კორონავირუსი და დერმატოლოგიური გართულებები — რა უნდა ვიცოდეთ?
ვირუსული ინფექციების ნაწილი სხვადასხვა ტიპის გამონაყარით მიმდინარეობს, მას "ვირუსული ეგზანთემა" ეწოდება. გამონაკლისს არც COVID-19 წარმოადგენს. ის უკავშირდება ვირუსების იმავე ჯგუფს, რომელსაც განეკუთვნება "მძიმე მწვავე რესპირატორული სინდრომი" (SARS) და გაციების ზოგიერთი ფორმა.
პანდემიის ერთი წლის თავზე არსებული მონაცემების გაანალიზებით დგინდება, რომ კოვიდ-ინფექციის დასაწყისში, მისი მიმდინარეობისას თუ პოსტ კოვიდ ეტაპზე, შესაძლოა განვითარდეს სხვადასხვა ტიპის გამონაყარი ზედა და ქვედა კიდურებზე (ხელისა და ფეხის გულებზე და თითებზე) და ტორსზე. აღსანიშნავია, რომ ის ფაქტობრივად არ გვხვდება პუსტულების, ვეზიკულებისა და ჩირქოვანი სახით.
განვიხილოთ გამონაყარის ყველაზე გავრცელებული ფორმა, რომელიც მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში მოღვაწე დერმატოლოგებს აქვთ აღწერილი. ეს გახლავთ მოყინვის მსგავსი დაზიანება კიდურებზე — ე.წ კოვიდის თითები (AAD – American Academy of Dermatology Association — COVID TOES). ის გვხვდება ნებისმიერი ასაკის პაციენტებში, თუმცა, უფრო ხშირად, ბავშვებში, თინეიჯერებსა და მოზარდებში. ამ ასაკობრივ ჯგუფს, უმეტესად, არ აღენიშნებათ ინფიცირების სხვა სიმპტომები, ხოლო მათი განვითარების შემთხვევაშიც, ვირუსი მსუბუქად მიმდინარეობს.
კოვიდის თითზე შემდეგი ინფორმაცია გვაქვს: გამონაყარი, ფერის ცვლილება (სიწითლიდან სილურჯისკენ, ან პირდაპირ იასამნისფერი შეფერილობა) ვითარდება ზედა ან ქვედა კიდურებზე, თუმცა გამომდინარე იქიდან, რომ ის უმეტესად ე.წ ექიმოზით, ანუ ქვედა კიდურის თითებზე ჩალურჯებული კანით ხასიათდება, მიიღო სახელწოდება "covid toes". პაციენტები უჩივიან ხელისა და ტერფის შეშუპებას, ტკივილს, ბებერებს, ქავილის შეგრძნებას, კანის გაუხეშებას და სხვა დამახასიათებელ დისკომფორტს. ამ დროს, პაციენტები იყენებენ ჰიდროკორტიზონის მალამოს იმ კონკრეტულ ზონაზე, თუმცა თუ დისკომფორტი ხანგრძლივი დროით გრძელდება, საჭიროა დერმატოლოგთან ვიზიტი.
პოსტ კოვიდ ეტაპზე, პაციენტების ყველაზე ხშირი ჩივილი კანის სიმშრალე და თმის ცვენაა. აღნიშნული პათოლოგიების პრევენცია შეუძლებელია.
პაციენტთა 24% უვითარდება თმის ცვენა, რომლის ინტენსივობაც დამოკიდებულია თავად კოვიდ-19-ის სიმძიმეზე. მის მიზეზად მიიჩნევა:
1. მაღალი სიცხე
2. კოვიდის დროს მიღებული პრეპარატები
3. სტრესი.
თმის ცვენა კოვიდის პირველი სიმპტომების განვითარებიდან 2 თვეში იწყება და საშუალოდ 3-6 თვეს გრძელდება. ეს უმეტესად შექცევადი პროცესია, თუ რა თქმა უნდა, არ ახლავს ლაბორატორიულად დადასტურებული ვიტამინების ან მინერალების დეფიციტი (მაგალითად რკინის ან ფერიტინის). მკურნალობის ტაქტიკის დასაგეგმად მნიშვნელოვანია თმის ცვენის ლოკალიზაცია.
თუ გავითვალისწინებთ, რომ კოვიდ-19 ჯერ კიდევ კვლევის ეტაპზეა და მის შესახებ მწირი ინფორმაცია გვაქვს, რთულია გადაჭრით ვთქვათ, რა დრო ესაჭიროება გამონაყარის ალაგებას და იქნება თუ არა ის პოსტ კოვიდ ეტაპის თანმდევიც. გახანგრძლივებული კოვიდის სინდრომი პაციენტს შესაძლოა 120 დღემდე აწუხებდეს, რაც პირდაპირ კავშირშია იმუნიტეტთან და იმუნოლოგიურ რეაქციასთან. რაც ზუსტად შეგვიძლია ვთქვათ, კოვიდ-19-ის მიერ გამოწვეული გამონაყარი პოლიმორფული ანუ მრავალი სახის არის, მათ შორის გავრცელებულია პურპურა, ჭინჭრის ციება (სხვა დამახასიათებელი სიმპტომებით და მის გარეშე), ერითემატოზური გამონაყარი და სხვა.
გასათვალისწინებელია, რომ პოსტ კოვიდ გამონაყარის შემთხვევაში, შესაძლოა, ადგილი ჰქონდეს მედიკამენტოზურ ალერგიას, კონკრეტულ პრეპარატებზე განვითარებულ რეაქციას, ამიტომ აუცილებელია დერმატოლოგთან დროული ვიზიტი და გამონაყარის ტიპის განსაზღვრა.
გაიარეთ კონსულტაცია სამედიცინო ცენტრ ციტოს დერმატო-ვენეროლოგიურ კაბინეტში და აქციეთ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა ჩვევად!
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
კომენტარები