საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებას საქართველო მოუმზადებლად შეხვდა — ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია
ახალგაზრდა იურისთა ასოციაციამ საგანგებო მდგომარეობის დროს მთავრობის საქმიანობის შესახებ ანგარიში გამოაქვეყნა, სადაც ნათქვამია, რომ ქვეყანა ამას მოუმზადებელი შეხვდა და გამოიკვეთა ხარვეზები არა მხოლოდ მთავრობის ფუნქციონირების ოპერაციულ, არამედ ნორმატიულ დონეზეც. მათი თქმით, სამოქალაქო ინსტიტუტების ჩართულობის მექანიზმი არ არსებობდა და პროცესიდან ფაქტობრივად გამორიცხული იყო პარლამენტიც. გარდა ამისა, ანგარიშში "დახურულ კარს მიღმა საქმიანობა და საზოგადოებისთვის მხოლოდ საბოლოო გადაწყვეტილებების წარდგენა" დემოკრატიისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპების დამაზიანებელ ფაქტორადაა შეფასებული.
ანგარიში ორი ნაწილისგან შედგება — მთავრობის საქმიანობის აღწერა ორდინარულ ვითარებაში და კაბინეტის საქმიანობის შეფასება საგანგებო მდგომარეობის 2-თვიან პერიოდში.
"როგორც აღმოჩნდა, საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებას საქართველო მოუმზადებლად შეხვდა არა მხოლოდ კანონმდებლობის, არამედ ეპიდემიოლოგიური თვალსაზრისითაც, რამაც საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადება და ადამიანის უფლებებში ინტენსიური და არასასურველი ფორმით ჩარევა გარდაუვალი გახადა. მთავრობამ პანდემიის სამართავად არ გამოიყენა (ან სათანადოდ არ გამოიყენა) ნორმატიულ ან ფაქტობრივ დონეზე უკვე არსებული, სპეციალურად კრიზისების მენეჯმენტისთვის გათვალისწინებული ორგანოები და შექმნა ახლებური დროებითი სისტემა, რისი საჭიროებაც კვლევის არცერთ ეტაპზე არ დადასტურდა", — ნათქვამია დოკუმენტში.
ასევე, ცალკე პრობლემად არის გამოყოფილი მთავრობის საქმიანობის გაუმჭვირვალობა. ანგარიშში აღნიშნულია, რომ საგანგებო მდგომარეობისას კაბინეტის საქმიანობა კიდევ უფრო გაუმჭვირვალე გახდა.
"მიღებული გადაწყვეტილებები ძირითადად ეპიდემიოლოგების მოსაზრებებს ეყრდნობოდა და ქვეყანა ფაქტობრივად სამედიცინო რეცეპტებით იმართებოდა. მსჯელობის ეტაპზე ადამიანის უფლებების დამცველი სახელმწიფო და სამოქალაქო ინსტიტუტების ჩართულობის მექანიზმი არ არსებობდა. პროცესიდან ფაქტობრივად გამორიცხული იყო პარლამენტიც".
რეკომენდაციები
დოკუმენტში რეკომენდაციები მოცემულია თემატურად, რაც ქვესაკითხებს მოიცავს. ესენია:
- საკანონმდებლო ჩარჩოს გაუმჯობესება
- დახურული სხდომები — საჭიროა მთავრობის კანონსა და რეგლამენტში ცვლილება, რომლითაც მისი სხდომები იქნება ღია, მხოლოდ ცალკეულ შემთხვევებში განისაზღვრება დახურვის შესაძლებლობა;
- ელექტრონული მთავრობა — უმჯობესი იქნება, თუ საქართველოში ელექტრონული მთავრობის პროგრამით საკითხის გადაწყვეტას მიეცემა გამონაკლისის სახე და ამას მთავრობის ადმინისტრაციის ნაცვლად პრემიერმინისტრი გადაწყვეტს მთავრობის სხდომის მომზადების ეტაპზე; უნდა განისაზღვროს ინიციატორის შესაძლებლობაც, მოითხოვოს საკუთარ პროექტზე გადაწყვეტილების მიღების ფორმატი;
- დოკუმენტების გამოქვეყნება — ვალდებულება უნდა აისახოს მთავრობის რეგლამენტში;
- მთავრობის აქტებზე ხელმისაწვდომობა — ნებისმიერი პირისთვის სამართლებრივი აქტების კონსოლიდირებულ ვერსიებზე თავისუფლად წვდომის შესაძლებლობა უნდა იქნას უზრუნველყოფილი;
- უფლებამოსილებათა გამიჯვნა კაბინეტსა და მინისტრებს შორის — გამიჯვნა რაიმე კრიტერიუმს უნდა დაექვემდებაროს. სამინისტროს გამგებლობის სფეროში ძირითადი მიმართულებების განსაზღვრის კომპეტენცია გადაეცეს კაბინეტს, ხოლო პროცედურების განსაზღვრა მიენდოს სამინისტროს;
- პრემიერის ფრაგმენტული ფუნქციები — უმჯობესია, ასეთი უფლებამოსილებები გადაეცეს კაბინეტს, რაც უფრო ლოგიკურს გახდის უშუალო აღმასრულებელი ფუნქციების გადანაწილებას სამთავრობო აქტორებს შორის;
- პრემიერის საკადრო უფლებამოსილებები — რეკომენდებულია, მინისტრების მოადგილეები თავად მინისტრმა დანიშნოს, ხოლო სამინისტროების სსიპ-ების უფროსები დანიშნოს შესაბამისმა მინისტრმა კონკურსის საფუძველზე:
- მთავრობის აქტებზე მინისტრებს შორის წინასწარი შეთანხმება — მთავრობის რეგლამენტით გაიწეროს, რომ მინისტრებს შორის წინასწარი შეთანხმების შეუძლებლობის პირველივე შემთხვევის შემდეგ საკითხი მაინც გავიდეს მთავრობის სხდომაზე, სადაც კოლეგიურ ფორმატში გადაწყდება მისი ბედი;
- საგანგებო კანონმდებლობა — მნიშვნელოვანია, მსგავსი ჩანაწერები გაუქმდეს, მათი გადაწყვეტა დარჩეს საგანგებო კანონმდებლობას (დეკრეტს), საგანგებო მდგომარეობის შესახებ კანონმა კი შექმნას საგანგებო მდგომარეობის მთლიანი ციკლის მხოლოდ პროცედურული საფუძვლები;
- საგანგებო სიტუაციების რეგულირება — მნიშვნელოვანია, კანონმა შემოიღოს საგანგებო სიტუაციების მართვის ისეთი სისტემა, რომელიც მაქსიმალურად მოერგება სხვადასხვა სახის საგანგებო სიტუაციებს როგორც მართვის, ისე ოპერაციულ დონეზე განსახორციელებელი ღონისძიებების კუთხით, რათა ისინი ორდინარულ პერიოდში მაქსიმალურად გამოყენებადი გახდნენ.
2. კანონმდებლობის იმპლემენტაცია
- თავდაცვის ძალების გამოყენება — პრემიერმა ეპიდემიის დროს თავდაცვის ძალები ქვეყნის მხოლოდ იმ ნაწილში გამოიყენოს, სადაც ამის განსაკუთრებული საჭიროებაა;
- საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადება — მთავრობა ვალდებულია, მეტი არგუმენტაცია წარუდგინოს საზოგადოებას საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებამდე და დახურულ ფორმატში განხილვიდან უმალვე არ გადაწყვიტოს მისი შეთავაზება ქვეყნის პირველი პირისთვის;
- უწყებათაშორისი საბჭოს საქმიანობის ფორმატი — მნიშვნელოვანია, ისეთი უწყებების მუშაობაში, რომლებიც ფაქტობრივად სახელმწიფოს მართვის სადავეებს (თუნდაც დროებით) იღებენ, ჩართოს ადამიანის უფლებების დამცველი ინსტიტუტებისა და პარლამენტის წარმომადგენლები, რომელთა მონაწილეობა უფრო გამჭვირვალეს და ინკლუზიურს გახდის საგანგებო მდგომარეობის მართვას. ასევე მნიშვნელოვანია, ამ ორგანოებმა სავალდებულო წესით აწარმოონ სხდომების ოქმებიც, სხვაგვარად შეუძლებელია მათი მუშაობის შეფასება და დადასტურება, ვინაიდან ისინი ფორმალურ გადაწყვეტილებებს არ იღებენ.
-
გადახედვააქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო აქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო
-
გადახედვაახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით ახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით
-
გადახედვამოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე მოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია მამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია
-
გადახედვა"მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი "მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი
-
გადახედვაფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები ფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები
-
გადახედვაფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში ფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში
-
გადახედვამაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე მაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე
-
გადახედვააქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს აქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს
-
-
გადახედვამამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება მამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება
-
-
გადახედვა"დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება "დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება
-
გადახედვაშსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს შსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს
-
გადახედვასია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ სია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ
-
გადახედვადეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ დეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ
-
გადახედვაპარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო პარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო
-
გადახედვარა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ რა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ
-
გადახედვა9 აპრილის ქუჩაზე დიდი რაოდენობის სპეცრაზმი და საპოლიციო ძალებია მობილიზებული 9 აპრილის ქუჩაზე დიდი რაოდენობის სპეცრაზმი და საპოლიციო ძალებია მობილიზებული
-
გადახედვაროგორ დავიცვათ ციფრული მონაცემები საპროტესტო აქციაზე — 5 რჩევა როგორ დავიცვათ ციფრული მონაცემები საპროტესტო აქციაზე — 5 რჩევა
-
გადახედვაშსს: "მოვუწოდებთ პარლამენტთან შეკრებილებს, არ დაუშვან საავტომობილო გზების პარალიზება და ძალადობრივი მოწოდებები" შსს: "მოვუწოდებთ პარლამენტთან შეკრებილებს, არ დაუშვან საავტომობილო გზების პარალიზება და ძალადობრივი მოწოდებები"
კომენტარები