რატომ არ ჰქონდათ ჩვენს წინაპრებს ალერგია და რატომ გვაქვს ჩვენ
სეზონის ცვლილებასთან ერთად, დედამიწის ზრდასრული მოსახლეობის მესამედი მაინც განიცდის დისკომფორტს. ზოგიერთი კვლევის თანახმად, ალერგიული რეაქციები ხშირდება ბავშვებშიც, განსაკუთრებით კი - განვითარებულ ქვეყნებში.
რას ამბობს ამ საკითხზე მეცნიერება?
ერთი შეხედვით, დაუჯერებელია, მაგრამ ალერგიის სიმპტომების თავდაპირველი ფუნქცია ჩვენი ორგანიზმის დაცვაა. ცხვირიდან დენა, ცემინება, ცრემლდენა - ყოველივე ეს ორგანიზმიდან მავნე ნაწილაკების გამოყოფას ემსახურება.
ალერგია, თავისი განმარტებით, ორგანიზმის რეაქციაა ამა თუ იმ ნივთიერებაზე, რომელიც მოსახლეობის დიდ ნაწილს ავად არ ხდის. ასობით მილიონი ადამიანი მიწისთხილს უპრობლემოდ ჭამს, მაგრამ ამერიკის შეერთებულ შტატებში 3 მილიონამდე ინდივიდია, რომელსაც მიწისთხილის მცირე დოზით მიღების შემთხვევაშიც კი ყელი უსივდება.
რატომ არსებობს ალერგია?
მიზეზი, რატომ უვითარდებათ ადამიანებს ალერგია "უწყინარი" პროდუქტების მიმართ, რთული დასადგენია. არც ის არის ცნობილი, იმუნური სისტემა არასწორად აგზავნის სიგნალებს, თუ კონკრეტული საჭმელი მართლაც საფრთხის შემცველი შეიძლება იყოს კონკრეტული ადამიანისთვის.
უმეტეს შემთხვევაში, ალერგიას ზედმეტად "მონდომებული" იმუნური სისტემა იწვევს. ანტისხეული, სახელად იმუნოგლობულინი E ანუ IgE პასუხისმგებელია ჰისტამინის გამოყოფაზე, რომელიც გაჭედილ ცხვირთან ერთად, ქსოვილების ანთებას იწვევს. განგაშის მექანიზმი, ზოგადად, სასარგებლოა, მაგრამ საჭიროსა და არასაჭირო განგაშს შორის განსხვავების დადგენაში ადამიანის სხეული მაინცდამაინც ძლიერი არაა.
ექსპერტების აზრით, მეტისმეტად აქტიური IgE ის იმუნური მექანიზმია, რომელიც ჩვენს წინაპრებს პარაზიტებისა და შხამისგან იცავდა. მაშინ, როცა ადამიანი ველურ ბუნებაში ცხოვრობდა, ამ თავდაცვით რეაქციას სიცოცხლის გადარჩენა შეეძლო.
იმუნოლოგი ქეით ველში ამბობს, რომ განსაკუთრებით შემაწუხებელ რეაქციას ადამიანი სახიფათო ადგილებთან მიახლოებისგან უნდა დაეცვა. ასე ანიშნებდა იმუნური სისტემა ჩვენს წინაპრებს, გაცლოდნენ იმ ადგილებს, სადაც ველურ ფუტკრებს მათი დანესტვრა შეეძლოთ.
ევოლუციისთვის სულ ერთია, სიმპტომები შემაწუხებელი არის თუ არა, მთავარია, მათ სასარგებლო შედეგი მოჰყვებოდეს.
დროთა განმავლობაში, ბუნებრივი გადარჩევის შედეგად, აქტიური იმუნური სისტემა უფრო და უფრო ღირებულ "თვისებად" იქცა, თუმცა სწრაფმა კულტურულმა ევოლუციამ IgE თითქმის უსარგებლოდ აქცია.
"წლების განმავლობაში ჩვენ უფრო და უფრო სუფთა საზოგადოება გავხდით. აღარ გვიწევს ტალახთან კონტაქტი და მიწაში ქექვა საჭმლის მოსაპოვებლად, იმუნურმა რეაქციამ კი სადმე უნდა იპოვოს გამოხატვის გზა", - ამბობს ველში. ეს ე.წ. ჰიგიენური ჰიპოთეზაა, რომლის თანახმადაც, რაც მეტ ალერგენთან თუ ბაქტერიასთან ექნება ბავშვს შეხება, მით უფრო დაცული იქნება ალერგიისგან მომავალში. იმუნურ სისტემას აუცილებლად უნდა ჰქონდეს საქმე, სხვა შემთხვევაში, ის მუდმივად საბრძოლო მზადყოფნაში იქნება.
რატომ ხშირდება ალერგიები განვითარებულ ქვეყნებში?
დაჩქარებულმა განვითარებამ და ურბანიზაციამ კვებითი ალერგიებიც გამოიწვია. თუ ჩვენი ბებიები და ბაბუები მხოლოდ სეზონურ ხილსა და ბოსტნეულს ჭამდნენ, თანამედროვე ადამიანი არასეზონურ პროდუქტსაც ჭამს, რომელიც სხვადასხვა გზით არის დამუშავებული.
კიდევ ერთი მიზეზი ე.წ. დასავლური კვების სტილია. იტალიელმა მეცნიერებმა ბურკინა ფასოს პატარა სოფელში მცხოვრები ბავშვების მუცლის ღრუში არსებული ბაქტერიები მათი ფლორენციელი თანატოლების ბაქტერიებს შეადარეს. ბურკინაფასოელ ბავშვებს, რომლებიც უმეტესად სეზონურ და ვეგეტარიანულ საჭმელებს ჭამდნენ, უფრო მრავალფეროვანი მიკროფლორა აღმოაჩნდათ, ვიდრე ფლორენციელებს, რომლებიც უმეტესად ცხიმსა და ნაშხირწყლებს იღებდნენ.
ადამიანის ორგანიზმში არსებული ბიომრავალფეროვნება უკიდურესად მნიშვნელოვანია. ის პათოგენებთან ბრძოლას აჩვევს იმუნურ სისტემას და ჩვენი სხეულიც უკეთესად "სწავლობს", რომ საკუთარ თავს ან უწყინარ პათონოგენებს არ უნდა ებრძოლოს,
მიუხედავად იმისა, რომ ალერგია უთვალავ ადამიანს ურთულებს ცხოვრებას, მეცნიერების მიზანი ალერგიული რეაქციების მოშორება სულაც არაა. ძალიან კარგია, რომ ორგანიზმი მოსალოდნელი საფრთხეებისთვის მზადაა, მიუხედავად იმისა, რომ ამ საფრთხეებში ხანდახან ყვავილის მტვერი და შოკოლადიც იგულისხმება.
-
გადახედვარა ვიცით თვალის არეში დაჭრილი ახალგაზრდა კაცის მდგომარეობაზე რა ვიცით თვალის არეში დაჭრილი ახალგაზრდა კაცის მდგომარეობაზე
-
გადახედვააქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო აქციაზე დაშავებული 8 ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია გახდა საჭირო — ჯანდაცვის სამინისტრო
-
გადახედვაახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით ახალგაზრდა კაცი თვალის არეშია დაჭრილი სავარაუდოდ, რეზინის ტყვიით
-
გადახედვამოვუწოდებთ შსს-ს, უარი თქვას კანონსაწინააღმდეგო, ღირსების შემლახავ ძალადობრივ პრაქტიკაზე — საია მოვუწოდებთ შსს-ს, უარი თქვას კანონსაწინააღმდეგო, ღირსების შემლახავ ძალადობრივ პრაქტიკაზე — საია
-
გადახედვამოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე მოვუწოდებთ, შეწყვიტონ ძალადობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეციალური საშუალებებით შევწყვეტთ აქციას — შს მინისტრის მოადგილე
-
გადახედვაპარლამენტში უსაფრთხოების წითელი დონე ამოქმედდა პარლამენტში უსაფრთხოების წითელი დონე ამოქმედდა
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია მამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია
-
გადახედვა"მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი "მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი
-
გადახედვაფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები ფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები
-
გადახედვავითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ ვითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ
-
გადახედვაშსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით შსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით
-
გადახედვააქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს აქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს
-
-
გადახედვამამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება მამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება
-
-
გადახედვა"დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება "დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება
-
გადახედვაშსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს შსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს
-
გადახედვასია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ სია: ოცნების 83 დეპუტატი, რომლებიც რუსულ კანონს კენჭისყრაზე მხარს უჭერენ
-
გადახედვადეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ დეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ
-
გადახედვაპარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო პარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო
-
გადახედვარა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ რა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ
კომენტარები