რას ფიქრობს ევოლუციის შემსწავლელი ბიოლოგი შურისმაძიებლების სუპერძალებზე
შეინ კემპბელ-სტეიტონი დისერტაციას წერდა მწვანე ანოლისის ხვლიკის ევოლუციაზე, როდესაც ინტენსიურად დაეწყო სიზმრები სხვადასხვა სუპერგმირების ძალების მეცნიერულ საფუძვლებზე. მისი თქმით, ის დღისით ბიოლოგიური კვლევით იყო დაკავებული, ხოლო ღამით - კომიქსებს კითხვით. ეს სფეროები კი ერთმანეთს მის სიზმრებში შეხვდნენ. შეინი ბევრს ფიქრობდა იმის შესახებ, თუ რა ევოლუციური გზა გაიარეს მუტანტებმა იმ ძალების მისაღებად, რომლებსაც ფლობდნენ, იმაზე - თუ როგორ მართავს თორი ელექტრობას, რა ორგანული ნივთიერებებისაგან შედგება ადამიანი-ობობას ქსელი და ა.შ.
დეკემბერში შეინმა უორნერ ბრაზერსის მარკეტინგის მენეჯერ არიენ დარბისთან ერთად დაიწყო პოდკასტის სერიების ჩაწერა, სახელწოდებით სუპერგმირების ბიოლოგია. ფილმ "შურისმაძიებლები: უსასრულობის ომის" გამოსვლისთვის კი Vox-ის ჟურნალისტმა კარენ ტერნერმა შეინთან ინტერვიუ ჩაწერა და სწორედ მას სთხოვა ამ ფილმის პერსონაჟების ძალების მეცნიერული შეფასება. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ფილმი თავს უყრის მარველის კინემატოგრაფიული სამყაროს უამრავ პერსონაჟს, რომელთა შესახებაც სტუდია უკვე 10 წელიწადია ფილმებს იღებს.
შეინი ფილმის გმირების ნაწილს 4 ძირითად კატეგორიად ყოფს:
პირველ კატეგორიას ელიტური ათლეტების კატეგორია ჰქვია და მასში შედიან შავი ქვრივი (Black Widow) და ჰოუკაი (Hawkeye). ისინი ძალიან კარგად არიან გაწრთვნილები და მათი უპირატესობების ჩამონათვალში ნახავთ - განსაკუთრებულ ძალას, გამძლეობასა და ხელჩართული ბრძოლის უნარს. ისინი ჩვეულებრვ ადამიანზე ძლიერები არიან, თუმცა არ გააჩნიათ ზებუნებრივი ძალები. ამ გმირებზე ფიქრისას ყოველთვის ჩნდება კითხვა, რომელი უფრო დიდ როლს თამაშობს - მათი აღზრდისა და გაწრთვნის მეთოდი თუ ის გენეტიკური უპირატესობები, რომლებიც გააჩნიათ? ჩვენ ვიცით, რომ კონკრეტული გენეტიკური მუტაციები ადამიანებს ისეთი უნარებით აჯილდოებს, რომლებიც სხვას არ გააჩნიათ. ოლიმპიური ჩემპიონების უმეტესობას სწორედ ასეთი მუტაციები აქვთ, თუმცა, ცხადია, რომ სწორი ვარჯიშისა და გაწრთვნის გარეშე, ეს მუტაციები თავს ვერ გამოიჩენენ, ისევე, როგორც შავი ქვრივისა და ჰოუკაის შემთხვევაში.
მეორე კატეგორიას შეინი კაპიტან ამერიკას მიაკუთვნებს, თუმცა აღწერილობით თუ ვიმსჯელებთ, მასში ადამიანი-ობობაც შეგვიძლია ვიგულისხმოთ. ამ კატეგორიის გმირები გარკვეული ბიოინჟინერიის მეშვეობით იღებენ თავის უნარებს. მაგალითად, სტივ როჯერსი, კაპიტანი ამერიკას ალტერ ეგო, სუსტი, გამხდარი და დაბალი ბიჭი იყო, თუმცა გენეტიკური კოდის შეცვლის შემდეგ ის სუპერათლეტი გახდა. ის, რაც შავმა ქვრივმა და ჰოუკაიმ გენეტიკური ლატარიისა და წრთვნის ხარჯზე მიიღეს, კაპიტანმა ამერიკამ ერთი ვაქცინით შეიძინა. ჩვენს სამყაროში უკვე ტარდება გენომის შეცვლის ექსპერიმენტები და ამ სფეროს ყელაზე ცნობილი მეთოდია CRISPR/Cas9 ტექნიკა, რომელიც დნმ-ს რედაქტირებაში Сtrl + C და Ctrl + V ფუნქციებს ითავსებს. თუმცა, ადამიანის გენომის წარმატებით შეცვლის შემდეგაც შეინს ეჭვი ეპარება, რომ სათანადო ვარჯიშის გარეშე ადამიანები ასე რადიკალურად შეიცვალონ. ისევე, როგორც კაპიტანი ამერიკის დნმ, პიტერ პარკერის (ადამიანი-ობობას (Spider-Man) ალტერეგო) დნმ-ც შეცვლილია, თუმცა, მის შემთხვევაში ობობის კბენის შედეგად.
მესამე კატეგორიას ის სუპერგმირები მიეკუთვნებიან, რომლებიც საკუთარ განსაკუთრებულობას ტექნიკის მეშვეობით იძენენ: რკინის კაცი (Iron Man), ომის მანქანა (War Machine), შევარდენი (Falcon), ზამთრის ჯარისკაცი (Winter Soldier). ჩვენს სამყაროში უკვე გვაქვს ეგზოჩონჩხის შექმნის პრეცენდენტები, რაც შეგვიძლია ტონი სტარკის (რკინის კაცის ალტერეგო) მიერ პირველი კოსტუმის შექმნის ექვივალენტურ მიღწევად ჩავთვალოთ. ამ ეგზოჩონჩხებს ძირითადად მძიმე საგნების ასაწევად იყენებენ, თუმცა მათი გამოყენებით უნარდაკარგული ან კიდურებამპუტირებული ხალხის დახმარებაა შესაძლებელი. ფილმების შემთხვევაში ეს ტექნოლოგიები გმირებს ჩვეულებრივ ადამიანებთან შედარებით უპირატესობას აძლევს. საინტერესოა, მართლა შესაძლებელია პროთეზმა უფრო გააძლიეროს ადამიანი, ვიდრე მის გარეშე იქნებოდა? ამისი მაგალითი ლონდონის ოლიმპიადაზე ვნახეთ სადაც პროთეზის მქონე მორბენალმა უმაღლესი დონის შედეგები აჩვენა. ჩვენი სამყარო იცვლება და მალე ბუნებრივი კიდურების ქონა შესაძლებელია ხელსაყრელი აღარც კი იყოს.
ბოლო კატეგორიაში კი მხოლოდ ვიჟენი (Vision) შედის. ამ გმირის შექმნაში ნამდვილად ბევრმა ფაქტორმა მიიღო მონაწილეობა (ტექნოლოგია, თორის მაგია, უსასრულობის ქვა, ხელოვნური ინტელექტი). შეინს ამ გმირში ყველაზე მეტად ხელოვნური ინტელექტის არსებობა აინტერესებს და მას Google Brain-ის ხელოვნურ ინტელექტს ადარებს. AutoML ხელოვნური ინტელექტის ერთ-ერთი სახეა, რომელსაც ღრმა სწავლის პროგრამად მოიხსენიებენ. იგი "შვილობილ" ხელოვნურ ინტელექტებს ქმნის და ადამიანების მიერ შემუშავებულ ალგორითმებთან შედარებით უკეთესად მუშაობს. ეს ძალიან ჰგავს ვიჟენის ამბავს. ფილმში "შურისმაძიებლები: ალტრონის ერა" ტონი სტარკი ქმნის ხელონურ ინტელექტს სახელად J.A.R.V.I.S. იგი მოგვიანებით თავად ქმნის ხელოვნურ ინტელექტს, რომელიც ალტრონი გახდება, ხოლო ალტრონი შექმნის სხეულს, რომელშიც საბოლოო ჯამში J.A.R.V.I.S. ჩასახლდება და ასე გაჩნდება ვიჟენი.
შეინის აზრით, ადამიანთა დამოკიდებულება სამეცნიერო ფანტასტიკის მიმართ შავ ყუთს ჰგავს, ისინი უბრალოდ იღებენ მოცემულ ინფორმაციას და არ ფიქრობენ ამ ინფორმაციის რეალურ სამყაროში არსებობის შესაძლებლობაზე. მისთვის, როგორც ბიოლოგისთვის, მსგავსი მიდგომა უჩვეულოა. ცხადია, რომ ყველაფერი, რაც კომიქსების სამყაროშია აღწერილი, ვერ იქნება ჩვენი სამყაროს ნაწილი, თუმცა, კომიქსების სამყარო შესაძლებლობების საზღვრების დადგენაში და მათ გადალახვაში გვეხმარება.
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
კომენტარები