რა ხდება ორგანიზმში, როცა რამე ადგილი გვეფხანება?
ქავილი, რომელსაც სხვანაირად პრურიტუსი ეწოდება, კანთან ასოცირებული კანისა და ნერვული უჯრედების მიერ გამოწვეული ძირითადი მგრძნობელობაა. მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება უსიამოვნო გრძნობა იყოს, პრურიტუსი, ისევე როგორც კანის სხვა მგრძნობელობები: შეხება, ტკივილი, ვიბრაცია, სიცივე და სითბო, მნიშვნელოვან მგრძნობელობით და თავდაცვით მექანიზმს ემსახურება.
ქავილი სახიფათო გარე აგენტების შესახებ გვაძლევს სიგნალს, მაგრამ თუ არ დამუშავდა, შესაძლოა აუტანელი გახდეს.
პრურიტუსი კანის მრავალი დაავადების დომინანტი სიმპტომია და ზოგჯერ ისეთ დაავადებებში ვლინდება, რომელიც მთლიან სხეულზე ახდენს გავლენას.
კანის ქავილის მგრძნობელობა წარმოიქმნება პრურიცეპტორების, ქავილის მგრძნობიარე ნერვული დაბოლოებების სტიმულაციით - მექანიკური, თერმული ან ქიმიური მედიატორებით. ესენია:
- ქიმიკატები იმუნური პასუხისა (ჰისტამინები) და ტკივილის შემსუბუქებისთვის.
- ნეიროპეპტიდები, რომლებიც მოიცავს ტკივილის მარეგულირებელ ტვინში გამოყოფილ გადამტანებს, მაგალითად, ენდორფინებს.
- ნეიროგადამცემები - აცეტილოქოლინი და სეროტონინი.
- პროსტაგლანდინები, რომლებიც ლიპიდები არიან და, სხვა ფუნქციებთან ერთად, ხერხემლის ნერვულ უჯრედებში ტკივილის შეგრძნებას ქმნიან.
ამ აგენტების მიერ გამოწვეული სტიმულაცია ძირითადად უკავშირდება კანის, ლორწოვანი მემბრანების ან თვალის კონიუქტივის გაღიზიანებას, გამოშრობას ან სხვა დაზიანებას.
ზოგადად, პრურიტუსი მოიცავს სპეციფიკური ნერვული უჯრედების პრურიცეპტორების აქტივაციას. მათ C-ბოჭკოები ეწოდებათ. ეს C-ბოჭკოები იდენტურია ტკივილის შეგრძნებასთან ასოცირებულ უჯრედებთან, მაგრამ ისინი ფუნქციურად განსხვავებულები არიან და მხოლოდ ქავილის შეგრძნებას „ამუშავებენ“ - ისინი ადამიანის კანში არსებული C-ბოჭკოების მხოლოდ 5%-ს შეადგენენ.
C-ბოჭკოებს, კანის ზედაპირულად სტიმულაციით, სიგნალები ნერვიდან - ზურგის ტვინში და შემდეგ თავის ტვინში გადააქვთ, სადაც მათი დამუშავება ხდება, შემდეგ კი წარმოიქმნება ქავილის ან დაზელვის რეფლექსი.
მოფხანვა და დაზელვა შემდეგ ხელს უშლის პრურიცეპტორების მიერ წარმოქმნილ შეგრძნებებს იმით, რომ ის სტიმულირებას უკეთებს სხვადასხვა ტკივილისა და შეხების რეცეპტორებს იმავე ადგილებზე. მიუხედავად იმისა, რომ მოფხანვა ქავილის შეგრძნებას ამსუბუქებს, ეს მხოლოდ დროებითია და შეიძლება კანის უფრო გაღიზიანება გამოიწვიოს და, დიდი ალბათობით, გახევაც, რაც, თავის მხრივ, ინფექციის წინაპირობაა.
პრურიტუსის დაახლოებით საუკუნოვანი კვლევის მიუხედავად, არ არსებობს ერთი, ცალკეული ეფექტური ანტიპრურიტული წამალი, თუმცა არსებობს ზოგიერთი აგენტი, რომლებიც ქავილის შეგრძნებას გარკვეული კლინიკური მდგომარეობისას ასუსტებენ. ეს აგენტები მოიცავს ლოსიონებსა და კრემებს (როგორიცაა კალამინი და ჰიდროკორტიზონი), ანტიჰისტამინებს, ოპიოიდურ ანტაგონისტებს, ასპირინსა და ულტრაიისფერი სინათლის თერაპიას.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები