არის შედარების ალტერნატივა?
როგორც კი საკუთარი გრძნობების სხვებთან შედარების ცდუნება მოგერევა, შეჩერდი და დაფიქრდი: სასარგებლოა ეს მიდგომა? იქნებ, ამ გზას საკუთარი ემოციების უგულებელყოფისთვის იყენებ?
შედარების მაგივრად, შეგიძლია ჩამოთვლილ გზებს მიმართო:
-
არ განსაჯო საკუთარი ემოციები.
- მიეცი საკუთარ თავს ემოციების შეგრძნების უფლება და გახსოვდეს, რომ შენი ყველა გრძნობა მნიშვნელოვანია.
- გახსოვდეს, რომ არ ხარ ვალდებული, შენი გრძნობები სხვისას შეადარო და საკუთარი ემოციები დააკნინო.
- არ განსაჯო სხვების ემოციები. ამის მაგივრად, დააფასე, რომ მათ საკუთარი გრძნობები გაგანდეს.
- მოუსმინე ადამიანებს და დაუჯერე მათ გრძნობებს. იმის თქმა, რომ გესმის მათი, ხშირად მხარდაჭერის გამოხატვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გზაა.
გახსოვდეს, რომ როდესაც ვიღაც რთულ მდგომარეობაშია, შედარება და განსჯა მიუღებელია. ეს შენს ემოციებსაც ეხება. აღნიშნულ ემოციებთან გამკლავება ადამიანებს სწავლის, გაზრდისა და ჭრილობების მოშუშების შესაძლებლობას აძლევს.
როდისაა შედარება სასარგებლო?
რეალობაში, გარკვეულწილად, შედარება გარდაუვალია. ადამიანებისთვის სხვების განცდების შემჩნევა და საკუთართან შედარება ბუნებრივი მოვლენაა. ზოგიერთ შემთხვევაში, შედარებას პოზიტიური გავლენაც შეიძლება ჰქონდეს.
- შედარება ზოგჯერ საკუთარი ცხოვრებისადმი მადლიერების გრძნობას გიჩენს.
- შედარების დროს გარკვეულ გამოცდილებებზე ინფორმაციას მათი საკუთარ თავზე გამოცდის გარეშე იღებ.
- ხანდახან შედარება გეხმარება, დაინახო, თუ რა უნდა გააკეთო მიზნების მისაღწევად.
- შედარება ხშირად სხვებისადმი თანაგრძნობის, შემდეგ კი დახმარების სურვილს აჩენს.
მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ტკივილი მადლიერების ნაწილი არაა. შეიძლება, შენს ცხოვრებაში მომხდარი დადებითი მოვლენების გამო მადლიერი იყო, თუმცა იმედგაცრუებას, სევდასა და ბრაზს მაინც გრძნობდე.
ამავე თემაზე:
Responsible.ge ევროპაბეთის პლატფორმაა, რომელიც საზოგადოებაში აზარტული თამაშების შესახებ ცნობიერების ამაღლებასა და პასუხისმგებლიანი თამაშის პოპულარიზაციას ემსახურება. ამასთანავე, პლატფორმის დახმარებით, შეგიძლიათ, გაეცნოთ პასუხისმგებლიანი თამაშის ხელსაწყოებსა და ანგარიშებს, ასევე ინფორმაციას ევროპაბეთის პასუხისმგებლობის შესახებ საზოგადოების მიმართ, ბიზნესსა და კომუნიკაციაში.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები