პროტო-ინტერნეტი - როგორ არ შეიცვალა მსოფლიო კომუნიკაციის რუკა
რუკა რომელსაც ახლა ხედავთ, 1877 წელს, პირველი გლობალური საკომუნიკაციო ქსელის შექმნის ზღვარზე მყოფი ბრიტანული Eastern Telegraph Company-ს მიერ შეიქმნა.
სატელეგრაფო სისტემის საკაბელო გაყვანილობა პირველ ინტერკონტინეტალურ და შესაბამისად, ერთმანეთისგან დიდი მანძილით დაშორებულ ქსელურ ინფრასტრუქტურას წარმოადგენდა: ის, ატლანტის ოკეანის გავლით, აკავშირებდა ირლანდიასა და ნიუფაუნდლენდს, საიდანაც ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკის სანაპიროებს მიუყვებოდა. კორნუელიდან წყალქვეშა ქსელი სამხრეთით, გიბრალტარისა და კეიპტაუნისკენ, ხოლო აღმოსავლეთით - სუეცის, ადენის, მუმბაისა და ჰონგ-კონგის მიმართულებით იყო გადაჭიმული.
1902 წლისთვის კი წყნარ ოკეანეში, გემების მეშვეობით, თითქმის 6 500 კმ-ს (4 ათასი მილი) სიგრძის წყალქვეშა სადენების გაყვანა დასრულდა, რამაც ვანკუვერი ახალ ზელანდიასთან დააკავშირა.
მას შემდეგ რაც ტელეგრაფის ხაზმა დედამიწას შემოუარა, მსოფლიო დაპატარავდა: ტელეგრაფის მოზუზუნე კაბელების მეშვეობით შეტყობინების გაგზავნას, ლონდონიდან ნიუ-იორკამდე, ახლა უკვე მხოლოდ რამდენიმე წუთი სჭირდებოდა, რაც იმ დროისთვის წარმოუდგენელი ტექნიკური რევოლუცია იყო. სწორედ ამ მიღწევის შესახებ წერდა პიტერ კუპერი, ტრანსატლანტიკური სატელეგრაფო კაბელის ერთ- ერთი ინიციატორი, რომ ეს იყო „უმნიშვნელოვანესი წინასწარმეტყველების აღსრულება“, რადგან „ცოდნამ დაფარა დედამიწა, ისევე როგორც წყალი ფარავს მის ზედაპირს“.
ეს ძველი რუკა, თავის დროზე, რომელიმე დირექტორის ხისკედლებიან ოფისში იქნებოდა გამოკრული, რათა პოტენციური კლიენტებისთვის ეჩვენებინა, თუ რომელმა კომპანიამ მოახერხა პირველი მსოფლიო საკომუნიკაციო ქსელის შექმნა. დღეს მისი ასლი უკვე ვაშინგტონში, კოლუმბიის ოლქში, TeleGeography-ს ოფისებს ამშვენებს.
ამ კომპანიის მთავარი საქმიანობაა - იცოდნენ ყველაფერი ინტერნეტის ინფრასტრუქტურის შესახებ, რომლის საფუძვლადაც სწორედ ტელეგრაფის ქსელი მიიჩნევა.
„ჩვენ ყველას ბევრჯერ გვინახავს ეს რუკა,“ - ამბობს ალან მოლდინი, TeleGeography-ს კვლევითი დირექტორი, - „მას ხშირად ვიყენებთ პრეზენტაციებში, რათა უფრო გასაგები იყოს ჩვენი საქმიანობა: შეხედეთ, ეს არის ძველი ტელეგრაფის კაბელები და აი, იქვე ვხედავთ თანამედროვე კაბელებსაც“.
გაყვანილობის ხაზები, რომელსაც იგი 1877 წლის რუკაზე გვიჩვენებს, საოცრად ჰგავს მათ თანამედროვე ანალოგს, თუმცა არსებითად განსხვავდება ის, რაც ამ კაბელების შიგნით ხდება. ძველი სადენები ელექტრონულ სიგნალებს გრძელი სპილენძის შიგთავსის საშუალებით გზავნიდნენ; ახლები კი სინათლის იმპულსებს ადამიანის თმის სისქის შუშის სადენებით აგზავნიან.
მიუხედავად იმისა, რომ ტექნოლოგია დროთა განმავლობაში საგრძნობლად შეიცვალა, თვითოეული მათგანის ფუნქცია მსგავსია - კომუნიკაციის სისწრაფის აჩქარება. შედეგად, ადრეული ტელეგრაფის კაბელები, ახლა ოპტიკურ-ბოჭკოვანით ჩანაცვლდა.
მიუხედავად იმისა, თუ როდის მოხდა მათი გაყვანა, „ისინი ყოველთვის მიემართებიან იქ, სადაც ფულია“ - ამბობს ჯონ ლიფენი, გამოფენის „ინფორმაციის საუკუნე“ კურატორი ლონდონის მეცნიერების მუზეუმში. „ძირითადი კაბელები დიდ დასახლებებსა და მსოფლიოს მთავარ სავაჭრო რეგიონებს აკავშირებს,“ - ამატებს მოლდინი - რადგან კაბელების შორ მანძილზე გაყვანა ყოველთვის დიდ ხარჯებთან იყო დაკავშირებული. სწორედ ამიტომაც ირჩევდნენ მაქსიმალურად ისეთ პირდაპირ და მოკლე მარშრუტს, რის საშუალებასაც წყალქვეშა რელიეფი აძლევდათ, რადგან „ოკეანის ფსკერიც ისეთივე მთიანია, როგორც ხმელეთი“ - ამბობს ლიფენი.
1850-60-იან წლებში ეკიპაჟებმა, რომლებსაც პირველად გაჰყავდათ კაბელები წყალქვეშ, საკუთარ თავზე გამოსცადეს წყალქვეშა რელიეფის სირთულე. პირველად ტრანსატლანტიკური კაბელი მაშინ დაზიანდა, როდესაც შემთხვევით შუა ატლანტიკურ ქედს წამოედო (ქედი მეცნიერთა ჯგუფმა მხოლოდ 15 წლის შემდეგ, ოპტიმალური მარშრუტის შესადგენად დაგვიანებით გაგზავნილი ექსპედიციისას აღმოაჩინეს). გარდა წყალქვეშა მთათა სისტემებისა, გამოწვევად რჩებოდა აისბერგები და ვულკანები, ასევე საშიშროებას წარმოადგენდა საზღვაო სავაჭრო გზები, რის გამოც მარშრუტი იცვლებოდა, რათა თავიდან აეცილებინათ ღუზებით დაზიანების რისკი.
რა თქმა უნდა, ძველი რუკა ბოლომდე აღარ იმეორებს ინტერნეტის მარშრუტს, რადგან 1877 წლის შემდეგ ინფორმაციის საკაბელო ნაკადში ახალი არტერიები გაჩნდა. TeleGeography-ს თანამედროვე რუკებზე კარგად ჩანს აღმოსავლეთით გაზრდილი ინფრასტრუქტურა.
მაგალითად, იაპონიისა და სინგაპურის დამაკავშირებელი ქსელი, რომელიც გზად მრავალ პუნქტს მოიცავს.
თუმცა, მოლდინის თქმით, ტელეგრაფის ძველი რუკები მაინც საინტერესოა: „ალბათ ყველა ფიქრობს, რომ გლობალური ტექნოლოგია უსადენოა, მაგრამ იგი მხოლოდ უახლოესი საბაზო სადგურიდან ან სატელეფონო ანძიდან შეიძლება იყოს უსადენო, დანარჩენ მანძილს კი სადენებისა და კაბელების მეშვეობით გადის, რომლებიც ერთმანეთთან უმძლავრეს სერვერებს აკავშირებენ“.
ინფორმაციის ამ ნაკადებთან სატელიტებსაც კი მცირე შეხება აქვთ, რადგან ინტერნეტ ტრაფიკის დაახლოებით 95% არა ჰაერში, არამედ წყალქვეშ გადაიცემა. „ინტერნეტი არ არის Cloud,“ - ამბობს მოულდინი, - „რეალურად იგი ოკეანის ქვეშაა“.
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა ბუდუ ზივზივაძე: ვერანაირად გამართლდება მშვიდობიან მომიტინგეებზე თავდასხმა
-
გადახედვაშსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს შსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს
კომენტარები