მეცნიერებმა შემთხვევით გამოიგონეს მუტანტი ფერმენტი, რომელიც პლასტმასის ბოთლებს ჭამს
მეცნიერებმა შემთხვევით შექმნეს მუტანტი ფერმენტი, რომელიც პლასტმასის ბოთლებს შლის. ეს მიღწევა შეიძლება პლასტმასით დაბინძურების კრიზისის მოგვარებაში დაგვეხმაროს.
პოლიეთილენი ტერეფტალატი, რომელსაც ხშირად მოიხსენიებენ აბრევიატურით PET, მსოფლიოში ყველაზე გავრცელებული თერმოპლასტიკური პოლიმერია. სწორედ მისგან მზადდება კონტეინერები სასმელებისა და საჭმელებისათვის. მსოფლიოში, ყოველ წუთში დაახლოებით 1 მილიონი პლასტმასის ბოთლი იყიდება, გადამუშავებას კი მათი მხოლოდ 14% ექვემდებარება. თუმცა, ბოთლების ამ 14%-ის სრულად გადამუშავება მაინც ვერ ხერხდება. მათი გარდაქმნა მხოლოდ ქსოვილად შეიძლება. ამ ბოთლების უმეტესობა ოკეანეში ხვდება. ოკეანეში PET-ისგან დამზადებული ბოთლის სრულად დეგრადირებას რამდენიმე საუკუნე სჭირდება და ამ დროის განმავლობაში ბოთლი სერიოზულ ზიანს აყენებს ზღვის ბინადრებს და, სავარაუდოდ, იმ ადამიანებსაც, რომლებიც ზღვის პროდუქტებს მიირთმევენ.
2016 წელს მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ბაქტერია, რომელიც პლასტმასს ბუნებრივად გადაამუშავებს. ალბათ, არავის გაუკვირდება, რომ ეს ბაქტერია იაპონიის ერთ-ერთ ნაგავსაყრელზე აღმოაჩინეს.
მკვლევარებმა ენზიმზე რამდენიმე ცდა ჩაატარეს, იმის სანახავად, თუ როგორ განვითარდა ეს ბაქტერია, თუმცა შემდგომმა დაკვირვებამ აჩვენა, რომ ამ ცდების შემდეგ ბაქტერიის განსაკუთრებული თვისება (პლასტმასის დაშლა) გაუმჯობესებულა. პორტმუთის უნივერსიტეტის პროფესორი ჯონ მაკგიჰანი მკვლევართა ჯგუფის მეთაურია. მისი თქმით, მეცნიერებმა უნებურად ენზიმი გააუმჯობესეს და ეს მათთვისაც აღმოჩენა იყო.
ცდის შედეგად, ამ ბაქტერიის PET-ის გადამუშავების კოეფიციენტი 20%-ით გაიზარდა.
"20% ღირსეული გაუმჯობესებაა, თუმცა მაქსიმალური - არა. ეს შედეგი მხოლოდ იმას გვიჩვენებს, რომ შეგვიძლია ენზიმის შესაძლებლობები ტექნოლოგიების დახმარებით კიდევ უფრო გავაუმჯობესოთ და, საბოლოოდ, სუპერსწრაფი ბაქტერია შევქმნათ", - ამბობს მაკგიჰანი.
ინდუსტრიული ენზიმები ფართოდ გამოიყენება სარეცხი საშუალებებისა და ბიოსაწვავის წარმოებაში. ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში მეცნიერებმა ამ ენზიმების 1000-ჯერ ასწრაფება შეძლეს. მაკგიჰანის თქმით, პლასტმასისმჭამელი ენზიმის განვითარებასაც დაახლოებით ამდენი დრო დასჭირდება. ერთ-ერთი შესაძლო გაუმჯობესება შეიძლება მაღალი ტემპერატურისადმი გამძლეობა იყოს. 70 გრადუსზე ზემოთ ჩვეულებრივ შუშისებრ მდგომარეობაში მყოფი PET წებოვანი ხდება, რაც მისი დეგრადირების დროს მნიშვნელოვნად ამცირებს.
ამ სფეროში შესაძლო წარმატებების მიუხედავად, სიტუაცია დიდად შეიძლება მაინც არ შეიცვალოს. სანამ ნავთობი იაფია, PET-ის თავიდან წარმოებაც მის გადამუშავებაზე იაფი დაჯდება, თუმცა საზოგადოებრივი შეგნების ამაღლებასთან ერთად, კომპანიები შეიძლება ამ საკითხით ბევრად უფრო აქტიურად დაინტერესდნენ.
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
კომენტარები