არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციების განცხადებით, "მედიაწიგნიერების განვითარების ხელშეწყობის სტრატეგიისა და სამოქმედო გეგმის" პროექტი არასრულად ასახავს საქართველოში არსებულ გამოწვევებს.

მედიაწიგნიერების განვითარებისა და ხელშეწყობის ფუნქცია კომუნიკაციების კომისიას 2017 წლის ბოლოს საქართველოს პარლამენტის მიერ კანონში შეტანილი ცვლილებების შედეგად დაევალა. აღნიშნული სტრატეგია საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ ბრიტანელ ექსპერტ მარტინა ჩეპმენთან ერთად შეიმუშავა.

როგორც განცხადებაში წერია, სტრატეგიის პროექტის შემუშავების პროცესში საბაზისო წესები დაცული არ ყოფილა, კერძოდ:

  • სტრატეგიის შემუშავების პროცესი არ იყო ინკლუზიური და სტრატეგიაზე მომუშავე ჯგუფს წინასწარი კონსულტაცია არ გაუვლია ყველა დაინტერესებულ მხარესთან;
  • სტრატეგიის გარემო და პოლიტიკური კონტექსტი მხოლოდ საერთაშორისო ინსტრუმენტებს აღწერს და არ ასახავს საქართველოში ამ თვალსაზრისით არსებულ ვითარებას, რაც იმის მანიშნებელი უნდა იყოს, რომ პრობლემების იდენტიფიცირების მიზნით, ავტორს ადგილობრივი პოლიტიკის განმსაზღვრელი დოკუმენტების, ექსპერტიზის და კვლევების შესწავლა არ მოუხდენია;
  • საჭიროებების განსაზღვრის მიზნით ასევე მედია წიგნიერების მიმართულებით არსებული პროექტების და მათი სპეციფიკის აუდიტი არ განხორციელებულა.

აქედან გამომდინარე განცხადების ხელმომწერებს მიაჩნიათ, რომ სტრატეგია მედიაწიგნიერების ვიწრო გაგებას გვთავაზობს, რომელიც "დაცლილია ადგილობრივი კონტექსტის გააზრებისგან".

განცხადებაში ჩამოთვლილია ის საკითხები, რომელსაც, ორგანიზაციების აზრით, სტრატეგია უნდა შეიცავდეს:

  • როგორც "ევროკავშირსა და ნატოში საქართველოს გაწევრების კომუნიკაციის შესახებ საქართველოს მთავრობის სტრატეგიის 2017-2020 წლებისთვის", ასევე, "საქართველოს კიბერუსაფრთხოებისთვის 2017-2018 წლების ეროვნული სტრატეგია" ქვეყნის ერთ-ერთ მთავარ გამოწვევად რუსეთის მხრიდან წარმოებულ ჰიბრიდულ ომს ასახელებს, რომლის შემადგენელი როგორც პროპაგანდა, ასევე, რუსეთის მხრიდან მომავალი კიბერსაფრთხეებია;
  • ყურადღება უნდა გამახვილდეს იმ სპეციფიკურ სამიზნე აუდიტორიაზე (ეთნიკური უმცირესობებით კომპაქტურად დასახლებული რეგიონები), რომელსაც, ერთი მხრივ, ენობრივი ბარიერის გამო ქართულ საინფორმაციო არხებზე წვდომა არ აქვს. მეორე მხრივ, როგორც ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევები ცხადყოფს, რუსეთის ფედერაციის საინფორმაციო არხებზე წვდომის ყველაზე მაღალი მაჩვენებლით გამოირჩევიან;
  • მედიაში და საჯარო დისკურსში სიძულვილის ენის პრობლემის გათვალისწინებით, დოკუმენტმა ყურადღება უნდა გაამახვილოს ამ მიმართულებით სპეციალური პროგრამების შემუშავებასა და კომისიის როლზე ამ პროცესში, რაც მედიის თვითრეგულირების მექანიზმების ეფექტიან დანერგვაზე უნდა იყოს ორიენტირებული;
  • მოზარდთა კრიტიკული აზროვნების განვითარებაში სკოლების განსაკუთრებული როლის გათვალისწინებით, საჭიროა მედია წიგნიერება სასკოლო პროგრამაში არა მხოლოდ გამჭოლ კომპეტენციად, არამედ სავალდებულო საგნად შევიდეს.

განცხადებაში, ასევე, აღნიშნულია, რომ პროცესში მონაწილეთა სია უნდა გაფართოვდეს. მათი აზრით, საჭიროა თანამშრომლობა მონაცემთა გაცვლის სააგენტოსთან და პერსონალურ მონაცემთა დაცვის ინსპექციასთან.

ხელმომწერი ორგანიზაციების აზრით, უნდა გაფართოვდეს როგორც კვლევითი ორგანიზაციების წრე, ვინც ამ პროცესში ჩაერთვება, ასევე, იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებისაც, ვინც მედიის და პროპაგანდის საკითხებზე მუშაობს და აქამდე არც განხილვაში მონაწილეობის შესაძლებლობა ჰქონია, არც დოკუმენტის საჯარო ვერსიაზე მიუწვდება ხელი.

"დოკუმენტის ვიწრო წრეში, დაჩქარებული წესით განხილვა, ასევე, მოკლევადიანი, საშუალო და გრძელვადიანი ამოცანების არარსებობა ხელს არ შეუწყობს მედიაწიგნიერებაზე ეფექტიანი სტრატეგიისა და სამოქმედო გეგმის მიღებას", - ნათქვამია განცხადებაში.

განცხადებას ხელს აწერენ:

  • მედიის განვითარების ფონდი (MDF);
  • საინფორმაციო ცენტრების ქსელი;
  • საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო (TI);
  • საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (GYLA);
  • საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია;
  • ჟურნალისტიკის რესურსცენტრი (JRC);
  • სტუდია მონიტორი.