სასაფლაოზე ჭამა საქართველოსა და ამერიკის საერთო ტრადიცია ყოფილა
გახსოვთ BBC-ის 2013 წლის რეპორტაჟი, როდესაც ჟურნალისტი დემიენ მაკგინესი ქართული ოჯახების სააღდგომო ტრადიციაზე, "გარდაცვლილებთან სადილზე" ჰყვებოდა?
როგორც ჩანს, ეს ტრადიცია დანარჩენი მსოფლიოსგან გამორჩეულებად არ გვაქცევს. მეცხრამეტე საუკუნეში სასაფლაოზე პიკნიკი და დროსტარება ამერიკული ტრადიცია იყო — წერს Atlas Obscura.
მთელი ქვეყნის მასშტაბით, სიმშვიდეში დასვენება არამხოლოდ ნორმალური მოვლენა, მოდური ჩვეულებაც კი იყო. განსაკუთრებით იმ დროს, როცა რეკრეაციული ზონები ზოგიერთ მუნიციპალიტეტში იშვიათობა იყო.
მაშინ, როცა ვიქტორიანული ეპოქის ქალები ოჰაიოში ვუდლენდის სასაფლაოს მიაშურებდნენ, ნიუ-იორკელები ქვედა მანჰეტენზე მდებარე წმინდა პოლის ეკლესიის უკან მდებარე ეზოსა და სასაფლაოს კალათებით სტუმრობდნენ, რომლებშიც ხილი, ხორცის სენდვიჩები და ორცხობილები ელაგათ.
და მაინც, საიდან იღებს სათავეს სასაფლაოზე დასასვენებლად წასვლის ენთუზიაზმი?
როგორც იმდროინდელი ცნობებით ირკვევა, ყვითელი ციება და ქოლერა ქვეყნის მასშტაბით გავრცელებული იყო: 10 წლამდე ბავშვები დაავადებებით იღუპებოდნენ, დედები — მშობიარობისას. სიკვდილი უამრავი ოჯახის ხშირი სტუმარი იყო, სასაფლაოებზე კი, ადამიანებს შეეძლოთ "პური გაეტეხათ" და ესაუბრათ როგორც ცოცხალ, ისე გარდაცვლილ ოჯახის წევრებთან.
"ჩვენ გვინდა, რომ მადლიერების დღე მამაჩვენთან ერთად აღვნიშნოთ, რომელიც შარშან ამ დღეს ჩვენს გვერდით იყო. ჩვენ საჭმელი და ასევე სპირტის სანათი მოვიტანეთ, რომ ყავა მოვიდუღოთ", - ამბობდა 1884 წელს სასაფლაოზე ოჯახის წევრებთან ერთად მისული ახალგაზრდა კაცი.
სასაფლაოებისთვის საპიკნიკე და სარელაქსაციო დანიშნულების მიცემაზე გავლენა იქონია სოფლის სასაფლაოებზე ყვავილების მოშენების კულტურამაც. მანამდე, ამერიკისა და ევროპის სასაფლაოები მკაცრი და კუშტი სანახავი იყო და გამუდმებით ახსენებდა მოსახლეობას, რომ ცოდვები არ უნდა დაეშვათ, რადგანაც "მომენტო მორი".
ახალი სასაფლაოები ქალაქის ცენტრიდან შორს იყო და მათი დიზაინი უფრო ლამაზი, ყვავილებით მორთული და დასასვენებელი ბაღის შესაბამისი იყო. თავის ქალისა და გადაჯვარედინებული ძვლების ყვავილებით ჩანაცვლებამ, სასაფლაო ამერიკელებისთვის ერთ-ერთ მშვიდ ადგილად აქცია.
საფლავზე სადილის მოწყობას ისტორიული დატვირთვაც აქვს. საქართველოს გარდა, ეს ტრადიცია გავრცელებულია გვატემალაში, საბერძნეთში და აზიის ბევრ ქვეყანაში.
თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ იმ დროსაც კი, უამრავ ამერიკელს პიკნიკის ადგილობრივ სასაფლაოზე მოწყობა ამაზრზენ დღესასწაულად მიაჩნდა. თუმცა ეს კონტროვერსული შეხედულება უამრავ ადამიანს ხელს არ უშლიდა სასაფლაოზე განსატვირთავად წასულიყო.
ქვეყნის რამდენიმე ნაწილში, როგორიცაა მაგალითად დენვერი, სასაფლაოზე საპიკნიკოდ წასვლა იმდენად ხშირი ჩვეულება გახდა, რომ პოლიციის ჩარევა გახდა საჭირო. სასაფლაოები პიკნიკის შემდეგ დატოვებული ნაგვით ივსებოდა.
სასაფლაოებზე მოწყობილი პიკნიკები მეოცე საუკუნის 20-იან წლებში უკვე ნელ-ნელა კარგავდა პოპულარობას. მედიცინის განვითარებით, ადრეულმა სიკვდილიანობამ იკლო და ქვეყნის მასშტაბით საჯარო პარკები მოეწყო. ადვილი მისახვედრია, რომ გარდაცვლილების გვერდით სადილი ინტერესს აღარ იწვევდა.
100 წელზე მეტი გავიდა მას შემდეგ, რაც ამერიკაში გავრცელებულ ტრენდზე ქვეყნის მასშტაბით კამათი დაიწყო. დღეს, განსაკუთრებით დიდ ქალაქებში რთულად საპოვნია სასაფლაო, რომელსაც გამოყოფილი აქვს მიწა პიკნიკისთვის. ბრუკლინში მდებარე გრინვუდის სასაფლაოს გზამკვლვევში წერია: "გვესტუმრე, სანამ აქედან წასვლა ჯერ კიდევ შეგიძლია", თუმცა ადგილზე პიკნიკის მოწყობა აკრძალულია.
თუმცა, შტატებში ჩვეულება ბოლომდე გამქრალი ჯერ არაა. ჯერ კიდევ არის მიმოფანტულ სასაფლაოებსა და საფლავის ქვებს შორის საპიკნიკე ადგილის პოვნის შანსი — მთავარია წასახემსებლებით სავსე კალათა და ვინმე ისეთის პოვნა, ვისაც ძირძველი ამერიკული ტრადიციის გაცნობა თქვენთან ერთად ენდომება.
-
გადახედვაო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ] ო'ბრაიენი: თუ საქართველოს ხელისუფლება ე.წ. რუსულ კანონს მიიღებს, ვითარება ჩვენთვის ნათელი გახდება [ინტერვიუ]
-
გადახედვამიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან მიუხედავად დაპირისპირებისა და რთული ვითარებისა, უნდა გვაერთიანებდეს სამშობლოს სიყვარული და შეგვეძლოს მშვიდობიანი თანაცხოვრება — ეპისტოლედან
-
გადახედვარუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკი ძებნილად გამოაცხადა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვააზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს აზერბაიჯანში დაკავებულ მედია ადვოკატს და ტელეკომპანიის დამფუძნებელს, არ აძლევენ საშუალებას, სასწრაფო ბიოფსია ჩაიტაროს
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაკლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე! კლუბი KHIDI: ვაუქმებთ 3 და 4 მაისის ივენთებს. არა რუსულ კანონს! შევხვდებით რუსთაველზე!
-
გადახედვასაქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა საქართველოს რეიტინგი, პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში, 26 ადგილით დაეცა
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
კომენტარები