ასტრონომებმა რგოლების სისტემა ჯუჯა პლანეტის გარშემო პირველად აღმოაჩინეს
ნეპტუნის ორბიტის მიღმა ასობით (და ათასობითაც კი) შეუსწავლელი ჯუჯა პლანეტა ბინადრობს, რომელთა შესახებ თითქმის არაფერი ვიცით - მაგრამ როდესაც მათ იშვიათად დავინახავთ, შესასწავლი ძალიან ბევრია.
დღეს, 11 ოქტომბერს, მეცნიერებმა განაცხადეს, რომ მათ ჯუჯა პლანეტა ჰაუმეას ირგვლივ რგოლები აღმოაჩინეს. ეს ჯუჯა პლანეტა ძალიან შორსაა დედამიწისგან და მზის გარშემო შემოვლას 284 წელიწადს ანდომებს. ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც უმცროსი პლანეტების კატეგორიაში ასეთი ტიპის რგოლები დავაფიქსირეთ.
ცხადია, მზის სისტემაში მყოფი დიდი პლანეტების გარშემო რგოლები საკმაოდ გავრცელებული ფენომენია. რგოლების სილამაზით აშკარად სატურნია პირველ ადგილას, თუმცა, რგოლთა სისტემა სხვა გიგანტ პლანეტებზეც გვხდება: იუპიტერზე, ურანსა და ნეპტუნზე.
მეცნიერებს აქამდეც დაუფიქსირებიათ ორი რგოლი ობიექტის გარშემო, რომელსაც ჩარიკლო ეწოდება - უმცროსი პლანეტების პოპულაციის, სახელად კენტავრების, ერთ-ერთი ბინადარი, რომელიც მზის გარშემო იუპიტერსა და ნეპტუნს შორის მოძრაობს უვლის.
მაგრამ ჰაუმეას რგოლები პირველია ისტორიაში, როდესაც ასტრონომებმა უმცროსი პლანეტის გარშემო დააფიქსირეს, რომელიც არ არის კენტავრი.
აღმოჩენა ასტრონომ ხოსე ლუის ორტისის ხელმძღვანელობით მოხდა, რომელიც ანდალუზიის ასტროფიზიკური უნივერსიტეტის მკვლევარია ესპანეთში.
ჰაუმეას მკვლევრები 10 სხვადასხვა ლაბორატორიიდან, 12 სხვადასხვა ტელესკოპით აკვირდებოდნენ, როდესაც მან ვარსკვლავ URAT1 533–182543-ის გარშემო ჩაიარა - ამ მოვლენას ოკულტაციას (დაბნელება) უწოდებენ.
ვარსკვლავის წინ ჰაუმეამ ამ წლის იანვარში ჩაიარა. 12 განსხვავებული კუთხიდან დაკვირვებამ გუნდს საშუალება მისცა, ჯუჯა პლანეტა აქამდე არნახული პერსპექტივით დაენახა და პირველად მოგვეკრა თვალი მის რგოლურ სისტემას.
მკვლევართა გუნდის თქმით, ჰაუმეას რგოლური სისტემის სიგანე 70 კილომეტრია, ხოლო მისი რადიუსი 2287 კილომეტრს შეადგენს. რგოლის ნაწილაკის ერთ სრულ შემოვლას ჰაუმეას გარშემო სჭირდება იმდენი დრო, რამდენიც ჰაუმეას საკუთარი ღერძის გარშემო სამჯერ შემობრუნებას.
ოკულტაციის საშუალებით გუნდს ჰაუმეას ზომისა და ფორმის საუკეთესო ანალიზის საშუალება მიეცა. მკვლევრები მას აღწერენ, როგორც „ძალიან ეგზოტიკური“.
მათი თქმით, ჯუჯა პლანეტას უჩვეულოდ წაგრძელებული ელიფსოიდის ფორმა აქვს. მასზე ატმოსფერო არ შეინიშნება.
ჩარიკლოს რგოლების გარდა, არსებობს მტკიცებულება, რომ მსგავსი ფენომენი სხვა კენტავრზე, სახელად ქირონზეც არსებობს, თუმცა, ის ჩარიკლოს რგოლებზე ნაკლებად მკვეთრია.
ამ მაგალითების გარდა, ჰაუმეას რგოლები პირველია, როდესაც ასეთი რაღაც აღმოვაჩინეთ. ეს ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ საკმაოდ უცნობ ტერიტორიაზე ვიმყოფებით, თუმცა, მეცნიერები მიგვანიშნებენ, რომ შესაძლოა ამ შორეული, საიდუმლოებით მოცული ობიექტების კიდევ მრავალი მახასიათებელი დავინახოთ.
კვლევები ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნდა.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები