ჩვეულებრივი დღის იდუმალი გამოცხადებები
გთავაზობთ სულ ცოტა ხნის წინ ქართულად ნათარგმნი მოთხრობების კრებულის ნაწვიმარზე შესახებ ხელოვნებათმცოდნე და ლიტერატურის მოყვარული ბექა სუხიტაშვილის რეცენზიას.
გაფრთხილება მათთვის, ვინც სპოილერებს უფრთხის: ქვემოთ მოცემული ტექსტი შესაძლოა შეიცავდეს სიუჟეტურ დეტალებს ან/და გარკვეულ ნაწყვეტებს აღნიშნული წიგნიდან.
გამომცემლობა დიოგენემ 2021 წელს გამოსცა ირლანდიელი რომანისტის, მოთხრობებისა და პიესების ავტორის, უილიამ ტრევორის მოთხრობების კრებული ნაწვიმარზე (მთარგმნელები ზაზა ჭილაძე და გია ჭუმბურიძე), რომელიც პირველად ითარგმნა ქართულად. ტრევორი სულ ახლახან, 2016 წელს გარდაიცვალა 88 წლის ასაკში. თავისი მოთხრობების გამო ტრევორი თანამედროვე ინგლისურენოვან ლიტერატურულ სამყაროში ერთ-ერთ საუკეთესო და დამსახურებულ მწერლად მიიჩნევა.
უილიამ ტრევორის მოთხრობებში მოქმედება როგორც ინგლისში, ისე მშობლიურ ირლანდიაში ვითარდება. მოთხრობების გმირები საზოგადოებისგან გარიყული, მარგინალიზებული, მარტოსული ადამიანები არიან: ბავშვები, მოხუცები, შუა ასაკს მიღწეული მარტოხელა კაცები ან ქალები, დეზორიენტირებული ოჯახები. ისინი თითქოს რეალობას თვალს არ უსწორებენ, თავიანთ ნაჭუჭებში გამოკეტილები აყურადებენ მდუმარე სახლების მიღმა ჩავლილ ცხოვრებას, მაგრამ მიუხედავად ამ ერთი შეხედვით დამთრგუნველი, მრუმე ატმოსფეროსი, ტრევორის დახვეწილი, შეფარული იუმორი პერსონაჟებს რეალისტურობას, ნამდვილობასა და ბუნებრიობას ანიჭებს.
მკითხველი ამ კრებულის პირველივე მოთხრობიდან, პიანინოს ამწყობის ცოლები, სამყაროს ტრაგიკომიკური აღქმის ფერხულში ეხვევა, სადაც ცრუ დაპირებებსა და ტყუილს ადგილი არ მოეძევება. დაქვრივებული ბატონი დრომგულდი მეორე ცოლის შერთვამდე მარტო ცხოვრობდა. მეორე ცოლი, ბელი, თავის დროზე პირველის, ვაიოლეტის გამო უარყვეს. წარმოიდგინეთ, როდესაც ბელმა სახლში ფეხი შედგა და ყველგან ვაიოლეტის კვალს წააწყდა, მთელი ეს წლები, წყენა, იმედგაცრუება, შური... ტრევორი პირველივე გვერდზე ხსნის: "მეტი არც არაფერია სათქმელი", რაც მოხდა, მოხდა, ცხოვრება გაგრძელდა და ახლა ბელის თვალით უნდა აღვიქვათ ის. სხვა მოთხრობების მსგავსად, აქაც ფინალში არაფერს მოველით, დიდ გამარჯვებას ან უეცარ თავგანწირვას. ყველაფერი თითქოს დადგენილი წესებით მიდის, მისი გმირები ეგუებიან და იჯერებენ მოცემულობას და ამ უეცარი ყოველდღიური სიმშვიდით მაგიის დაბადებას შეიგრძნობ.
მოთხრობის ბოლოს მაგია იბადება ეული ჰერიეტისთვისაც (ნაწვიმარზე). ჩამოგრძელებული სახე, რომელიც მოდილიანის ნახატებისას მიუგავს, ახლა სასადილო ოთახის ფანჯრებისთვის მიუპყრია. ბავშვობაში ამ სასტუმროში ხშირად დადიოდნენ, ახლა კი შეყვარებულს დაცილებული, თავს უცნაურად გრძნობს. იქნებ მარტო ყოფნა უკეთესიც იყოს? მისმა ბოლო შეყვარებულმაც ისევე დაიხია უკან, როგორც მანამდე სხვებმა, როცა მეტი სიყვარული მოითხოვა. გრძნობს, რომ დარჩენილ ცხოვრებას მარტოდ გაატარებს. ტრევორი გარემოს სადა და ზუსტი აღწერით გმირს გაურკვევლობის საბურველში ხვევს, სადაც თითქოს არც ნაღვლიანი მომავლის მონახაზი გამოკრთის და არც ულევი ბედნიერების: "სანტა-ფაბიოლას ეკლესიის იატაკზე სველი ტილოს მოსმისა და ტურისტების ჩურჩულის ხმები ჩაესმის; მლოცველი ქალი კრიალოსანს მარცვლავს, სანთლების ალი ციმციმებს. წმ. ფაბიოლას ამბავი მის თანამედროვეთა აჩრდილებში ჩაკარგულა; საგვარეულო აკლდამებიდან სიკვდილის უსუნო სუსხი ჟონავს. წვიმას ჩახუთული ჰაერი უკვე გაუწმენდია და აი, ანგელოზის იდუმალ გამოცხადებასაც აღარაფერი უდგას წინ".
ფეხქვეშ გამოცლილი საყრდენი კრებულის ყველაზე შემზარავი და უიმედო მოთხრობაა. ტრევორი ლისონების ოჯახის ერთი შეხედვით იდეალური გარემოს აღწერით იწყებს, რომელთა ცხოვრებაც ნელ-ნელა რადიკალურად იცვლება და ტრაგედიით მთავრდება. ამ ტრაგედიას კი, როგორც გარდაუვალობას, ისე ხვდებიან. დედაც, მამაც, ძმაც და დებიც მათი ოჯახის წევრის მკვლელობას თვალს არ უსწორებენ — მათი და საზოგადოების რწმენა არ უნდა შეიბღალოს, მათი მრავალწლიანი პროტესტანტული ტრადიცია ერთი კათოლიკე წმინდანის (მათივე სიტყვებით, "კათოლიკე როსკიპის"), როზას გამო ვერ განადგურდება, თუნდაც ეს მათი სისხლი და ხორცი იყოს...
წიგნის დასასრულს ისევ ყოფიერებაში ჩაკარგული გმირების აურაში ვინაცვლებთ, რომელთა გულებიც შიშს, გაურკვევლობას, ელდას შეუბორკავს. ქალბატონ ლეთუისს (ერთი დღე), უშვილობა ტანჯავს (მუცელი რამდენჯერმე მოეშალა), უკვე ასაკში შესულს, მიუხედავად იმისა, რომ ქმარს საყვედური ამაზე არასოდეს უთქვამს, მუდამ კეთილსა და მგრძნობიარეს, არც იმაზე ჩამოუგდია ლაპარაკი, რომ საყვარელი ჰყავს. ლეთიუსმა ამის შესახებ შემთხვევით გაიგო, მოულოდნელი წერილით. ამაზე არც თვითონ წამოუწყია საუბარი, წლების მერე კი ეჭვები უფრო და უფრო იკიდებს ფესვებს მის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. იქნებ დრო დადგა, გაირკვეს რაიმე? არა, დღის ბოლოს, ხორციანი ტაფა ისევ ისე დგას ქურაზე, ხოლო კარტოფილი წყლიან ქვაბში ყრია.
ცოლ-ქმარი თრეინორები (დემიენზე დაქორწინება) შიშს მოუცავს მათი ქალიშვილის, ჯოანას გამო. ჯერ კიდევ ხუთი წლის იყო, რომ გამოაცხადა, დემიენის, მათი საერთო მეგობრის, ცოლი უნდა გავხდეო. გადის ორმოც წელზე მეტი, დემიანი უამრავ სასიყვარულო ისტორიას უკან იტოვებს, მათ ქალაქში ისევ ბრუნდება და ჯოანა მასზე ქორწინდება. იქნებ შინგამოკეტილი, ასაკოვანი ცოლ-ქმრისთვის ეს ცვლილება კარგის მომტანიც იყოს? მათი მეგობრის თავგადასავლების მოსმენა მოსაწყენ ერთფეროვნებას გაფანტავს კიდეც? ამ კითხვებს მკითხველმა პასუხი თავის წარმოსახვაში უნდა გასცეს და უილიამ ტრევორის გმირებთან ერთად შეიქციოს თავი განყენებულ თემებზე საუბრით.
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
კომენტარები