გაუგებარი აბდაუბდა — მეცნიერები ჯორდან პიტერსონს კლიმატის ცვლილების მოდელირებაზე მცდარი ინფორმაციის გავრცელებისთვის აკრიტიკებენ
კლიმატის ცვლილების მკვლევრები ცნობილ კანადელ ფსიქოლოგსა და ავტორს, ჯორდან პიტერსონს, აკრიტიკებენ. Spotify-ის ყველაზე პოპულარულ პოდკასტში, რომელსაც ჯო როგანი უძღვება, პიტერსონთან ოთხსაათიანი ინტერვიუ შედგა. ავტორი, რომელიც კლიმატის ცვლილების საკითხებში არაპროფესიონალია, ამტკიცებს, რომ კლიმატის მომავლის წინასწარმეტყველებისთვის გამოყენებული მოდელირება არასანდოა.
პიტერსონმა როგანს განუცხადა, რომ კლიმატი კომპლექსური თემაა და ამიტომ მისი ცვლილების ზუსტი მოდელირება შეუძლებელია.
"რაც უფრო წელავ მოდელს დროში, მით უფრო იზრდება შეცდომები", — ამტკიცებს პიტერსონი, — "ამიტომ, შეიძლება ერთი კვირის, სამი კვირის, ერთი თვის ან ერთი წლის შემდგომ მომხდარი იწინასწარმეტყველო, მაგრამ რაც უფრო შორს მიდიხარ, შენი მოდელი რეალობას მით მეტადაა აცდენილი".
პიტერსონი ასევე დასძენს, რომ თუკი კლიმატი "ყველაფრის შესახებ" არის, მაშინ "შენი მოდელები შეუსაბამოა", რადგან ისინი ყველაფერს არ მოიცავენ.
თუმცა, კლიმატის ცვლილების მკვლევრები აცხადებენ, რომ პიტერსონის გაკეთებული განცხადებები "გასაოცარი უმეცრებაა". მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ მან კლიმატის ცვლილების მოდელირების არსი საერთოდ ვერ გაიგო.
კანბერაში ახალი სამხრეთ უელსის უნივერსიტეტის პროფესორი, დოქტორი სარა პერკინს-კირკპატრიკი, ამბობს, რომ კლიმატის ცვლილების მოდელირების პიტერსონისეული დახასიათება არსებითად მცდარია. მართალია, ამინდის წინასწარმეტყველება შორეულ მომავალში უფრო რთულია, თუმცა, კლიმატის ცვლილების მოდელირებისას სხვაგვარი მიდგომა გამოიყენება.
"როგორც ჩანს, ჰგონია, რომ კლიმატის მომავლის მოდელირებაც იმგვარად ხდება, როგორც ამინდის პროგნოზი", — ამბობს პერკინს-კირკპატრიკი, — "ჭკვიანი ჩანს, თუმცა, ცდება. წარმოდგენა არ აქვს საერთოდ".
ახალი სამხრეთ უელსის უნივერსიტეტის კიდევ ერთი პროფესორი, სტივ შერვუდი, აცხადებს, რომ "პიტერსონი დიდი ხნის წინანდელ და გავრცელებულ შეცდომას უშვებს, როცა ამინდს კლიმატთან აიგივებს".
"ნებისმიერი, ვისაც კი კლიმატის ან ატმოსფერული მეცნიერების შესავალი კურსი გაუვლია, ამ შეცდომას შეამჩნევდა" — დასძენს შერვუდი, — "ამინდის რამდენიმე კვირის შემდგომი პროგნოზი ნამდვილად უსარგებლოა, მაგრამ კლიმატის შემთხვევაში ცვლილების მოდელირება განსხვავებულად ხდება, რათა დადგინდეს, რა გავლენას მოახდენს კლიმატზე სხვადასხვა ფაქტორი, მაგალითად, ნახშირორჟანგის მომატებული დონე.
"პიტერსონის არგუმენტი, დაახლოებით, ისე ჟღერს, რომ ვერ ვიწინასწარმეტყველებთ, ადუღდება თუ არა წყლით სავსე ჩაიდანი ცეცხლზე, რადგან წინასწარ განვსაზღვრავთ მოდელირებას გამოსაყენებელ ცვლადებს და აირის ყოველი ბუშტის პროგნოზს ვერ შევძლებთ".
შერვუდი იმასაც დასძენს, რომ თერმოდინამიკის კანონები და ზოგადი გამოთვლებიც კმარა, რათა მეცნიერებმა დამაჯერებელი პროგნოზი გააკეთონ.
პიტერსონის განცხადებებს გამოეხმაურა მონეშის უნივერსიტეტის პროფესორი ქრისტიან ჯეიკობიც.
"ადამიანებს საკუთარი მოსაზრების გამოთქმის უფლება აქვთ, თუმცა, მეცნიერება და კლიმატის ცვლილების მოდელირება მოსაზრებებს არ ეფუძნება", — ამბობს ჯეიკობი, — "თუკი კარგად არ იცი, რა როგორ ხდება, სჯობს, ამაზე დიდი პლატფორმიდან არ გააკეთო განცხადებები".
პენ-სტეიტის უნივერსიტეტის პროფესორი მაიკლ მანი კი მიიჩნევს, რომ პიტერსონის განცხადებები და როგანის რეაქცია მათზე "ნიჰილიზმის ლამის კომედიური სახეა" და სასაცილო იქნებოდა, საშიში რომ არ იყოს. მანის თქმით, პიტერსონის ლაპარაკმა დაამტკიცა, რომ "მას მეცნიერების არაფერი გაეგება", რადგან ასეთივე წარმატებით შეიძლება ხაზი გადაესვას ფიზიკას, ქიმიას, ბიოლოგიას და "მეცნიერების ყველა სხვა სფეროს, სადაც კონცეპტუალური მოდელები გამოიყენება".
"მეცნიერების ყველა დიდი აღმოჩენა — მათ შორის ფიზიკის ის აღმოჩენაც, რომელმაც პიტერსონსა და როგანს ამ აბსურდული საუბრის ჩაწერისა და გადაცემის შესაძლებლობა მისცა — სწორედ მსგავსი პროცესის შედეგად მიიღწა".
მინესოტაში წმინდა თომას უნივერსიტეტის პროფესორი ჯონ აბრაამი კი პოდკასტს "კლიმატის საკითხებში გაურკვეველი ადამიანების გაუგებარ აბდაუბდას" უწოდებს.
აღსანიშნავია, რომ ეს ჯო როგანის პირველი პოდკასტი არ არის, რომელმაც კრიტიკა დაიმსახურა. ცოტა ხნის წინ ცნობილმა კანადელმა მომღერალმა, ნილ იანგმა, Spotify-დან თავისი მუსიკის წაშლა მოითხოვა, რადგან მუსიკოსის თქმით, არ სურდა, თავისი შემოქმედება და პოდკასტერის "გავრცელებული დეზინფორმაცია" ერთ პლატფორმაზე ყოფილიყო. საქმე ისაა, რომ როგანის ერთ-ერთ პოდკასტში სტუმარი ამტკიცებდა, "საავადმყოფოები გარდაცვლილების სიკვდილის მიზეზად კორონავირუსის დასახელებისთვის ფულს იღებენ", ხოლო "მსოფლიო ლიდერებმა საზოგადოება ვაქცინაციის მხარდასაჭერად დააჰიპნოზეს".
"შეუძლიათ ან როგანი ჰყავდეთ, ან იანგი. ორივე ვერ გამოვა", — განაცხადა მუსიკოსმა.
Spotify-მ 2020 წელს როგანს $100 მილიონი გადაუხადა, რათა პოდკასტი ექსკლუზიურად მის პლატფორმაზე განთავსებულიყო. პოდკასტს, რომელიც გაერთიანებული სამეფოს, აშშ-ისა და ავსტრალიის ჩარტებში ლიდერობს, 381 მილიონი მსმენელი და 172 მილიონი გამომწერი ჰყავს.
წლის დასაწყისში სხვადასხვა სფეროს 270-მა ექსპერტმა Spotify-ის მისწერა და "პლატფორმაზე დეზინფორმაციის სამართავად ღია და საჯარო პოლიტიკის" გატარება მოითხოვა. ეს მოთხოვნა უმეტესად სწორედ ჯო როგანის პოდკასტს და პანდემიის პერიოდში მისი საშუალებით გავრცელებულ დეზინფორმაციას ეხებოდა.
ნახეთ ჩვენი ყველა მასალა კლიმატის ცვლილებაზე.
-
გადახედვამელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან მელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან
-
გადახედვაყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი ყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი
-
გადახედვაSETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ SETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ
-
გადახედვაამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია ამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია
-
გადახედვამეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს მეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს
-
-
-
-
გადახედვაილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ ილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ
-
გადახედვამკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს მკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს
-
გადახედვა29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს 29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს
-
გადახედვა"ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები "ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები
-
გადახედვაკობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს" კობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს"
-
-
გადახედვალელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს! ლელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს!
-
გადახედვარუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა რუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა
-
გადახედვაალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო ალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო
-
გადახედვაზენდეია სპაიდერმენის შეყვარებულებიდან მესამეა, რომელმაც ჩოგბურთელის როლი მოირგო ზენდეია სპაიდერმენის შეყვარებულებიდან მესამეა, რომელმაც ჩოგბურთელის როლი მოირგო
-
გადახედვა18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა 18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა
-
გადახედვაემინემის ახალი ალბომი The Death of Slim Shady ზაფხულში გამოვა — ნახეთ ტრეილერი ემინემის ახალი ალბომი The Death of Slim Shady ზაფხულში გამოვა — ნახეთ ტრეილერი
-
გადახედვაოპოზიციური პარტიები 28 აპრილს, არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ დაანონსებულ ევროპულ მარშს უერთდებიან ოპოზიციური პარტიები 28 აპრილს, არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ დაანონსებულ ევროპულ მარშს უერთდებიან
კომენტარები