ნახეთ: 28-წლიანი ტყვეობის შემდეგ შიმპანზემ ცხოვრებაში პირველად დაინახა ცა (ვიდეო)
"ლურჯ ცას, თეთრ ღრუბლებსა და ნათელ დღეს ვხედავ, მერე კი ჩემთვის ვფიქრობ, რა მშვენიერია სამყარო", — ლეგენდარული ლუი არმსტრონგის ამ სიმღერის ტექსტს ალბათ არაერთხელ შეუხსენებია ჩვენთვის, რამდენად გასაოცარ პლანეტაზე ვცხოვრობთ. თუმცა, ამ პლანეტაზე ჩვენ გვერდით კიდევ უამრავი ცოცხალი და მგრძნობიარე არსება ბინადრობს, ადამიანთა ნაწილი კი მათ სასტიკად ეპყრობა. ამის თვალსაჩინო მაგალითია 28 წლის შიმპანზეს, სახელად ვანილას, ისტორია, რომელმაც თავის ცხოვრებაში პირველად დაინახა ცა და აღფრთოვანება ვერაფრით დამალა.
ტყვეობაში დაბადებული და გაზრდილი მაიმუნი დღეს უკვე თავშესაფარში ცხოვრობს და რეაბილიტაციის კურსს გადის. როცა საქმე შენობიდან გამოსვლაზე მიდგა, თავისი დისგან განსხვავებით, ვანილა ყოყმანობდა. მაშინ მეგობარმა დუაითმა შიმპანზე გაამხნევა და გარეთ ჩახუტებით გამოიყვანა. ამის შემდეგ ვანილამ ღია სივრცეში აიხედა და უსასრულოდ გადაჭიმულ ცას პირველად დააკვირდა — ემოციები კი სახეზევე აღებეჭდა. გულის ამაჩუყებელი ვიდეო თავშესაფარმა გაავრცელა.
ვანილა დაბადებიდან ერთ წლამდე ნიუ-იორკში, ბიოსამედიცინო კლინიკაში იმყოფებოდა და დღეებს მომცრო გალიაში ატარებდა. მას შემდეგ, იგი ჯერ ერთ, მოგვიანებით კი მეორე თავშესაფარში აღმოჩნდა.
ვანილა, რომელსაც მზრუნველები ცნობისმოყვარე და დამოუკიდებელ შიმპანზედ ახასიათებენ, დღეს უკვე ვრცელ, ნახევარ ჰექტარზე მეტი ფართობის თავშესაფარში ცხოვრობს მეგობრებთან ერთად.
აღსანიშნავია, რომ შიმპანზეები დედამიწაზე ადამიანების ყველაზე ახლო "ნათესავები" არიან — ისინი ჩვენ უფრო მეტად გვგვანან, ვიდრე გორილებს. ეს სოციალური არსებები გამოირჩევიან ოჯახსა და მეგობრებზე განსაკუთრებული მზრუნველობით, შესანიშნავი მეხსიერებითა და ტრადიციებითაც კი. ისინი თანაუგრძნობენ ერთიმეორეს და განიცდიან ახლობლების დაკარგვას.
ამ ყველაფრის მიუხედავად, პრიმატები უკვე საუკუნეზე მეტია, საცდელ ცხოველებად იქცნენ. სხვა მგრძნობიარე არსებებთან ერთად, ლაბორატორიების ვიწრო გალიებში დამწყვდეული მაიმუნები სასტიკი მოპყრობის მსხვერპლნი არიან.
აშშ-ის ჯანდაცვის ეროვნული ინსტიტუტების 2015 წლის გადაწყვეტილებით, ბიომედიცინის სფეროში შიმპანზეებზე ცდების ჩატარება შეწყდა. ამის მიზეზად ის სახელდებოდა, რომ "მაღალი ინტელექტისა და სოციალური უნარების მქონე ადამიანის მსგავსი ცხოველების ასეთ პირობებში ყოლა არაეთიკური და სასტიკი ქმედებაა".
მიუხედავად ამისა, სხვა ლაბორატორიებში მაიმუნებს კვლავ იყენებენ ცდებისათვის — 2017 წელს რეკორდული რაოდენობა, 74 ათასი პრიმატი გამოიყენეს ექსპერიმენტებისათვის. მეცნიერთა ნაწილი ამტკიცებს, რომ ადამიანის ორგანიზმთან და დნმ-თან მათი ბიოლოგიური მსგავსების გამო, დაავადებებზე ცდებისათვის პრიმატები სხვა ცხოველებს, მაგალითად, თაგვებს, ჯობიან.
-
გადახედვასაპროტესტო აქციები სომხეთში — პოლიციამ 170 ადამიანი დააკავა საპროტესტო აქციები სომხეთში — პოლიციამ 170 ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაკობახიძე: თუ ორი კვირის განმავლობაში იქნება წარმოდგენილი ვენეციის კომისიის სამართლებრივი არგუმენტები, ღია ვართ დისკუსიისთვის კობახიძე: თუ ორი კვირის განმავლობაში იქნება წარმოდგენილი ვენეციის კომისიის სამართლებრივი არგუმენტები, ღია ვართ დისკუსიისთვის
-
გადახედვაპარლამენტთან რუსული კანონის წინააღმდეგ მრავალრიცხოვანი აქცია მიმდინარეობს პარლამენტთან რუსული კანონის წინააღმდეგ მრავალრიცხოვანი აქცია მიმდინარეობს
-
გადახედვაკობახიძე: დაველოდებით ვეტოს პროცედურას, 14-დან 28 მაისის ჩათვლით კობახიძე: დაველოდებით ვეტოს პროცედურას, 14-დან 28 მაისის ჩათვლით
-
გადახედვაირაკლი კობახიძის თქმით, ო'ბრაიენს სურდა ივანიშვილთან შეხვედრა, თუმცა ივანიშვილმა ამერიკელ მაღალჩინოსანს უარი უთხრა ირაკლი კობახიძის თქმით, ო'ბრაიენს სურდა ივანიშვილთან შეხვედრა, თუმცა ივანიშვილმა ამერიკელ მაღალჩინოსანს უარი უთხრა
-
გადახედვაადვოკატის ინფორმაციით, საპროტესტო აქციაზე დაკავებული გუკა რჩეულიშვილი ნაცემია, აქვს სისხლჩაქცევები და სავარაუდოდ, ცხვირი აქვს გატეხილი ადვოკატის ინფორმაციით, საპროტესტო აქციაზე დაკავებული გუკა რჩეულიშვილი ნაცემია, აქვს სისხლჩაქცევები და სავარაუდოდ, ცხვირი აქვს გატეხილი
-
გადახედვამყარი სუპერდედამიწის გარშემო ატმოსფეროს ყველაზე დამაჯერებელ კვალს მიაგნეს მყარი სუპერდედამიწის გარშემო ატმოსფეროს ყველაზე დამაჯერებელ კვალს მიაგნეს
-
გადახედვაცოტა შოკში არიან, საერთოდ რომ არავინ შეხვდათ ხელისუფლებიდან — ბაია პატარაია ევროპის ქვეყნების საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეებთან შეხვედრაზე ცოტა შოკში არიან, საერთოდ რომ არავინ შეხვდათ ხელისუფლებიდან — ბაია პატარაია ევროპის ქვეყნების საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეებთან შეხვედრაზე
-
გადახედვასაპროტესტო აქციაზე დაკავებული გურამ ადამია, რომელსაც ფიზიკურად გაუსწორდნენ, იზოლატორიდან კლინიკაში გადაიყვანეს საპროტესტო აქციაზე დაკავებული გურამ ადამია, რომელსაც ფიზიკურად გაუსწორდნენ, იზოლატორიდან კლინიკაში გადაიყვანეს
-
გადახედვაიმედმა და რუსთავი 2-მა წაშალეს ინფორმაცია იმასთან დაკავშირებით, რომ ო'ბრაიენს ივანიშვილისთვის სანქციების პაკეტი ჩამოაქვს იმედმა და რუსთავი 2-მა წაშალეს ინფორმაცია იმასთან დაკავშირებით, რომ ო'ბრაიენს ივანიშვილისთვის სანქციების პაკეტი ჩამოაქვს
-
გადახედვახვალ, 14 მაისს, რუსული კანონის საწინააღმდეგოდ, კულტურის მარში გაიმართება ხვალ, 14 მაისს, რუსული კანონის საწინააღმდეგოდ, კულტურის მარში გაიმართება
-
გადახედვაროგორ შევძლოთ ფუნქციონირება ღამისთევის შემდეგ — 5 რჩევა როგორ შევძლოთ ფუნქციონირება ღამისთევის შემდეგ — 5 რჩევა
-
გადახედვარუსული კანონის წინააღმდეგ თსუ-ს იმ ფაკულტეტის თვითმმართველობა ავრცელებს განცხადებას, სადაც ლექციებს კობახიძე კითხულობს რუსული კანონის წინააღმდეგ თსუ-ს იმ ფაკულტეტის თვითმმართველობა ავრცელებს განცხადებას, სადაც ლექციებს კობახიძე კითხულობს
-
გადახედვა"დღეს დავტოვე განცხადება და წამოვედი. მე არ ვეთანხმები ხელისუფლების კურსს" — ივლიანე ხაინდრავა "დღეს დავტოვე განცხადება და წამოვედი. მე არ ვეთანხმები ხელისუფლების კურსს" — ივლიანე ხაინდრავა
-
გადახედვა19:00 საათზე სტუდენტები რუსული კანონის წინააღმდეგ აქციას მარშით შეუერთდებიან 19:00 საათზე სტუდენტები რუსული კანონის წინააღმდეგ აქციას მარშით შეუერთდებიან
-
გადახედვაDRI: აქციის მონაწილეთა მიმართ გამოყენებული ფიზიკური ანგარიშსწორება ვერ ჩაითვლება კანონიერ საპოლიციო ღონისძიებად DRI: აქციის მონაწილეთა მიმართ გამოყენებული ფიზიკური ანგარიშსწორება ვერ ჩაითვლება კანონიერ საპოლიციო ღონისძიებად
-
გადახედვაCENN: გვინდა, თითოეულ პარლამენტარს შევახსენოთ, რომ ევროპული კურსის ცვლილების დამღუპველ შედეგებზე იღებენ პასუხისმგებლობას CENN: გვინდა, თითოეულ პარლამენტარს შევახსენოთ, რომ ევროპული კურსის ცვლილების დამღუპველ შედეგებზე იღებენ პასუხისმგებლობას
-
გადახედვამნიშვნელოვანი განმარტება სავიზო სააპლიკაციო ცენტრის დროებით დაკეტვასთან დაკავშირებით — ბრიტანეთის საელჩო მნიშვნელოვანი განმარტება სავიზო სააპლიკაციო ცენტრის დროებით დაკეტვასთან დაკავშირებით — ბრიტანეთის საელჩო
-
გადახედვავუერთდებით სხვა უნივერსიტეტების სტუდენტების პროტესტს და ვაცხადებთ: შეუძლებლად მიგვაჩნია სასწავლო პროცესის გაგრძელება — სტუდენტები ქუთაისიდან ვუერთდებით სხვა უნივერსიტეტების სტუდენტების პროტესტს და ვაცხადებთ: შეუძლებლად მიგვაჩნია სასწავლო პროცესის გაგრძელება — სტუდენტები ქუთაისიდან
-
გადახედვარა წერია 12 ევროპული ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრის მიმართვაში ბორელისა და ვარჰეის მიმართ, რუსულ კანონთან დაკავშირებით რა წერია 12 ევროპული ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრის მიმართვაში ბორელისა და ვარჰეის მიმართ, რუსულ კანონთან დაკავშირებით
-
გადახედვაკახა კალაძე: როგორ შეიძლება, მე ან ჩვენს თანაგუნდელებს გვინდოდეს რუსეთი. წარსულში მინდა დავაბრუნო ჩემი შვილები? კახა კალაძე: როგორ შეიძლება, მე ან ჩვენს თანაგუნდელებს გვინდოდეს რუსეთი. წარსულში მინდა დავაბრუნო ჩემი შვილები?
კომენტარები