ანტარქტიდას 1 ტრილიონი ტონა აისბერგი მოსწყდა
ფოტო ოდნავ ბუნდოვანია, მაგრამ მეცნიერებისთვის ის ცხადზე ცხადია: ანტარქტიდას ერთ-ერთი ყველაზე დიდი აისბერგი მოსწყდა.
ანტარქტიდის „ლარსენ C-ს“ შელფურ მყინვარში არსებული ბზარი პასუხისმგებელია აისბერგზე, რომელიც ფართობით დელავერის შტატს უტოლდება, ხოლო მოცულობით მიჩიგანის ტბას - ასეთია მკვლევრების დასკვნა.
მკვლევრებმა ბზარი ანტარქტიდის ყინულში ჯერ კიდევ 2010 წელს შენიშნეს, რომელიც 2016 წლიდან ძალიან სწრაფად გაიზარდა. აისბერგი 10-12 ივლისის პერიოდში მოსწყდა.
„BREAKING NEWS! აისბერგი „ლარსენ C-დან“ სრულად მოწყდა - მეტ დეტალს მალე შეგატყობინებთ“ - წერს სუონსის უნივერსიტეტის გლაციოლოგი მარტინ ო'ლირი.
ნასას თანამგზავრმა (სახელად MODIS), რომელიც დედამიწას აკვირდება, უზარმაზარი ყინულის მოწყვეტა პირველმა გადაიღო.
ზემოთ მდებარე ფოტოსა და ადრიან ლაქმენის (ასევე გეოლოგი სუონსის უნივერსიტეტში) მიერ შექმნილი სურათის მიხედვით, აისბერგი არ დაზიანებულა.
ზედა სურათზე თქვენ ხედავთ „ლარსენ C-ს“ რუკას, რომელიც შედგენილია ნასას MODIS თერმული სურათით 2017 წლის 12 ივლისს. ფოტოზე ნაჩვენებია, რომ აისბერგი მოსწყდა.
12 ივლისის ბლოგ-პოსტში ლაქმენმა და ო'ლირიმ თქვეს, რომ ის „ერთ-ერთი ყველაზე დიდი აისბერგია, რაც კი ოდესმე აღრიცხულა“, რომლის წონაც 1 ტრილიონი მეტრული ტონაა და მისი სახელი სავარაუდოდ A68 იქნება.
„ამ აისბერგის მოწყვეტის გამო „ლარსენ C-ს“ შელფური მყინვარის ფართობი 12%-ზე მეტით შემცირდა, ხოლო ანტარქტიკული ნახევარკუნძულის ლანდშაფტი სამუდამოდ შეიცვალა“, აცხადებენ ისინი.
რამხელაა ახალი აისბერგი და სად მიდის?
ყინულის ბლოკის ფართობი, დაახლოებით, ამერიკის შტატ დელავერის ზომისაა (ან უელსის). თუმცა, CryoSat-მა, ყინულის მონიტორინგის ევროპული თანამგზავრმა, ახლახანს გადმოგვიგზავნა მისი სისქის ყველაზე ზუსტი მონაცემები, რის საშუალებითაც მეცნიერები მის სრულ მოცულობას გაიგებენ.
გამოყოფამდე რამდენიმე დღით ადრე, ნოელ გორმელენმა (გლაციოლოგი ედინბურგის უნივერსიტეტიდან) და მისმა კოლეგებმა აისბერგის დაახლოებითი ზომები გამოთვალეს: 190 მეტრი სისქის გიგანტი ყინული 1 155 კუბურ კილომეტრი მოცულობისაა.
ეს ყინული საკმარისია, რომ 460 მილიონი ოლიმპიური საცურაო აუზი, ან მიჩიგანის ტბა მთლიანად გავავსოთ.
გორლემენმა და ევროპის კოსმოსურმა სააგენტომ 5 ივლისს ეს 3D ანიმაცია გამოაქვეყნეს, რომელზეც აისბერგის განზომილებებია ასახული:
ეს კი მიჩიგანის ტბა შედარებისთვის:
ახლა, როდესაც ეს გიგანტური აისბერგი ანტარქტიდას რამდენიმე დღეში მოსწყდა, მეცნიერებს წარმოდგენა არ აქვთ, რა მოხდება, რადგან ასეთი დიდი ზომის აისბერგების გამოყოფა ძალიან იშვიათად ხდება.
„ის შეიძლება კიდევ დაიშალოს ნაწილებად, ან ძალიან მალევე დაიმსხვრეს“, ამბობს ანა ჰოგი, გლაციოლოგი ლიდსის უნივერსიტეტიდან.
ასობით აისბერგის გეზის ქვემოთ მოცემული ილუსტრაცია (1999-დან 2010-მდე) აჩვენებს, როგორ შეიძლება მისი მოძრაობა გაგრძელდეს, სანამ ის სრულად გადნება.
რა როლი აქვს ამაში ადამიანს?
აისბერგი ზღვის დონეს შესამჩნევად არ გაზრდის, რადგან ის უკვე ტივტივებს ოკეანეში. მაგრამ ლაქმენმა და ო'ლირიმ ადრე თქვეს, რომ როდესაც „ლარსენ C“ აისბერგს დაკარგავს, დანარჩენი შელფური მყინვარი „ბევრად ნაკლებად სტაბილური იქნება, ვიდრე მოწყვეტის წინ იყო“.
სხვანაირად რომ განვიხილოთ: არსებობს მცირე შანსი, რომ ახალი აისბერგი „ლარსენ C-სა“ და მის უკან მდებარე უძველეს მყინვარს ნელ-ნელა დაშლის და ზღვაში გაფანტავს.
ეს უპრეცედენტო შემთხვევა არ იქნება. 2002 წელს მეზობლად მდებარე შელფური მყინვარი, სახელად „ლარსენ B“ ჩაინგრა და სამხრეთ ოკეანეში დაიშალა. ამ ანიმაციაზე ნაჩვენებია პროცესი, რომელიც 2002 წლის 31 იანვრიდან 13 აპრილამდე გრძელდებოდა.
თუ „ლარსენ C“ და მისი ყინული საბოლოოდ დაიშალა, ზოგიერთი მეცნიერი ვარაუდობს, რომ ზღვის დონე 10 სანტიმეტრამდე აიწევს.
თუმცა, ანტარქტიდის ყინულის ექსპერტების თქმით, ასეთი დანაკარგის ალბათობა ძალიან მცირეა და უმეტესად ბუნებრივი პროცესის შედეგი იქნება.
„ასეთი დიდი ყინულების მოწყვეტები სრულიად ნორმალური და ჯანსაღი პროცესია ყინულისათვის. ეს ხდებოდა ათწლეულები, საუკუნეები და ათასწლეულები - ისეთი ციკლებით, რომელიც ბევრად უფრო ხანგრძლივია, ვიდრე ადამიანის სიცოცხლე“, ამბობს ამანდა ფრიკერი, გლაციოლოგი, რომელიც ანტარქტიკის ყინულს სწავლობს.
თუმცა ფრიკერი გვაფრთხილებს, რომ კლიმატის ცვლილების გამო, რომლის უმეტეს ნაწილსაც ადამიანის საქმიანობა იწვევს, მშვიდად არ უნდა ვიყოთ.
„ანტარქტიდის შელფური მყინვარები საბოლოო ჯამში აჩქარებულად თხელდება, ხოლო ყინულის საფარი ანტარქტიკის მნიშვნელოვან სექტორებში მასას კარგავს. უწყვეტმა დაკარგვებმა, შესაძლოა, შეუქცევად პროცესებამდე მიგვიყვანოს“ - ამბობს ის.
-
გადახედვათბილისის მერიის განცხადება: უხვი ნალექისგან, დედაქალაქის სხვადასხვა რაიონში პრობლემები შეიქმნა თბილისის მერიის განცხადება: უხვი ნალექისგან, დედაქალაქის სხვადასხვა რაიონში პრობლემები შეიქმნა
-
გადახედვაკანონი ძირს გამოუთხრის ამერიკა-საქართველოს ურთიერთობას — სახელმწიფო დეპარტამენტი კანონი ძირს გამოუთხრის ამერიკა-საქართველოს ურთიერთობას — სახელმწიფო დეპარტამენტი
-
გადახედვა700-ზე მეტი მასწავლებელი ლადო აფხაზავას სოლიდარობას უცხადებს 700-ზე მეტი მასწავლებელი ლადო აფხაზავას სოლიდარობას უცხადებს
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
კომენტარები