როგორია კორუფციის რისკი სახელმწიფო ქონების პრივატიზების პროცესში — TI-ის კვლევა
საერთაშორისო გამჭვირვალობა — საქართველომ 2013-2021 წლებში ხელისუფლების მიერ სახელმწიფო უძრავი ქონების გაყიდვასთან დაკავშირებული მონაცემები გააანალიზა და დაადგინა, რომ პრივატიზების პროცესი მნიშვნელოვან კორუფციულ რისკებს შეიცავს.
დეტალები: დაბალი კონკურენცია, არასაკმარისი გამჭვირვალობა, კეთილსინდისიერების მექანიზმების არარსებობა და არასათანადო რეაგირება სავარაუდო დარღვევეზე არის ის ძირითადი გამოწვევები, რაც პრივატიზაციის პროცესში კორუფციის რისკს წარმოშობს.
- ორგანიზაციის თქმით, ქვეყანაში მიწიდ რესურსის მნიშვნელოვანი ნაწილი ჯერ კიდევ სახელმწიფოს საკუთრებაშია, რაც ნიშნავს, რომ პრივატიზაციის პროცესი, სავარაუდოდ, კიდევ მრავალი წელი გაგრძელდება.
რატომ არის მნიშვნელოვანი: TI-ის განმარტებით, ამ გამოწვევების პირობებში არსებობს მაღალი ალბათობა, რომ სახელმწიფო ქონების განკარგვა მოხდეს კონკრეტული ადამიანების პირადი ინტერესების სასარგებლოდ.
კვლევის ფარგლებში გამოვლინდა, რომ პრივატიზაციის აუქციონებს თანამდებობის პირები ან მათი ოჯახის წევრები იგებენ.
- პრივატიზაციის კონტრაქტებს თანამდებობის პირები, მათი ოჯახის წევრები ან მათი კომპანიები იგებენ.
- პრივატიზაციის აუქციონებს მმართველი პარტიის შემომწირველები იგებენ.
- პრივატიზაციის აუქციონებს, პრივატიზაციის კონტრაქტებს ახლად დარეგისტრირებული კომპანიები იგებენ.
მაგალითები: 2013-2021 წლებში ჩატარებული პრივატიზაციის ყოველი 3 აუქციონიდან 2 უკონკურენტოდ მოიგეს, რაც კონკურენციის დაბალი მაჩვენებელია.
- ამასთანავე, უკონკურენტო აუქციონების წილი წლების განმავლობაში ერთსა და იმავე მაჩვენებელზეა.
- არშემდგარი აუქციონების რაოდენობა დიდია: 2013-2021 წლებში სახელმწიფო უძრავი ქონების გაყიდვის მიზნით 9 976 აუქციონი გამოცხადდა, რომელთა 46,7% ჩაიშალა, რადგან მონაწილეობის სურვილი არავინ გამოთქვა.
- პირდაპირი გზით პრივატიზაციის შესახებ მიღებული არასტრუქტურირებული და არასრული მონაცემების მიხედვით 2013-2020 წლებში პირდაპირი პრივატიზაციის 429 კონტრაქტი გაფორმდა, საიდანაც 43%-ს სიმბოლური ფასი (1 ლარი) ჰქონდა.
ხარვეზები: ორგანიზაციის განმარტებით, პირდაპირი პრივატიზაციის შესახებ ინფორმაცია ოფიციალური მოთხოვნის გარეშე საერთოდ არ ქვეყნდება.
- მოთხოვნის შემთხვევაში სსიპ სახელმწიფო ქონების ეროვნული სააგენტოსგან მიღებული ინფორმაცია არასტრუქტურირებული და ზოგჯერ არასრულია.
- მათივე თქმით, პრივატიზაციის შესახებ ინფორმაციის პროაქტიულად გამოქვეყნების ვალდებულება კანონითაა დადგენილი, ამ ეტაპზე კი ეს ვალდებულება სათანადოდ არ სრულდება.
რეკომენდაციები: TI-ის განცხადებით, სახელმწიფო ქონების პრივატიზების პროცესში არსებული კორუფციული რისკების შესამცირებლად აუცილებელია შემდეგი პირობები:
- კონკურენციის გაზრდა, რის გარეშეც რთულად წარმოსადგენია კვლევაში გამოვლენილი კორუფციული რისკების შემცირება.
- გამჭვირვალობის დონის გაზრდა მარტივი და ეფექტური საშუალებაა ნებისმიერ სფეროში გამჭვირვალობის გასაზრდელად.
- კორუფციული შემაკავებელი მექანიზმების შექმნა მნიშვნელოვანია, რათა მთელი რიგი ნაბიჯები გადაიდგას, რომელთა მიზანი კონკრეტულად კორუფციის რისკების შემცირება იქნება სახელმწიფო ქონების პრივატიზაციის პროცესში.
- საგამოძიებო და სამართალდამცავმა ორგანოებმა უნდა მოახდინონ ადეკვატური რეაგირება სახელმწიფო ქონების განკარგვის ყველა იმ შემთხვევაზე, სადაც არსებობს კორუფციისა თუ სხვა სახის დარღვევის ნიშნები.
ვრცლად კვლევის შესახებ, შეგიძლიათ, იხილოთ აქ.
-
გადახედვა28 აპრილს აქციაზე, 23 საათისთვის, დაახლოებით 100 000 ადამიანი იყო — აგიხსნით, როგორ დავთვალეთ 28 აპრილს აქციაზე, 23 საათისთვის, დაახლოებით 100 000 ადამიანი იყო — აგიხსნით, როგორ დავთვალეთ
-
გადახედვაგანცხადება: საქართველოს სახალხო დამცველის დაკვირვებით, ამ ეტაპზე, არ არსებობს შეკრების შეწყვეტის წინაპირობა და აქცია ატარებს მშვიდობიან ხასიათს განცხადება: საქართველოს სახალხო დამცველის დაკვირვებით, ამ ეტაპზე, არ არსებობს შეკრების შეწყვეტის წინაპირობა და აქცია ატარებს მშვიდობიან ხასიათს
-
გადახედვასაია: არ არსებობს მშვიდობიანი აქციის დაშლის კანონისმიერი წინაპირობა საია: არ არსებობს მშვიდობიანი აქციის დაშლის კანონისმიერი წინაპირობა
-
გადახედვაწიწაკის სპრეის გამოყენების გამო, აქციის მონაწილეების ნაწილი შეუძლოდ გახდა წიწაკის სპრეის გამოყენების გამო, აქციის მონაწილეების ნაწილი შეუძლოდ გახდა
-
გადახედვარუსთაველზე დაძაბულობაა — მობილიზებულია სპეცრაზმი და წყლის ჭავლის მანქანა რუსთაველზე დაძაბულობაა — მობილიზებულია სპეცრაზმი და წყლის ჭავლის მანქანა
-
გადახედვაშსს აქციასთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს შსს აქციასთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვაპარლამენტთან ვითარება დაიძაბა — აქციის მონაწილეები ცდილობენ, საქართველოსა და ევროკავშირის დროშებით სცენაზე ავიდნენ პარლამენტთან ვითარება დაიძაბა — აქციის მონაწილეები ცდილობენ, საქართველოსა და ევროკავშირის დროშებით სცენაზე ავიდნენ
-
გადახედვარუსთაველის გამზირზე მრავალრიცხოვანი მსვლელობა გრძელდება — მოქალაქეები პარლამენტის შენობას, სიმბოლურად, წრეს არტყამენ რუსთაველის გამზირზე მრავალრიცხოვანი მსვლელობა გრძელდება — მოქალაქეები პარლამენტის შენობას, სიმბოლურად, წრეს არტყამენ
-
გადახედვამშვიდობიანი აქციის მონაწილეები, რესპუბლიკის მოედნიდან, პარლამენტისკენ დაიძრნენ მშვიდობიანი აქციის მონაწილეები, რესპუბლიკის მოედნიდან, პარლამენტისკენ დაიძრნენ
-
გადახედვაპროვოკაციების თავიდან აცილების მიზნით, აუცილებელია ხვალინდელი საკომიტეტო მოსმენის გადადება — ენმ და სტრატეგია აღმაშენებელი პროვოკაციების თავიდან აცილების მიზნით, აუცილებელია ხვალინდელი საკომიტეტო მოსმენის გადადება — ენმ და სტრატეგია აღმაშენებელი
-
გადახედვაარა რუსულ კანონს! — რესპუბლიკის მოედანზე საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს არა რუსულ კანონს! — რესპუბლიკის მოედანზე საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს
-
გადახედვარესპუბლიკის მოედანზე რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეები იკრიბებიან რესპუბლიკის მოედანზე რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეები იკრიბებიან
-
გადახედვაბრიტნი სპირსის სასამართლო პროცესი საბოლოოდ დასრულდა — ბრიტნი თავისუფალია ბრიტნი სპირსის სასამართლო პროცესი საბოლოოდ დასრულდა — ბრიტნი თავისუფალია
-
გადახედვაროგორ გავძლებთ აქ? — LOUDspeakers პოლიტიკურ პროცესებს სიმღერით ეხმაურება როგორ გავძლებთ აქ? — LOUDspeakers პოლიტიკურ პროცესებს სიმღერით ეხმაურება
-
-
გადახედვასანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს სანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს
-
-
გადახედვამელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან მელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან
-
გადახედვაყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი ყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი
-
გადახედვაSETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ SETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ
-
გადახედვაამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია ამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია
კომენტარები