როგორ დაადგინა ოლე რომერმა, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო არ არის
340 წლის წინ დანიელმა მეცნიერმა ოლე რომერმა წარმატებით გამოთვალა სინათლის სიჩქარე და კოსმოსზე არსებული წარმოდგენა მთლიანად შეცვალა.
რომერის გამოთვლებამდე, ასტრონომები ფიქრობდნენ, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო იყო. არსებობდა საპირისპირო აზრიც. მაგალითად, გალილეო გალილეი დარწმუნებული იყო, რომ სინათლის სიჩქარის გაზომვა შეიძლებოდა და ამისთვის საკუთარი მეთოდიც ჰქონდა შემუშავებული. ცდის ფარგლებში ორი ადამიანი ხელში ფანრებით ერთმანეთისგან ერთი კილომეტრის მოშორებით უნდა დამდგარიყვნენ. შემდეგ, ერთ-ერთი მათგანი ფანარს რამეს ააფარებდა, ხოლო მეორეს უნდა დაეფიქსირებინა, რამდენი ხანი დასჭირდებოდა სინათლეს მის ლოკაციამდე მისასვლელად. ცხადია, ეს ცდა წარუმატებელი გამოდგა, რადგან სინათლე წამში 299 700 კილომეტრს გადის.
რომერმა სხვა მეთოდს მიმართა. 1676 წელს ის იუპიტერის მთვარის იოს დაბნელებას აკვირდებოდა. ეს მოვლენა ყოველ 421/2 საათში ერთხელ ხდება. ამ დროს მან ერთი უცნაურობა შეამჩნია. რაც უფრო უახლოვდებოდა დედამიწა იუპიტერის ორბიტას, მით უფრო მცირდებოდა დრო იოს დაბნელებებს შორის, ხოლო რაც უფრო შორდებოდა - შესაბამისად, მით მეტი დრო გადიოდა. რომერმა იცოდა, რომ დედამიწას იოსა და იუპიტერზე გავლენა ვერ ექნებოდა, ამიტომ ცხადი გახდა, რომ ეს ფენომენი სხვა რამესთან იყო კავშირში.
რომერი სწორედ ამ დროს მიხვდა, რომ მან სინათლის სიჩქარე გაზომა. მან გამოთვალა, რომ დაბნელებები მოსალოდნელზე 11 წუთით ადრე ხდებოდა, როცა დედამიწა და იუპიტერი ერთმანეთთან უახლოეს წერტილში მდებარეობდნენ, ხოლო 11 წუთით გვიან - როცა ყველაზე მეტად დაშორებულები იყვნენ.
რომერმა და სხვა დანიელმა ასტრონომმა, კრისტიან ჰაიგენსმა, სინათლის სიჩქარის ზუსტი გამოთვლაც სცადეს, მაგრამ ნამდვილ მაჩვენებელს ასცდნენ. მიუხედავად ამისა, რომერი მაინც პირველი მეცნიერია, რომელმაც აღმოაჩინა, რომ სინათლის სიჩქარე არსებობს და სულაც არ არის უსასრულო.
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
კომენტარები