მართლა დაეცა თუ არა ნიუტონს ვაშლი და იყო თუ არა აინშტაინი ოროსანი
გენიოსების შესახებ ხშირად მოისმენთ ლეგენდებს, რომელთა გადამოწმებაც მათი სპეციფიკურობის გამო ძალიან რთულია. ვისაც არ უნდა ჰკითხოთ, ნიუტონის ხსენებაზე პირველ რიგში ვაშლის ამბავი ახსენდება. აინშტაინის შესახებ კი არსებობს ზოგადი აზრი, რომ გასული საუკუნის უდიდესი მოაზროვნე თავის დროზე მათემატიკის გამოცდაში ჩაჭრილა.
სინამდვილეში, ორივე ისტორია უბრალოდ მითია, მაგრამ ცეცხლი ნაპერწკალის გარეშე არ ჩნდება.
მითი ისააკ ნიუტონზე
მითი მოგვითხრობს, რომ 1666 წელს ლონდონში დიდი გასაჭირი და განუკითხაობა იყო, რის გამოც ადამიანები ინგლისის დედაქალაქს ტოვებდნენ და საცხოვრებელ ადგილებს იცვლიდნენ. მათ შორის იყო ისააკ ნიუტონიც, რომელიც ლონდონიდან ვულსტორპ მანორში, დედის სახლში გადაბარგდა. ნიუტონი ახალ გარემოცვაშიც აგრძელებდა დედამიწის გარშემო მთვარის ორბიტაზე ფიქრს, წამოწვებოდა ხოლმე ვაშლის ხის ქვეშ და აკვირდებოდა მთვარეს. ერთხელაც, ხიდან ჩამოვარდნილი ვაშლი ნიუტონს თავზე დაეცა და ევრიკა! - მან გრავიტაცია აღმოაჩინა.
ნიუტონის ვაშლი ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული და საყვარელი მითია სამეცნიერო წრეში. მის შესახებ ყველა სასკოლო წიგნში წერია, რათა სკოლის მოსწავლეები გრავიტაციის საკითხით დაინტერესდნენ.
საინტერესოა, ნამდვილია თუ არა ეს ისტორია?
ნიუტონმა, ისევე, როგორც სხვა უამრავმა ადამიანმა, მართლაც დატოვა ლონდონი და თავის ბავშვობის სახლს მიაშურა. სახლის ეზოში კი, წყაროების მიხედვით, მინიმუმ ერთი ვაშლი ხე მაინც იდგა. მიუხედავად ამისა, გრავიტაციის აღმოჩენა მრავალწლიანი კვლევის შედეგად უფრო უნდა მივიჩნიოთ, ვიდრე შემთხვევითობად.
ნიუტონის ჩანაწერებში ზუსტად არ ჩანს, როდის აღმოაჩინა მან გრავიტაცია, მაგრამ მისმა თანაკურსელმა ისტორიას მნიშვნელოვანი ცნობები შემოუნახა.
უილიამ სტაკლი ნიუტონთან დაახლოებული პიროვნება იყო. ისინი ხშირად საუბრობდნენ ფიზიკასა და სამყაროზე. ერთ დღეს, როგორც სტაკლი წერს, ისააკმა თანამოსაუბრეს გრავიტაციის თეორიის ჯერ კიდევ დაუსაბუთებელი ვერსია გააცნო. ნიუტონს აინტერესებდა, რატომ ვარდებოდა ვაშლი ყოველთვის შვეულად, მიწაზე და არა გვერდით, ან მაღლა. მისი აზრით, ამის მიზეზი რაღაც უცნობი მიზიდულობის ძალა იყო, რომელსაც მოგვიანებით მეცნიერმა გრავიტაციის ძალა უწოდა.
ვაშლის მითის არსებობაში თავისი წვლილი ნიუტონსაც აქვს შეტანილი. ისტორიკოსები ფიქრობენ, რომ გენიალური ფიზიკოსი ვაშლის ამბავს მხოლოდ იმიტომ ყვებოდა, რომ აღმოჩენის მარტივი ილუსტრირება მოეხდინა.
მითი ალბერტ აინშტაინზე
თქმულების თანახმად, მეცნიერი, რომელმაც 26 წლის ასაკში ფარდობითობის თეორია შექმნა, მეოთხე კლასში მათემატიკის გამოცდაში ჩაიჭრა და მოგვიანებით სკოლიდანად გარიცხეს. იმასაც ამბობენ, რომ აინშტაინი კოლეჯში ჩაბარებისას კიდევ ერთხელ ჩაიჭრა მათემატიკის გამოცდაში.
მივყვეთ ქრონოლოგიურად და გავარკვიოთ, რა მოვლენებმა დაუდო საფუძველი ასეთ ლეგენდებს.
საყოველთაოდ აღიარებულ მოაზროვნეს ბავშვობაში გენიოსობის არაფერი ეტყობოდა. ის მნიშვნელოვნად ჩამორჩებოდა თავისი თანატოლების შესაძლებლობებს - გვიან დაიწყო ლაპარაკი და არამდგრადი ხასიათითაც გამოირჩეოდა. ამასთან, მეგობრები არ ჰყავდა და სკოლაში სიარული ეჯავრებოდა. მშობლები სერიოზულად ფიქრობდნენ, რომ მათ შვილს სწავლისა და ათვისების უნარი დაქვეითებული ჰქონდა. სასწავლო დაწესებულების რუტინული ცხოვრებისა და მოსაწყენი დავალებების გამო ალბერტ აინშტაინმა 15 წლის ასაკში სკოლას თავი დაანება, თუმცა სწავლაზე ხელი არ ჩაუქნევია. მას ამოცანების ამოხსნა და განსხვავებული გზების ძიება ძალიან უყვარდა.
სკოლიდან გამოსვლის შემდეგ, აინშტაინმა ციურიხის კოლეჯში ჩაბარება სცადა, მაგრამ მისაღებ გამოცდებში ზღვარი ვერ გადალახა. მათემატიკა მისი სუსტი წერტილი ნამდვილად არ ყოფილა. ახალგაზრდა მეცნიერს ზოოლოგიის, ბოტანიკისა და ენის გამოცდების ჩაბარება გაუჭირდა.
ალბერტი წარუმატებლობის მიმართ შეუპოვარი აღმოჩნდა - მოიმარჯვა წიგნები, იშრომა და ხელახლა სცადა გამოცდების ჩაბარება. ამჯერად, ყველაფერი გამოუვიდა, თუმცა არც უნივერსიტეტში დაუტოვებია განსაკუთრებული შთაბეჭდილება ლექტორებზე. ამჯობინებდა, თავისით ესწავლა და არ დამორჩილებოდა აკადემიურ წესრიგს. უნივერსიტეტის დასრულების შემდეგ აინშტაინს სამსსახურის შოვნა ძალიან გაუჭირდა, რადგან მას პროფესორები რეკომენდაციას არ უწევდნენ.
საბოლოოდ, აინშტაინმა პატენტების შვეიცარიულ ბიუროში იშოვა საოფისე სამსახური, ისიც - ოჯახის ახლობლის დახმარებით. წლების შემდეგ კი მისი სამეცნიერო ნამუშევრები კაცობრიობის ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან მონაპოვრად იქნა აღიარებული.
როგორც ხედავთ, ფარდობითობის თეორიის ავტორს მათემატიკასთან პრობლემები არ ჰქონია, თუმცა სკოლასა და უნივერსიტეტში მართლაც არ ყოფილა გამორჩეული მოსწავლე.
-
გადახედვაბიძინა ივანიშვილის მიმართვა რუსული კანონის მხარდასაჭერად, პარლამენტთან ორგანიზებულად შეკრებილებს ბიძინა ივანიშვილის მიმართვა რუსული კანონის მხარდასაჭერად, პარლამენტთან ორგანიზებულად შეკრებილებს
-
გადახედვამეცნიერებმა ტვინის ნათხემის ახალი ფუნქცია გამოავლინეს მეცნიერებმა ტვინის ნათხემის ახალი ფუნქცია გამოავლინეს
-
-
გადახედვაროგორია მწერების დღე-ღამის აქტივობა — კვლევა როგორია მწერების დღე-ღამის აქტივობა — კვლევა
-
გადახედვაპარლამენტმა, საკომიტეტო მოსმენაზე, რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო პარლამენტმა, საკომიტეტო მოსმენაზე, რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო
-
გადახედვარატი ბრეგაძე: სტრასბურგიდან შემოვიდა შეტყობინება, რომელსაც თან ერთვის სააკაშვილის წერილი მისი საჩივრის გახმობის თაობაზე. რატი ბრეგაძე: სტრასბურგიდან შემოვიდა შეტყობინება, რომელსაც თან ერთვის სააკაშვილის წერილი მისი საჩივრის გახმობის თაობაზე.
-
გადახედვარუსული კანონის საპროტესტო აქციაზე დაკავებული ალექსი პეტრიაშვილი თავისუფალია რუსული კანონის საპროტესტო აქციაზე დაკავებული ალექსი პეტრიაშვილი თავისუფალია
-
გადახედვაჩინეთში შექმნეს ტვინის ჩიპი, რომლითაც მაიმუნი რობოტულ ხელს "ტელეპათიურად" ამოძრავებს ჩინეთში შექმნეს ტვინის ჩიპი, რომლითაც მაიმუნი რობოტულ ხელს "ტელეპათიურად" ამოძრავებს
-
გადახედვაანრი ოხანაშვილმა, რუსული კანონის განხილვისას, დარბაზიდან გააძევა 14 ოპოზიციონერი დეპუტატი და არასამთავრობოების 2 წარმომადგენელი ანრი ოხანაშვილმა, რუსული კანონის განხილვისას, დარბაზიდან გააძევა 14 ოპოზიციონერი დეპუტატი და არასამთავრობოების 2 წარმომადგენელი
-
გადახედვაოკუპირებულ სოფელ დისევთან საქართველოს მოქალაქე უკანონოდ დააკავეს — სუსი ოკუპირებულ სოფელ დისევთან საქართველოს მოქალაქე უკანონოდ დააკავეს — სუსი
-
გადახედვარუსული კანონის საკომიტეტო მოსმენა დეპუტატების გაძევებისა და ცენზურის ფონზე მიმდინარეობს — არასამთავროები რუსული კანონის საკომიტეტო მოსმენა დეპუტატების გაძევებისა და ცენზურის ფონზე მიმდინარეობს — არასამთავროები
-
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება 2 მაისამდე როგორი ამინდი იქნება 2 მაისამდე
-
გადახედვარუსეთმა კოსმოსში ბირთვული იარაღის გატანის აკრძალვას მხარი არ დაუჭირა რუსეთმა კოსმოსში ბირთვული იარაღის გატანის აკრძალვას მხარი არ დაუჭირა
-
გადახედვა28 მაისიდან, საქართველოს მოქალაქეებს შეეძლებათ უვიზოდ იმოგზაურონ ჩინეთში 28 მაისიდან, საქართველოს მოქალაქეებს შეეძლებათ უვიზოდ იმოგზაურონ ჩინეთში
-
გადახედვაანა წითელაძე: ყველა ის ადამიანი, ვინც ცდილობს, რომ შინაარსობრივი კითხვა დასვას, გამოაძევეს. ასრულებენ რუსულ დავალებას ანა წითელაძე: ყველა ის ადამიანი, ვინც ცდილობს, რომ შინაარსობრივი კითხვა დასვას, გამოაძევეს. ასრულებენ რუსულ დავალებას
-
გადახედვაამერიკული ავიაკომპანია 101 წლის ქალს შეცდომით 1 წლის ბავშვად არეგისტრირებს ამერიკული ავიაკომპანია 101 წლის ქალს შეცდომით 1 წლის ბავშვად არეგისტრირებს
-
გადახედვასალომე სამადაშვილი: საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრს ბრიუსელში უკანასკნელ გაფრთხილებას მისცემენ სალომე სამადაშვილი: საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრს ბრიუსელში უკანასკნელ გაფრთხილებას მისცემენ
-
გადახედვაანრი ოხანაშვილმა კომიტეტის სხდომის დარბაზი სალომე სამადაშვილს და თამარ კორძაიასაც დაატოვებინა ანრი ოხანაშვილმა კომიტეტის სხდომის დარბაზი სალომე სამადაშვილს და თამარ კორძაიასაც დაატოვებინა
-
გადახედვაალექსი პეტრიაშვილს ფიზიკური დაზიანებები არ აღენიშნება, ის დროებითი დაკავების იზოლატორშია — სახალხო დამცველის აპარატი ალექსი პეტრიაშვილს ფიზიკური დაზიანებები არ აღენიშნება, ის დროებითი დაკავების იზოლატორშია — სახალხო დამცველის აპარატი
-
გადახედვაქართველი დიპლომატები საზოგადოებას: მოგიწოდებთ - დადგეთ იქ, სადაც დღეს თქვენი შვილები დგანან! ქართველი დიპლომატები საზოგადოებას: მოგიწოდებთ - დადგეთ იქ, სადაც დღეს თქვენი შვილები დგანან!
კომენტარები