10 საინტერესო ფაქტი უკრაინული ენის შესახებ
მას შემდეგ, რაც 2022 წლის თებერვალში რუსეთი უკრაინაში შეიჭრა და სრულმასშტაბიანი ომი დაიწყო, მსოფლიოს ყურადღება აღმოსავლეთ ევროპის ერთ-ერთმა ყველაზე გამორჩეულმა ქვეყანამ მიიპყრო. მდიდარი ისტორიისა და კულტურული მემკვიდრეობის მქონე ხალხის ყოველდღიურობით არაერთი ადამიანი დაინტერესდა, რამაც, რასაკვირველია, გაზარდა უკრაინული ენის შემსწავლელთა რიცხვიც.
უკრაინული რომ ნამდვილად გამორჩეული და საინტერესო ენაა, ამაში ქვემოთ ჩამოთვლილი ფაქტებიც დაგარწმუნებთ.
1. უკრაინული რუსულზე ძველი ენაა
მართალია, რუსული უფრო გავრცელებულია, თუმცა, ის, რეალურად, უკრაინული საეკლესიო სასაუბრო ენიდან (საეკლესიო სლავურიდან) წარმოიქმნა და შემდგომში თათრული და ფინური ენებიდან შეითვისა ნაწილები.
2. უკრაინული ენა ჯერ კიდევ IX საუკუნეში იხსენიება
ყველაზე ადრე უკრაინული ენა 858 წელსაა მოხსენიებული, თუმცა, მე-18 საუკუნის ბოლომდე მისი სტატუსი სალიტერატურო ენასთან გათანაბრებული არ იყო. ეს მხოლოდ 1798 წელს მოხდა, როცა უკრაინელი მწერლის, ივან კოტლიარევსკის ეპიკური პოემა, ენეიდა, გამოიცა. სწორედ კოტლიარევსკი მიიჩნევა თანამედროვე უკრაინული სალიტერატურო ენის ფუძემდებლად.
3. უკრაინული ინდოევროპული ენაა
გენეალოგიური კლასიფიკაციით, უკრაინული ინდოევროპული ენების ოჯახში აღმოსავლეთსლავურ ქვეჯგუფს მიეკუთვნება. ამავე ქვეჯგუფში შედიან რუსული და ბელარუსული ენებიც.
4. ყველაზე ახლოს უკრაინულთან ბელარუსული ენა დგას
მიუხედავად იმისა, რომ სლავური ენების ოჯახი უამრავ ენასა და მათ დიალექტებს მოიცავს, უკრაინული იმდენად გამორჩეულია, რომ სხვა ენებთან საერთო არც ისე ბევრი აქვს. ლექსიკური თვალსაზრისით ყველაზე ახლოს მასთან ბელარუსული ენა დგას, რომელთანაც სიტყვების 84 პროცენტს იზიარებს. მას მოსდევს პოლონური 70-პროცენტიანი მსგავსებით, სლოვაკური 68 პროცენტით და რუსული 62 პროცენტით.
5. უკრაინული მსოფლიოში გავრცელებული ენაა
უკრაინული 37 მილიონი ადამიანისათვის მშობლიური ენაა, 15 მილიონისთვის კი — მეორე ენა. ამდენად, მსოფლიოში ყველაზე გავრცელებული ენების ჩამონათვალში ის 26-ე ადგილს იკავებს.
6. თანამედროვე უკრაინულს უამრავი დიალექტი აქვს
როგორც ბევრ სხვა გავრცელებულ ენას, უკრაინულიც არ უჩივის დიალექტების ნაკლებობას, თუმცა, მათგან მთავარი სამია: ჩრდილოური, სამხრეთდასავლური და სამხრეთაღმოსავლური.
7. უკრაინულში, დაახლოებით, 256 ათასი სიტყვაა
უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ცნობით, თანამედროვე უკრაინული ენა 250 ათასზე მეტ ერთეულს მოიცავს, რის გამოც კლასიფიკაციით ის წარმატებულად განვითარებულ ენებს განეკუთვნება.
8. უკრაინული ანბანის წიგნი ჯერ კიდევ XVI საუკუნეში დაიბეჭდა
უკრაინული ენის ანბანის შესასწავლი სახელმძღვანელო, რომელსაც Азбука ერქვა, 1576 წელს, ლვივში დაბეჭდა ივან ფედოროვმა.
9. უკრაინულ ენაში მომავალი დროის 3 ფორმა არსებობს
ენის შესწავლისას ერთ-ერთი ყველაზე რთული ნაწილი გრამატიკული დროა. აი, უკრაინულში მომავალი დროის სამი ფორმა არსებობს: მარტივი, შერწყმული და რთული. ზმნას მხოლობითი რიცხვის პირველ პირში, მომავალი დროის იმპერფექტში პრეფიქსის გარეშე სხვადასხვა ფორმა აქვს; მაგალითად, знатиму, говоритиму, робитиму და სხვა.
10. უკრაინული ერთ-ერთ ყველაზე ლამაზ ენად მიიჩნევა
1934 წელს, პარიზში ჩატარებულ ენების კონკურსში უკრაინულს, იტალიურის შემდეგ, ყველაზე მელოდიური ენის წოდება მიენიჭა. სხვათა შორის, ამის დასტურად უკრაინული ხალხური სიმღერებიც გამოდგება.
-
-
გადახედვასანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს სანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს
-
-
გადახედვამელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან მელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან
-
გადახედვაყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი ყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი
-
გადახედვაSETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ SETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ
-
გადახედვაამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია ამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია
-
გადახედვამეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს მეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს
-
-
-
გადახედვაილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ ილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ
-
-
გადახედვა29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს 29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს
-
-
გადახედვაკობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა კობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა
-
გადახედვა"ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები "ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები
-
გადახედვაკობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს" კობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს"
-
-
გადახედვალელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს! ლელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს!
-
გადახედვარუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა რუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა
-
გადახედვაალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო ალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო
კომენტარები