ჰომოფობია მხოლოდ ლგბტ თემის პრობლემა არაა - ინტერვიუ თამთა მიქელაძესთან
დღეს 17 მაისია. 1990 წელს ამ დღეს მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ ჰომოსექსუალობა დაავადებათა ნუსხიდან ამოიღო, რის შემდეგაც ცივილიზებული სამყარო ყოველი წლის ამ დღეს ჰომოფობიასთან და ტრანსფობიასთან ბრძოლით აღნიშნავს და სოლიდარობას უცხადებს ლგბტ თემს.
დღეს საქართველოში ლგბტ თემის მხარდამჭერებმა უსაფრთხოების მაღალი რისკებიდან გამომდინარე შეკრება არ გამართეს.
რა პრობლემები ექმნება ლგბტ თემს, რას არ აკეთებს სახელმწიფო მათი კონსტიტუციური უფლებების დასაცავად - ამ და სხვა თემებზე On.ge-ს ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრის (EMC) იურისტი თამთა მიქელაძე ესაუბრა.
რა არის დღეს ლგბტ ადამიანების მთავარი პრობლემა საქართველოში?
ყველაზე სერიოზული პრობლემა სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულის არაეფექტიანი გამოძიებაა, არცერთ გახმაურებულ საქმეზე სახელმწიფომ არ უზრუნველყო კონკრეტული პირების დასჯა. ამ პირობებში ლგბტ თემის ნდობა სახელმწიფოს მიმართ არის ძალიან დაბალი. ისინი არჩევენ, რომ პოლიციისთვის მიმართვის ნაცვლად მარტო გაუმკლავდნენ მუდმივ ძალადობას მათ ყოველდღიურ ცხოვრებაში.
ის, რომ სახელმწიფოს საზოგადოებამდე ვერ მიაქვს გზავნილი, რომ ის თანასწორად იცავს ყველა ჯგუფის უფლებებს, კიდევ უფრო ახალისებს ძალადობას და აგრესიულ ჯგუფებს.
ამას გარდა, 17-მა მაისმა პოლიტიკური მნიშვნელობა შეიძინა. ჩემთვის ეს დღე არის სიმბოლო სახელმწიფოს არასეკულარული პოლიტიკის, ეკლესიისა და სახელმწიფოს ქორწინების. სახელმწიფო თავისი უმოქმედობით მხარდაჭერასა და ლოიალობას ავლენს დომინანტური ჯგუფისადმი.
რა შეიცვალა საქართველოში ბოლო წლებში ლგბტ ადამიანებისთვის და რა დარჩა უცვლელი?
2012 წლიდან ყოველ 17 მაისს თემი აქტიურად ავლენს შეკრების თავისუფლების გამოყენების უფლებისადმი ინტერესს. შეიძლება ითქვას, რომ მანამდე ლგბტ თემი უფრო უხილავი ჯგუფი იყო და დისკრიმინაციის მასშტაბებიც ნაკლები იყო. მას შემდეგ, რაც ლგბტ-ების მხარდაჭერა გაიზარდა და ისინი ყურადღების ქვეშ მოექცნენ, ამის შემდეგ ისეთმა ჯგუფებმა დაიწყეს ჰომოფობიური დისკურსის წარმოება, როგორიცაა ეკლესია და სხვადასხვა პოლიტიკური ჯგუფი, რამაც გაზარდა ძალადობის ფაქტები უმცირესობების მიმართ.
სამწუხაროდ, კარგი ცვლილებები არ მახსენდება. მიუხედავად ანტიდისკრიმინაციული კანონის მიღებისა, რეალობა არის ძალიან მძიმე. ხდება ლგბტ უფლებების პოლიტიკური ინსტრუმენტალიზება ცალკეული პოლიტიკური ჯგუფების მიერ. მაგალითად, ქორწინების საკითხთან დაკავშირებული ინიციატივა. ლგბტ ორგანიზაციები თუ ადამიანები საერთოდ არ ითხოვდნენ ერთნაირსქესიანთა ქორწინებას და ამ უფლებას, მმართველმა გუნდმა დააყენა ეს საკითხი და დაიწო საზოგადოებრივი განხილვები და ჰომოფობიური განწყობები გავრცელდა, რადგან ეს საკითხი ჰომოფობიური დისკურსით იყო შემოტანილი.
ყველა განცხადება, რომელიც ამ თემასთან დაკავშირებით მმართველმა გუნდმა გააკეთა, იყო ჰომოფობიური, მათ შორის, ინიციატივის ავტორის.
დღეს საქართველოში ასეთი რეალობა გვაქვს: ერთის მხრივ ინსტიტუციური ჩარჩო თითქოს არის უფლებებზე ორიენტირებული, მეორეს მხრივ, ჩვენ გვაქვს ცალკეული პოლიტიკური და რელიგიური ჯგუფები, რომლებიც ანტი-გეი პროპაგანდას ეწევიან და რეალურად ჩვენთან, საქართველოში ჰომოფობია უფრო ადრე დაიწყო, ვიდრე ლგბტ ემანსიპატორული ბრძოლები და აქტივიზმი და მესამეს მხრივ, ჩვენ ვხედავთ, რომ სახელმწიფოს პოლიტიკა არის აბსოლუტურად არაეფექტიანი, მეტიც, სახელმწიფო არც კი აღიარებს, რომ ლგბტ თემს რაიმე ჩაგვრითი თუ დისკრიმინაციული პრობლემა აქვს.
როგორ შეიძლება იმოქმედოს ჰომოფობიურმა განწყობებმა საქართველოს მომავალზე?
2013 წლის 17 მაისი იყო სერიოზული კრიზისი. ეს იყო სახელმწიფოს კონტროლიდან გამოსვლა. სახელმწიფოს არსებობის პირველადი ლოგიკა არის უსაფრთხოების უზრუნველყოფა. როცა სახელმწიფო ვერ ახერხებს მშვიდობის შენარჩუნებას საზოგადოებაში, ე.ი. ის ძლიერი და სტაბილური სახელმწიფო არ არის.
დარწმუნებული ვარ, რომ ჩვენს მმართველ პოლიტიკურ გუნდს თანასწორობაზე და შემწყნარებლობაზე დაფუძნებული ღირებულებები არ აქვს.
გარდა ამისა, იმ ჯგუფების გაძლიერებამ, რომლებიც ძალადობენ ლგბტ ჯგუფებზე, შესაძლოა სახელწიფო უსაფრთხოების პრობლემა შექმნან. საზღვარგარეთიდან ანტი-ლგბტ ჯგუფების მხარდაჭერა არსებობს. ეს იდეოლოგია პოლიტიკურ მართლმადიდებლობის კონცეფციას გულისხმობს, რომელსაც რუსული პოლიტიკური ხელისუფლება და რუსული მართლმადიდებლური ეკლესია აწარმოებს. ამდენად, ჰომოფობია მხოლოდ ლგბტ ადამიანების პრობლემა არაა.
სახელმწიფო ან არ კითხულობს ამ ღრმა კონტექსტებს, ან ის გარკვეულწილად ახალისებს მას, რაც კიდევ უფრო პრობლემურია.
რა უნდა გააკეთოს სახელმწიფომ მდგომარეობის გამოსასწორებლად?
ჩვენ სახელმწიფოს ვთხოვთ ყველა ძალადობის ფაქტების ეფექტიან გამოძიებას და კონკრეტული პირების დასჯას, ასევე შეკრების თავისუფლების უზრუნველყოფას 17 მაისს და სეკულარულ არადისკრიმინაციული პოლიტიკის გატარებას ლგბტ თემის მიმართ.
ჩვენ ასევე ვთხოვთ სახელმწიფოს სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულების გამოძიებასა და ამ კუთხით მის მიმართ ნდობის გაზრდის აუცილებლობაზე ფოკუსირებას.
ჩვენ ვითხოვთ რომ პოლიტიკურმა პარტიებმა ეთიკის ფარგლებში მოაქციონ თავისი საჯარო განცხადებები და სიძულვილის ენის აკრძალვას და მის მიმართ რეგულაციების დაწესებას.
როგორ აღნიშნავენ სხვა ქვეყნებში 17 მაისს?
რა თქმა უნდა ევროპული დემოკრატიის ქვეყნებშიც არსებობენ ანტი გეი და ანტი გენდერული ჯგუფები, კონსერვანტი ულტრა-მემარჯვენეები, რომლებიც გარკვეულ შეკრებებს აქციებს მართავენ და პროტესტს გამოხატავენ, მაგრამ ჩვენი რეალობა სპეციფიკურია.
თუ სხვა ქვეყნებში ვხედავთ რომ იქ ეს ცალკეული ჯგუფებია, ჩვენს რეალობაში ასეთი ჯგუფები წახალისებულია ისეთი ძალაუფლების მქონე ჯგუფებისგან, როგორიცაა პოლიტიკური და ეკლესიური წარმომადგენლები. და რაც მთავარია, სახელმწიფო რომელიც უფლებების დაცვის გარანტორი უნდა იყოს, ჩვენს შემთხვევაში სრულიად გაუქმებულია და ის ადამიანის უფლებების მხარეს არ არის.
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე სალომე ზურაბიშვილი ელჩებს: დაძაბულ ვითარებაში ვართ... ჩემი თხოვნაა, განხორციელდეს მაღალი დონის ვიზიტები მაისის ბოლომდე
-
გადახედვადერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს დერეკ შოლე: მრავალწლიანი პარტნიორობის შემდეგ, ვწუხვართ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები სასწორზე დევს
-
გადახედვააქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია აქცია ქართული ოცნების ოფისთან — სანაპირო გადაკეტილია
-
გადახედვაქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ ქართველი სტარტაპერები რუსული კანონის წინააღმდეგ ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვასასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს სასტუმრო პარაგრაფთან აქციის მონაწილე დააკავეს
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა ე.წ ოფშორების კანონს ვეტო დაადო
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე კობახიძე აშშ-ს "ორ რევოლუციურ მცდელობაში" ადანაშაულებს — რა გავიგეთ მისი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მრჩევლის პოსტებიდან X-ზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვაპოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI პოლიციის უმოქმედობა აქციის მონაწილეებზე ძალადობას ახალისებს — DRI
-
გადახედვაპარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა პარლამენტში 3 და 4 მაისს უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს — ვიზიტორებს ეზღუდებათ პარლამენტის სასახლეში შესვლა
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაპოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ პოლიცია ცდილობს, გმირთა მოედანზე მოძრაობა გახსნას — სამართალდამცველები აქციის მონაწილეების მიმართ ძალას იყენებენ
კომენტარები