ომი უკრაინაში "კატასტროფულად იმოქმედებს მსოფლიოს საკვებ მარაგზე" — BBC
უკრაინის ომს საკვების გლობალურ მარაგებსა და ღირებულებაზე შოკისმომგვრელი ეფექტები ექნება — აცხადებს სასუქის მსოფლიოში ერთ-ერთი უმსხვილესი მწარმოებელი კომპანიის ხელმძღვანელი.
კომპანია Yara International, რომელიც 60-ზე მეტ ქვეყანაში ოპერირებს, სასუქის წარმოებისთვის აუცილებელი ნედლეულის მნიშვნელოვან წილს რუსეთიდან ყიდულობს.
სასუქის ფასები გაზის საბითუმო ფასების გაზრდის გამო უკვე ისედაც მაღალი იყო. Yara-ს უფროსი, სვეინ ტორ ჰოლსეთერი გვაფრთხილებს, რომ ვითარება შეიძლება კიდევ უფრო დამძიმდეს. "სიტუაცია საათობრივად იცვლება", — განუცხადა მან BBC-ის, — "ჩვენ უკვე ომამდეც რთულ სიტუაციაში ვიყავით... და ახლა ეს დამატებით აფერხებს პროდუქციის მიწოდების პროცესს. არადა, ჩრდილოეთ ნახევარსფეროსთვის წლის ყველაზე მნიშვნელოვან სეზონის ვუახლოვდებით: ეს ის დროა, როცა დიდი რაოდენობით სასუქი უნდა ტრანსპორტირდეს".
რუსეთი, ამასთან, ძალიან დიდი რაოდენობით აწარმოებს სასუქების ძირითად ინგრედიენტებს —კალიუმსა და ფოსფატს, რომლებიც მცენარეებისა და მარცვლეული კულტურების ზრდას უწყობს ხელს. "მსოფლიოს მოსახლეობის ნახევარი საკვებს სასუქების შედეგად იღებს... და თუ მიწა ვერ განაყოფიერდება, მოსავლიანობა 50%-ით შემცირდება", — აღნიშნავს ჰოლსეთერი, — "ჩემთვის კითხვა ის კი არ არის, დაიწყება თუ არა გლობალური სასურსათო კრიზისი, არამედ ის, თუ რამდენად დიდი იქნება ეს კრიზისი".
მისი კომპანია უკვე დააზარალა კონფლიქტმა, როდესაც კიევში არსებულ მის ოფისს რაკეტა მოხვდა. საბედნიეროდ, თერთმეტივე თანამშრომელი უვნებლად გადარჩა.
ნორვეგიაში დაფუძნებულ კომპანიას რუსეთის წინააღმდეგ სანქციები პირდაპირ არ ეხება, თუმცა მათ შედეგებთან გამკლავება მაინც უწევს. ტრანსპორტირების ინდუსტრიაში შეფერხების გამო პროდუქტის მიწოდების პროცესი საგრძნობლად გართულდა.
ამასთან, რუსეთის მთავრობამ თავის მწარმოებლებს სასუქების ექსპორტის შეჩერებისაკენ მოუწოდა. არადა, ევროპაში საკვების წარმოებაში გამოყენებული ძირითადი ნუტრიენტების დაახლოებით მეოთხედი რუსეთიდან მოდის. "ჩვენ ვაკეთებთ ყველაფერს, რისი გაკეთებაც ამ მომენტისთვის შეგვიძლია, რათა სხვა წყაროები მოვიძიოთ. მაგრამ ასეთ მცირე ვადებში შეზღუდულნი ვართ", — ამბობს ჰოლსეთერი
ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, რომ რუსეთის მიერ სასუქების ექსპორტის შეჩერება ფერმერებისთვის ხარჯებს გაზრდის და მოსავალს შეამცირებს. ამან საკვებზე ფასები კიდევ უფრო მეტად შეიძლება გაზარდოს.
მოსალოდნელი კრიზისის პროგნოზირებისას ნუტრიენტების გარდა სხვა ფაქტორებიც გასათვალისწინებელია.
აზოტის სასუქის მთავარი ინგრედიენტის — ამიაკის წარმოებისთვის დიდი რაოდენობით ბუნებრივი აირია საჭირო. Yara International-ის ევროპული ქარხნები კი რუსული გაზის დიდ რაოდენობას მოიხმარს. გასულ წელს გაზის საბითუმო ფასის ზრდის გამო კომპანია იძულებული გახდა, ევროპაში თავისი წარმოების დაახლოებით 40% დროებით შეეჩერებინა. მსგავსი გადაწყვეტილებების მიღება მოუხდათ სხვა მწარმოებლებსაც.
გასულ წელს სასუქების ფასების დიდი ცვლილება, რამაც სურსათზე ფასები გაზარდა, ტრანსპორტირების მაღალ ტარიფებთან ერთად, ბელარუსის (კალიუმის კიდევ ერთი მთავარი მიმწოდებელი) სანქციებმა და ექსტრემალურმა ამინდმა გამოიწვია.
კომპანია განმარტავს, რომ სამომავლო შეფერხებებზე საუბარი ჯერ ნაადრევია. თუმცა იმასაც აღიარებს, რომ "ძალიან დიდი ვალდებულება" აკისრია, გააგრძელოს წარმოება თუნდაც ყველაზე კრიტიკულ დროს.
Yara-ს დირექტორი ამბობს, რომ გლობალური საკვების წარმოებაში მსოფლიომ გრძელვადიან პერსპექტივაში რუსეთზე დამოკიდებულება უნდა შეამციროს. "ერთის მხრივ, ჩვენ ვცდილობთ, დაუბრკოლებლად მივაწოდოთ სასუქი ფერმერებს, რათა სოფლის მეურნეობის მოსავლიანობა შევინარჩუნოთ. ამავდროულად... ჩვენი რეაქცია მკაცრი უნდა იყოს — ჩვენ ვგმობთ რუსეთის სამხედრო შეჭრას უკრაინაში. ამგვარად, გულწრფელად რომ ვთქვათ, ეს ერთგვარი დილემაა და — ძალიან რთულიც".
ჯერ კიდევ პანდემიის დაწყებამდე კლიმატის ცვლილება და მსოფლიო მოსახლეობის ზრდა უკვე უქმნიდა პრობლემებს საკვების წარმოების გლობალურ სისტემას. ამიტომ უცნაური არაა, რომ Yara International-ის აღმასრულებელი დირექტორი ომს "კატასტროფას კატასტროფაზე-ს" უწოდებს. ეს ხაზს უსვამს იმას, თუ რამდენად დაუცველია დარტყმებისგან გლობალური საკვების მიწოდების ჯაჭვი.
"ეს გაზრდის სასურსათო დაუცველობას ღარიბ ქვეყნებში", — დასძენს ის, — "უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ბოლო ორი წლის განმავლობაში 100 მილიონით გაიზარდა იმ ადამიანთა რიცხვი, ვინც მშიერი იძინებს... ამ ყველაფრის ფონზე მოსალოდნელი შედეგები ნამდვილად შემაშფოთებელია".
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
კომენტარები