კანისა და რბილი ქსოვილების წარმონაქმნები – რა ნიშნებია საყურადღებო და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?
კანზე და რბილ ქსოვილებში წარმონაქმნების გაჩენა ხშირი მოვლენაა. ისინი განსხვავებული ფორმითა და მიზეზით ვლინდება. ზოგიერთი მათგანი სრულიად უწყინარი წარმონაქმნია, ზოგიერთი კი, შესაძლოა, გაუფრთხილებლობითა და უყურადღებობით გართულდეს ან უკვე მიანიშნებდეს რაიმე დაავადებაზე.
რა უნდა ვიცოდეთ კანისა და რბილი ქსოვილების წარმონაქმნებზე, რა ნიშნებს უნდა მივაქციოთ ყურადღება და როგორ შეიძლება ადრეულ ეტაპზევე ავიცილოთ თავიდან მათი გამწვავება? – ამ და სხვა კითხვებზე პასუხებს თოდუას კლინიკის კანის, ძვლებისა და რბილი ქსოვილების ონკოპათოლოგიათა განყოფილების ხელმძღვანელი, მედიცინის დოქტორი ალექსანდრე ჩირინაშვილი გასცემს.
კანისა და რბილი ქსოვილების წარმონაქმნების რა სახეობები არსებობს? რა ნიშნებია განსაკუთრებით საყურადღებო?
კანის საფარი წარმოადგენს ვიზუალურ ლოკალიზაციას, ანუ ჩვენ მას ვხედავთ და შეგვიძლია დავაკვირდეთ ცვლილებებს, რომლებიც კანის წარმონაქმნებზე აისახება, რაც ექიმთან დროული ვიზიტის საფუძველი უნდა გახდეს, მათ სამ სახეობად ვყოფთ. ესენია: კეთილთვისებიანი, გარდამავალი და ავთვისებიანი. კეთილთვისებიანი წარმონაქმნები ჯანმრთელობისთვის საშიშროებას არ წარმოადგენს და მათი მკურნალობა მარტივადაა შესაძლებელი ძირითადში ქირურგიული მეთოდით. გარდამავალს ვუწოდებთ მათ, რომლებიც, შესაძლოა, ავთვისებიან სიმსივნეში გადაიზარდოს. ავთვისებიანში კი კანის კიბოს მოვიაზრებთ. ყველაზე გავრცელებული მისი ორი ტიპი – ბაზალურუჯრედოვანი და ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომაა. გამოვყოფთ კიდევ ერთ ვერაგ დაავადებას – მელანომას. ის, ძირითადად, კანის საფარზე არსებულ ხალზე ვითარდება და ვრცელდება მეტასტაზებით, როგორც ლიმფურ ჯირკვლებში, ისე, სხვადასხვა ორგანოებში (ფილტვები, ღვიძლი, ძვლები და სხვაა). მელანომა უმეტესად ხალის ადგილას წარმოიქმნება. ხალის ზომაში ზრდა, კონფიგურაციის შეცვლა ასიმეტრიისკენ და ინტენსიური გამუქება, არასასურველი პროცესების დაძვრაზე მიანიშნებს და ასეთი ნიშნების დროს ექიმთან დროული ვიზიტი ძალიან მნიშვნელოვანია და გადამწყვეტი საბოლოო პოზიტიური შედეგის მისაღწევად
პაციენტმა უნდა გაითვალისწინოს ისიც, რომ წარმონაქმნის კეთილთვისებიანად და ავთვისებიანად დაყოფას ის თავად ვერ შეძლებს. ეს სპეციალისტის კომპეტენციაა და მხოლოდ სათანადო დიაგნოსტირების შემდეგაა შესაძლებელი. ამიტომ, ექიმს კანზე ნებისმიერი უჩვეულო ცვლილებების დროს უნდა მიმართოთ.
როგორ ხდება კანისა და რბილის ქსოვილების წარმონაქმნების დიაგნოსტირება? რა პროცედურები ტარდება ამ დროს?
პირველ რიგში, დიაგნოსტიკას ფიზიკალური გასინჯვით ვიწყებთ. შემდეგ კი მივმართავთ დერმატოსკოპიას. ის კანის კვლევის არაინვაზიური ანუ არატრავმული მეთოდია, რომლის დროსაც წარმონაქმნის მრავალჯერადი გადიდება და მისი შესწავლა ხდება. დერმატოსკოპია, ძირითადად, ზუსტი დიაგნოზის დადგენის შესაძლებლობას გვაძლევს.
კვლევის ინვაზიურ მეთოდებს მხოლოდ მაშინ მივმართავთ, როცა ეჭვები მაინც გვრჩება. სხვა შემთხვევაში მათ ვერიდებით, რადგან ასეთი ჩარევით არ მოვახდინოთ საშიში პროცესების პროვოცირება და დაჩქარება, ეს ძირითადში მელანომას ეხება. ინვაზიური მეთოდებიდან ჯერ ციტოლოგიური კვლევას მივმართავთ – ვიღებთ ანაბეჭდს და ქსოვილებს მიკროსკოპის ქვეშ ვნახულობთ. თუ ვერც მან მოგვცა საკმარისი ინფორმაცია, ბიოფსიას ვატარებთ, რომლის დროსაც წარმონაქმნის ნაწილს ჰისტომორფოლოგიურ კვლევაზე ვაგზავნით, თუ აქაც ერთმნიშვნელოვნად დიაგნოზს ვერ ვადასტურებთ ვატარებთ იმუნოჰისტოქიმიურ კვლევას.
მკურნალობის ტაქტიკის შემუშავებას უკვე სრულყოფილი ინფორმაციის მოპოვებისა და ზუსტი დიაგნოზის დადგენის შემდეგ ვიწყებთ.
მკურნალობის რა მეთოდებს მიმართავთ და რამდენად წარმატებულად სრულდება ხოლმე ის?
გააჩნია დიაგნოზს და სტადიას ამიტომ მივმართავთ, როგორც ქირურგიულ ასევე სხივურ და მედიკამენტოზურ თერაპიას. თუ საქმე კანის კიბოსთან გვაქვს, ვატარებთ ქირურგიულ ოპერაციას ან მივმართავთ სხივურ თერაპიას. მელანომას შემთხვევაში ქირურგიულ მკურნალობასა და იმუნოთერაპიას. ვატარებთ ონკოგენეტიკურ ტესტირებასაც – ის გვეხმარება წინასწარ დავადგინოთ როგორი ეფექტი ექნება ამა თუ იმ პრეპარატს მკურნალობის ეფექტურობისათვის.
თოდუას კლინიკა დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის ყველა ტექნიკურ საშუალებას ფლობს. წარმატებით ტარდება ნებისმიერი ტიპისა და სირთულის ოპერაცია, ანუ რადიკალური ოპერაციები შერწყმულია აღდგენით-რეკონსტრუქციულ ეტაპებთან თუმცა, ტექნოლოგიური წინსვლებისა და კომპეტენტური ჩარევის მიუხედავად, გადამწყვეტია ის, თუ საიდან ვიწყებთ მკურნალობას, როგორია სასტარტო ვითარება ანუ რომელ სტადიაში მოგვმართავს პაციენტი. ადრეულ სტადიებზე ჩარევა (I - II სტადია) წარმატებული მკურნალობის საწინდარია და უმეტესად სრული გამოჯანმრთელებით სრულდება, ხოლო მესამე სტადიაში სიცოცხლის გახანგრძლივებისათვის გვიწევს ბრძოლა.
რა პრევენციულ ღონისძიებებს უნდა მივმართოთ იმისათვის, რომ თავიდან ავიცილოთ გართულებები ან ეფექტურად ვუმკურნალოთ კანისა და რბილი ქსოვილების დაავადებებს?
კანზე ხალის ავთვისებიანი წარმონაქმნის განვითარების ძირითადი მაპროვოცირებული ფაქტორი, ულტრაიისფერი სხივები და ხალის ტრავმატიზაცია. პრევენცია კი გამომწვევი მიზეზებისთვის თავის არიდებაა, ვისაც მსგავსი ტიპის ხალები აქვს.
თუმცა, ყველაზე დიდ მნიშვნელობას მე მაინც პროფილაქტიკურ-პრევენციულ შემოწმებას ვანიჭებ, რომელიც სასურველია პაციენტმა 6 თვეში ერთხელ ჩაიტაროს. თუკი ის ინფორმირებულია საკუთარი კანის საფარზე, ცვლილებების შემჩნევასაც მარტივად და დროულად შეძლებს. პაციენტს შეუძლია ოჯახის ექიმს მიმართოს, რომელიც ეჭვის შემთხვევაში მას შესაბამის სპეციალისტთან გადაამისამართებს და მათთან ერთად გააგრძელებს დაკვირვებას.
ჩვენთან, სამწუხაროდ, დაახლოებით 70% მაშინ მოგვმართავს, როდესაც პროცესი უკვე შორსწასულია, და საქმე მესამე ან მეოთხე სტადიასთან გვაქვს, ევროპაში კი პირიქით 70% ექიმს მიმართავს I – II სტადიის დროს, ეს განსაკუთრებით სამწუხაროა, რადგან ადრეული დიაგნოსტირება, ხილული და ხელშესახები ნიშნების გამო, ძალიან მარტივია. დროული მკურნალობა კი, უმეტესად, ძალიან წარმატებული.
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
კომენტარები