საქართველოში ქალების მხოლოდ 3%-ს აქვს კანონით მინიჭებული უფლება, ისარგებლოს დედობის სრულად ანაზღაურებადი შვებულებით
გაეროს ქალთა ორგანიზაციამ და ISET-მა ახალი კვლევის თანახმად, საქართველოში დასაქმებული ქალების მხოლოდ 3%-ს აქვს კანონით მინიჭებული უფლება, ისარგებლოს დედობის სრულად ანაზღაურებადი შვებულებით.
კვლევის მიხედვით, გამონაკლისია შემთხვევები, როდესაც დამსაქმებელი დამატებით ანაზღაურებას მათ საკუთარი სურვილით უხდის. დედობის შვებულების სახელმწიფო კომპენსაცია კი თვეში 167 ლარია, რაც საარსებო მინიმუმზე ნაკლებია.
აქ აღნიშნულია, რომ საქართველოში მოქმედი დედობის შვებულების
ანაზღაურების მიღება ყველა დასაქმებულ ქალს არ შეუძლია, რასაც რამდენიმე ფაქტორი განაპირობებს. ერთ-ერთი მათგანია ის, რომ ქართველი ქალების დიდი ნაწილი არაფორმალურადაა დასაქმებული (დასაქმებული ქალების დაახლოებით 45% არაფორმალური შეთანხმების საფუძველზე მუშაობს), რაც იმას ნიშნავს, რომ მათ ჩვეულებრივი შრომითი ხელშეკრულება არ აქვთ და, შესაბამისად, არც დედობის შვებულების ანაზღაურების მიღების უფლება.
კიდევ ერთი მიზეზი დამსაქმებლების შეზღუდულ სურვილსა და შესაძლებლობას უკავშირდება, რომ თანამშრომლებს დამატებით გადაუხადონ თანხა, დედობის შვებულებისთვის სახელმწიფოს მიერ დაწესებული თანხის ზემოდან. იმის გამო, რომ პროფკავშირებს შედარებით დაბალი ძალაუფლება და დაფარვა აქვთ, დედობის შვებულების ანაზღაურება, ძირითადად, დამსაქმებლის კეთილ ნებაზეა დამოკიდებული. ბიზნესის წარმომადგენლებთან ჩატარებული ინტერვიუების მიხედვით, საქართველოში მხოლოდ მსხვილ კომპანიებს შეუძლიათ, თავიანთ ქალ თანამშრომლებს დამატებითი თანხა გადაუხადონ კანონით განსაზღვრულ შემწეობაზე.
ამასთან, დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ იმის გათვალისწინებით, საქართველოში დასაქმებული ქალის საშუალო ხელფასი თვეში 822,6 ლარია, ამჟამინდელი კანონმდებლობა ხელფასების ჩანაცვლების მნიშვნელოვნად განსხვავებულ მაჩვენებლებს განსაზღვრავს დასაქმებულ ქალთა სხვადასხვა ჯგუფისთვის. კერძოდ, 100% საჯარო მოხელის შემთხვევაში და, საშუალოდ, 20% სხვა შემთხვევებში, თუ დამსაქმებელი ნებაყოფლობით არ გადაუხდის დაქირავებულს შვებულების დამატებით კომპენსაციას.
კვლევის მიხედვით, ანაზღაურების არსებული ზედა ზღვრის პირობებში, ქალის შვებულების ანაზღაურება, რომელიც არ არის საჯარო მოხელე და საშუალო ხელფასს იღებს, მხოლოდ 1,2 თვის ხელფასის ეკვივალენტურია. თუმცა საჯარო მოხელე ქალი სრულად იღებს 6 თვის კომპენსაციას.
"ეს განსხვავება პოტენციურად უწყობს ხელს დედობის შვებულების ანაზღაურებაში სხვაობის ზრდას და გავლენას ახდენს ქალთა მონაწილეობაზე სამუშაო ძალაში", — ნათქვამია კვლევაში.
კვლევის მიხედვით, მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლებში საქართველოს შრომის კოდექსში მნიშვნელოვანი პროგრესული ცვლილებები შევიდა, დედობის დაცვის თვალსაზრისით, კანონმდებლობა გაუმჯობესებას კვლავაც საჭიროებს. ქვეყანას ამ დრომდე არ აქვს რატიფიცირებული შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის დედობის დაცვის 183-ე კონვენციაც — დოკუმენტი, რომელიც შრომის ბაზარზე ორსული ქალებისა და დასაქმებული დედების დასაცავად საჭირო მინიმალურ სტანდარტებს ადგენს.
საქართველოს შრომის კანონმდებლობა დასაქმებულთა სხვადასხვა ჯგუფისთვის განსხვავებულ სტანდარტებს აწესებს. კვლევის ავტორების განცხადებით, ბავშვის მოვლის ანაზღაურებადი შვებულებაც ქალებისა და კაცებისთვის არათანაბრადაა ხელმისაწვდომი, რის გამოც პროფესიულ საქმიანობას უმეტესად ქალები თმობენ.
"ოჯახის საქმეებზე პასუხისმგებლობის აღებაც ძირითადად ქალებს უწევთ, ამიტომ რეპროდუქციულ ასაკში ისინი არაპროდუქტიულ თანამშრომლებად და ნაკლებად მიმზიდველ კადრად განიხილებიან. საბოლოოდ, ეს გარემოებები სამუშაო ძალაში ქალთა მონაწილეობაზე ნეგატიურად აისახება", — აღნიშნავენ კვლევის ავტორები.
დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ევროკავშირის ახალი დირექტივის მიხედვით, ორივე მშობელს, მინიმუმ, 4 თვის ხანგრძლივობის მშობლის ანაზღაურებადი შვებულება უნდა ჰქონდეს, საიდანაც მხოლოდ 2 თვის გადაცემა შეიძლება მეორე მშობლისთვის.
"ევროკავშირის ახალი დირექტივის საფუძველი ისაა, რომ ახალი პოლიტიკა ქალსა და კაცს შორის ბავშვზე ზრუნვისა და საშინაო საქმეებთან დაკავშირებული ვალდებულებების უფრო თანაბარ გადანაწილებას, დედების შრომის ბაზარზე დაბრუნებასა და შრომის ბაზარზე შესვლის პირობების გათანაბრებას შეუწყობს ხელს", — აღნიშნავენ ავტორები.
ისინი მიუთითებენ, რომ მამის მიერ შვებულების გამოყენება ე.წ. დედობის ჯარიმას ამცირებს — ფენომენებს, როდესაც ბავშვის გაჩენის შემდეგ უფრო მეტი ქალი ტოვებს სამსახურს, ვიდრე კაცი. მათივე შეფასებით, მამობის შვებულების გამოყენებამ შესაძლოა, ქალებსა და კაცებს შორის ანაზღაურებაში სხვაობაც შეამციროს. კვლევაში აღნიშნულია, რომ ამჟამად საქართველოში ქალის საშუალო ხელფასი კაცის ხელფასის დაახლოებით 63%-ია, რასაც ნაწილობრივ ქალების მიერ არასრულ განაკვეთზე მუშაობაც განაპირობებს.
კვლევა გაეროს ქალთა ორგანიზაციის რეგიონული პროექტის "ქალთა ეკონომიკური გაძლიერება სამხრეთ კავკასიაში" ფარგლებში, შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტოსა (SDC) და ავსტრიის განვითარების ფონდის (ADC) დაფინანსებით ჩატარდა.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები