კვლევა: ქალებს, რომლებსაც დილით ადრე ადგომა ურჩევნიათ, მკერდის კიბოს რისკი ნაკლები აქვთ
ახლახან ჩატარებული კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ქალებს, რომლებსაც დილით ადგომა უყვართ, ძუძუს კიბოს განვითარების რისკი ნაკლები აქვთ.
ორგანიზმის ბუნებრივი საათისა და ძილის რეჟიმის კიბოსთან კავშირის შესახებ ცნობები ამ დრომდეც არსებობდა, ახლა კი მეცნიერებს სურდათ ორგანიზმის ძილის რეჟიმი და მისი განმაპირობებელი შესაძლო გენეტიკური ფაქტორები უკეთ შეესწავლათ.
კვლევა რამდენიმე ეტაპისგან შედგებოდა. მასში მონაწილეობა 180 000-მა ქალმა მიიღო - ისინი ასახელებდნენ მათთვის დილა უფრო უპირატესი იყო, თუ საღამო. კვლევის შედეგები კი რამდენიმე დღის წინ გლაზგოში ჩატარებულ კონფერენციაზე კვლევის ავტორმა რებეკა რიჩმონდმა წარადგინა, რომელიც ბრიტანეთის კიბოს კვლევის ორგანიზაციის კიბოს ეპიდემიოლოგიის პროგრამისა და ბრისტოლის უნივერსიტეტის ეპიდემიოლოგიის გუნდის მეცნიერია.
რიჩმონდის ჯგუფმა კიბოსა და დღის რეჟიმის კვლევის ფარგლებში 220 000 ქალის გენეტიკური მახასიათებლებიც შეამოწმა, რომლებიც კავშირშია იმასთან, ადამიანი უპირატესობას დილას ანიჭებს, თუ საღამოს.
სპეციალური სტატისტიკური მეთოდების გამოყენებით მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ადამიანებს, რომლებსაც გარკვეული გენების ქონის გამო, დილას ადრე ადგომა ურჩევნიათ, მკერდის კიბოს განვითარების რისკი 48 პროცენტით აქვთ შემცირებული.
მეცნიერებმა მსგავსი შედეგი მიიღეს მეორე ტიპის ანალიზის დროსაც - მათ 180 000 ქალის მიერ მოწოდებული მონაცემების ანალიზისას დაადგინეს, რომ "დილის ადამიანებს" კიბოს განვითარების რისკი 40 პროცენტით აქვთ შემცირებული.
ქალებს, რომლებსაც მათივე თქმით ყოველ ღამე შვიდ, ან რვა საათზე მეტი ეძინათ, მკერდის კიბოს რისკი 20%-ით მომატებული ჰქონდათ.
კვლევის ავტორები ასევე აცხადებენ, რომ მკერდის კიბოს განვითარებაში მრავალი სხვადასხვა ფაქტორია ჩართული, ამიტომაც ეს რიცხვები აბსოლუტური არ არის. ისიც აღსანიშნავია, რომ კვლევაში მხოლოდ ევროპული წარმომავლობის ქალები მონაწილეობდნენ, ამიტომ მისი ადამიანების მთელს პოპულაციაზე განზოგადება არასწორია.
"მკერდის კიბოს განვითარებაში ძილი მნიშვნელოვანი რისკ-ფაქტორია, თუმცა არსებობს უფრო ძლიერი რისკ-ფაქტორებიც, მაგალითად ალკოჰოლი და წონა", - აცხადებს რიჩმონდი.
კიბოს ამერიკული საზოგადოების განცხადებით, კიბოთი გამოწვეული სიკვდილის შემთხვევების 45 პროცენტში დაავადების გამომწვევი ძირითადი მიზეზი ისეთი ფაქტორებია, რომელთა შეცვლაც შესაძლებელია, მაგალითად სიგარეტის მოწევა, ჭარბწონიანობა, წითელი ხორცის დიდი რაოდენობით მიღება, არაჯანსაღი კვება და სხვა.
მკერდის კიბოს გამომწვევი კიდევ ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ალკოჰოლის გადაჭარბებული მოხმარებაა.
ადამიანის ორგანიზმში მიმდინარე მრავალ სხვადასხვა პროცესს ჩვენი ცირკადული რიტმები არეგულირებს, ბუნებრივია, რომ მათი არევა კიბოსა და სხვა დაავადებების გაჩენის რისკს ზრდის.
რიჩმონდის გუნდმა გენეტიკური ანალიზით ამ კავშირის გამომწვევი მიზეზებისა და შესაძლო შედეგების განსაზღვრა სცადა, თუმცა ექსპერტების თქმით, აღნიშნული შედეგების განზოგადება რთულია, ამისთვის დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო.
"ამ კვლევაში გამოყენებული სტატისტიკური მეთოდი არ იძლევა საშუალებას, რომ მიზეზშედეგობრივი კავშირი უკეთ აიხსნას. მაგალითად, ძილის განმსაზღვრელ გენეტიკურ ფაქტორებს შესაძლოა გავლენა სხვა მექანიზმებზეც ჰქონდეს, რომლებიც მკერდის კიბოს განვითარების რისკზე გავლენას ძილისგან დამოუკიდებლად ახდენენ. ასეთ შემთხვევაში, ძილის რეჟიმები შესაძლოა მკერდის კიბოს გარკვეულ რისკთან ასოცირდეს, მაგრამ ძილი მისი გამომწვევი მიზეზი ვერ იქნება", - აცხადებს ლონდონის სამეფო კოლეჯის მკვლევარი დიპენდერ გილი.
"ავტორები არ ახსენებენ არც ერთ ბიოლოგიურ მექანიზმს, რომლის მეშვეობითაც ძილის რეჟიმს მკერდის კიბოზე გავლენის მოხდენა შეუძლია. კიდევ ერთი დაბრკოლება ის არის, რომ კვლევაში ცდისპირების მიერ მოწოდებული ინფორმაცია გადამოწმებული არ იყო, ასევე არ არის გათვალისწინებული ადამიანები, რომლებიც ღამის ცვლაში მუშაობენ", - აცხადებს კემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერი სტივენ ბურგესი.
რიჩმონდი ხაზს უსვამს ფაქტს, რომ 48%-ით შემცირებული რისკი მხოლოდ გარკვეულ შემთხვევებში გამოვლინდა, მხოლოდ მაშინ, როდესაც ადამიანები საკუთარ თავს მკაცრად "დილის ადამიანებად" მოიხსენიებდნენ.
"ძილი მკერდის კიბოს გამომწვევი მნიშვნელოვანი ფაქტორი შეიძლება იყოს, მაგრამ არა ისეთი მნიშვნელოვანი, როგორც ალკოჰოლი, ან ჭარბწონიანობა",- აცხადებს რიჩმონდი.
ადამიანებს, რომლებსაც საღამო და ღამე უყვართ, შეშფოთების საფუძველი ჯერჯერობით არ აქვთ. მე არავის მოვუწოდებ, რომ ამ შედეგების გამო დილით ადრე ადგომა დაიწყონ", - აცხადებს რიჩმონდი.
არსებობს სხვადასხვა თეორიები, რომლებიც ძილსა და კიბოს შორის კავშირს განიხილავს. არსებობს მოსაზრება, რომ ხელოვნური სინათლეები ადამიანის ორგანიზმში ჰორმონების ბალანსის დარღვევას იწვევს, რაც თავისმხრივ შეიძლება კიბოს განვითარებით დასრულდეს.
ექსპერტების თქმით, კვლევის ძლიერი მხარე ის არის, რომ მან ძილსა და კიბოს შორის კავშირი რამდენიმე სხვადასხვა მიდგომით დაადასტურა.
"კვლევის შედეგები მხარს უჭერს არსებულ მონაცემებს, რომ ძილის რეჟიმს კიბოს გაჩენის რისკზე გავლენა აქვს, თუმცა უფრო ზუსტი დეტალები კვლავ გაურკვეველია", - აცხადებს კემბრიჯის უნივერსიტეტის მკვლევარი სომია მორთი.
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია მამუკა მდინარაძე: აღმოჩნდა, რომ 12-მილიმეტრიანი თიაქრით დავდიოდი, ამიტომ ვერ ვიყავი დღეს, ჩათვალეთ, 84-ე ხმა ჩემია
-
გადახედვა"მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი "მნიშვნელოვანია აქციის მონაწილეები არ გაცდნენ მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს" — სახალხო დამცველი
-
გადახედვაფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები ფოტოებში: აქციაზე დაშავებული მშვიდობიანი დემონსტრანტები
-
გადახედვაფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში ფონ დერ ლაიენი: დიდი შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში
-
გადახედვავითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ ვითარება რუსთაველზე — ვრცელდება ინფორმაცია რეზინის ტყვიების გამოყენების შესახებ
-
გადახედვამაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე მაკა ჩიკვილაძე მთავრობას: ჩვენ, ომში დაღუპული ჯარისკაცების ოჯახის წევრები, გთხოვთ, ნუ აღმართავთ ხელს ახალგაზრდა თაობაზე
-
გადახედვაშსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით შსს-ს განცხადება დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებასთან დაკავშირებით
-
გადახედვააქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს აქციის მონაწილეთა ნაწილს "ქართული ოცნების" ოფისისკენ, ნაწილს კი — კანცელარიისკენ გადასვლისკენ მოუწოდეს
-
-
გადახედვამამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება მამუკა მდინარაძეს დღეს კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიუღია, მან სასწრაფო ოპერაცია გაიკეთა — რადიო თავისუფლება
-
-
გადახედვა"დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება "დროა, ურთიერთობებმა ქუჩიდან მოლაპარაკების მაგიდასთან უნდა გადაინაცვლოს" — საპატრიარქოს განცხადება
-
გადახედვაშსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს შსს განცხადებას ავრცელებს — რუსული კანონის მხარდამჭერი დეპუტატები შენობიდან სამართალდამცველების დახმარებით გაიყვანეს
-
გადახედვადეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ დეპუტატები მალე პარლამენტს დატოვებენ, აქციის მონაწილეები პარლამენტის გვერდითა ქუჩებზე ინაცვლებენ
-
გადახედვარა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ რა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ
-
გადახედვა9 აპრილის ქუჩაზე დიდი რაოდენობის სპეცრაზმი და საპოლიციო ძალებია მობილიზებული 9 აპრილის ქუჩაზე დიდი რაოდენობის სპეცრაზმი და საპოლიციო ძალებია მობილიზებული
-
გადახედვაროგორ დავიცვათ ციფრული მონაცემები საპროტესტო აქციაზე — 5 რჩევა როგორ დავიცვათ ციფრული მონაცემები საპროტესტო აქციაზე — 5 რჩევა
-
გადახედვაშსს: "მოვუწოდებთ პარლამენტთან შეკრებილებს, არ დაუშვან საავტომობილო გზების პარალიზება და ძალადობრივი მოწოდებები" შსს: "მოვუწოდებთ პარლამენტთან შეკრებილებს, არ დაუშვან საავტომობილო გზების პარალიზება და ძალადობრივი მოწოდებები"
-
გადახედვაროგორ დავიცვათ თავი ცრემლსადენი გაზისგან — რეკომენდაციები როგორ დავიცვათ თავი ცრემლსადენი გაზისგან — რეკომენდაციები
-
გადახედვაომბუდსმენის პირველადი შეფასება 30 აპრილის აქციაზე განვითარებული მოვლენების შესახებ ომბუდსმენის პირველადი შეფასება 30 აპრილის აქციაზე განვითარებული მოვლენების შესახებ
-
გადახედვაკობახიძის ბრიფინგი დამოუკიდებელი მედიის, არასამთავრობოებისა და ოპოზიციის დისკრედიტაციის მიზნით კობახიძის ბრიფინგი დამოუკიდებელი მედიის, არასამთავრობოებისა და ოპოზიციის დისკრედიტაციის მიზნით
კომენტარები