როგორ აფასებენ პროპორციული საარჩევნო სისტემის ნულოვან ბარიერს
დღეს, 24 ივნისს ქართული ოცნების თავმჯდომარემ ბიძინა ივანიშვილმა 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება სრულად პროპორციული წესით, ნულოვანი (ბუნებრივი) ბარიერით დააანონსა. ახალი წესით, ბუნებრივი ბარიერის პირობებში, პარლამენტში პარტიებისთვის ერთი მანდატის მისაღებად, შესაძლოა, დაახლოებით 0,67%-იანი ბარიერის გადალახვა იყოს საჭირო.
არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლები წინგადადგმულ ნაბიჯად და აქციის მონაწილეების მიღწევად მიიჩნევენ პროპორციულ სისტემაზე გადასვლას. ამასთან, საუბრობენ ნაკლოვანებებზეც, On.ge-სთან ინტერვიუში მათი ნაწილი ეჭვობს, რომ ნულოვანი ბარიერი არასტაბილურ პოლიტიკურ გარემოს გამოიწვევს. მათი თქმით, 3-5%-იანი ბარიერი იქნებოდა ოპტიმალური და ამ საკითხზე ხელისუფლებასთან მუშაობა უნდა გაგრძელდეს.
ორგანიზაცია ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის შეფასებით, მმართველი პარტიის მიერ შემოთავაზებული წესი ზრდის, როგორც ფარდის უკან პარტიული გარიგებების, ისე გადაწყვეტილებების მიღების ტემპის შეჩერების ალბათობას. ამასთან საია ამბობს, რომ ახალი წესით, თითქმის არ დარჩება საზოგადოების სეგმენტი, რომელიც მსჯელობის პროცესში არ იქნება ჩართული და რომლის პოზიციაც მაღალი ტრიბუნიდან არ გაჟღერდება.
ბარიერის გაუქმების რისკებზე საუბრობს არასამთავრობო ორგანიზაცია სამართლიანი არჩევნები. ორგანიზაციაში აღნიშნავენ, რომ ამან შეიძლება დიდი რაოდენობით ძალიან მცირე მხარდაჭერის მქონე პარტიების მოხვედრა გამოიწვიოს საკანონმდებლო ორგანოში.
საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივის ხელმძღვანელს, გიორგი მშვენიერაძეს ნულოვანი ბარიერის ძირითად ნაკლოვანებად მთავრობის დაკომპექტების გაჭიანურება მიაჩნია. მიუხედავად ამისა, ფიქრობს, რომ დაბალი ბარიერი უფრო მეტად გამოხატავს საზოგადოების განწყობებს:
"პარლამენტში ხვდება ბევრი განსხვავებული პოლიტიკური შეხედულების პარტია, ამ დროს ჭირს ხოლმე მთავრობის დაკომპლექტება და დროში იწელება. შეიძლება კონსენსუსიც ვერ შედგეს. ეს ახასიათებს დაბალ ბარიერებს... დადებითი ის არის, რომ ფაქტობრივად ყველა ჯგუფისთვის გარანტირებულია ადგილი საკანონმდებლო ორგანოში და მათი ხმის გაჟღერება საკანონმდებლო ტრიბუნებიდან".
გიორგი მშვენიერაძის თქმით, პარლამენტი გახსნილი იქნება ყველა ჯგუფისთვის, მათ შორის, ჰომოფობიური ან საბჭოური ნოსტალგიის მქონეთათვის, თუმცა მისივე განცხდებით, სწორედ ესაა დემოკრატიის მანიშნებელი:
"ამას განათლება და დისკუსია უნდა დავუპირისპიროთ. შეუძლებელია, ჰომოფობიის ან ქსენოფობიის ან რუსოფობიის აღმოფხვრა ძალით. რაც უფრო მეტი დისკუსია იარსებებს საზოგადოებაში კონკრეტულ თემებზე, მით უფრო გაიხსნება საზოგადოების სწორი წარმოდგენები".
"ბარიერის დაწევა პარლამენტის ნოეს კიდობნის პრინციპით დაკომპლექტებაა", — ამბობს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს არამოსამართლე წევრი, ანა დოლიძე და განმარტავს, რომ პარლამენტში შესვლის შესაძლებლობა დაბალრეიტინგულ პარტიებს გაეხსნება:
"ხელისუფლებამ დათმო მაჟორიტარები და ეს შემოაქვს მაგათ ნაცვლად. მერე გარიგებებს დაალაგებენ ამ 1-2-კაციან ჯგუფებთან. მათთან გარიგებების დალაგებებით კი მოხდება უმრავლესობის ფორმირება... 3-პროცენტიანი ბარიერი იქნებოდა უკეთესი ფილტრი. ამ შემთხვევაში, მცირე ჯგუფებს გაერთიანება მოუწევდათ. ბარიერის გარეშე კი "ერთკაციანებს" ექნებათ ამბიცია, შევიდნენ პარლამენტში, არ გაერთიანდნენ და მერე ცალ-ცალკე იყიდონ".
ანა დოლიძე ამბობს, რომ, რეალურად, ხალხმა მოიპოვა პროპორციული არჩევნების საკითხი და ახლა მთავარია, რომ პარლამენტში დღის წესრიგზე ორიენტირებული პოლიტიკის ჩამოყალიბება, ვინაიდან ფაშისტური ჯგუფებიც შევლენ პარლამენტში.
ბიძინა ივანიშვილის არაფორმალური მმართველოსბის შენარჩუნების სქემად აფასებს ცვლილებას ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის წევრი, სალომე სამადაშვილი.
"დღეს ივანიშვილმა განაცხადი გააკეთა პოლიტიკურ ცვლილებებზე საზოგადოებრივი ზეწოლის ქვეშ. იმედი აქვს, რომ ჩაახშობს პროტესტის ამ ტალღას, შემდეგ უკვე დაალაგებს ამ სიტუაციას და მოემზადება ძალაუფლების შენარჩუნებისთის, თუნდაც ახალი საარჩევნო სისტემის პირობებში", — განაცხადა სალომე სამადაშვილმა.
მაჟორიტარული სისტემის ცვლილებას, თუნდაც ნულოვანი ბარიერით, უფრო დადებითად აფასებს ევროპული საქართველოს დეპუტატი, ოთო კახიძე. ამასთან ისიც აღნიშნავს, რომ ზოგადად, 3-5%-მდე ზღვარი მიიჩნევა ოპტიმალურად, რათა შემდგარი პოლიტიკური პარტიები არსებობდეს და პოლიტიკური კრიზისის რისკი იყოს დაზღვეული:
"ჩვენი ტრადიციის ქვეყნებში მაჟორიტარული სისტემა უდიდეს უპირატესობას აძლევს მმართველ პარტიას. ტრადიციულად იყენებენ ადმინისტრაციულ რესურსს, რაც აძლევთ საშუალებას, გაიყვანონ პრაქტიკულად ყველა მაჟორიტარი. ეს არის მანკიერი სისტემა. რაც შეეხება პროპორციული სისტემის თავისებურებას, ნამდვილად პრობლემურია ნულოვანი ბარიერი იმ კუთხით, რომ ნაკლებად სტაბილური პოლიტიკური გარემო და მეტია კრიზისების ალბათობა".
რესპუბლიკური პარტიის ერთ-ერთ ლიდერი თამარ კორძაია ფიქრობს, რომ ნულოვანი ბარიერი ქვეყანაში ქაოსს შექმნის. მისივე განცხადებით, ხელისუფლებას შესაძლებლობა ექნება სხვადასხვა პარტიის სახელით შეიყვანოს პარლამენტში საკუთარი მოკავშირე პირები და ისევ შექმნას საპარლამენტო უმრავლესობა.
"მმართველი გუნდი შეძლებს ისევ ადვილად გადაიბიროს ცალკეული პარტიებიდან შესული პოლიტიკოსები, როგორც ეს მაჟორიტარებთან მიმართებაში იყო შესაძლებელი... მნიშვნელოვანია, სწორედ ის, რომ ჩვენ ახლა დავიწყოთ დიალოგი და ხელისუფლებამ ისე არ მიიღოს გადაწყვეტილება, რადგან ჩვენი საზოგადოება ითხოვს დიალოგს და არა ერთპიროვნულ გადაწყვეტილებას. კარგია, რომ უკან დაიხია ხელისუფლებამ. იქ ძალიან გონიერი ადამიანები დგანან და ისინი მიხვდებიან, ივანიშვილს რა უნდა ამით", — ამბობს თამარ კორძაია.
2020 წელს არჩევნების პროპორციული წესით ჩატარება იყო ერთ-ერთი მოთხოვნა, რომელსაც რუსთაველზე შეკრებილი მოქალაქეები ითხოვენ.
-
გადახედვაჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის განცხადება კახა კალაძის მიერ, ჟურნალისტის შეურაცხყოფის ფაქტზე
-
გადახედვადღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია დღეს, კობახიძემ, ამ ქვეყნის ისტორიაში უპრეცედენტო და უდიდესი თავდასხმა განახორციელა აშშ-ზე — გრიგოლ გეგელია
-
გადახედვარა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე რა უნდა ვიცოდეთ დღევანდელ პროტესტზე, რომელიც 18:30-ზე დაიწყება სასტუმრო პარაგრაფთან, თავისუფლების მოედანზე
-
გადახედვაკალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ" კალაძე სპორტსმენებზე, რომელმაც ხელისუფლების ძალადობა დაგმეს: "მეც ვუერთდები "არა რუსულ კანონს", ამ სუფთა ქართულ კანონს კი აუცილებლად მივიღებთ"
-
გადახედვამინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე მინდა, მივმართო ჩვენი ქვეყნის აკრედიტებულ ელჩებს მეგობარ ქვეყნებში... საკითხი ეხება ჩვენი ქვეყნის მომავალს! — მამუკა ხაზარაძე
-
გადახედვა11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა 11 მაისს, ევროპის დღეს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო მანიფესტაცია დაანონსდა
-
გადახედვაცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ ცირკთან აქციის მონაწილეებს, უცნობი პირები, ფიზიკურად გაუსწორდნენ
-
გადახედვასაფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი სტუდენტები რუსული კანონის გაწვევას მოითხოვენ და აქციის მონაწილეებზე ძალადობას გმობენ
-
გადახედვაგზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია გზის გადაკეტვა შეკრების თავისუფლების ფორმაა — საია
-
გადახედვაკობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე კობახიძე აშშ-ში მიიწვიეს დათქმით, რომ ვიზიტამდე უნდა შეჩერებულიყო კანონპროექტის განხილვა — საგარეო აშშ-ის ელჩის განცხადებაზე
-
-
გადახედვაპოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა პოლიციამ გმირთა მოედანზე, რამდენიმე წუთის წინ, სამი ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი ჩაკვეტაძე: არაფერი არ დგას ჩვენს ხალხზე მაღლა, გაიწვიეთ ეს კანონი
-
გადახედვაბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს ბუდუ ზივზივაძე: არა რუსეთს და არა ყველაფერს, რაც საქართველოს რუსეთისკენ მიაქანებს
-
გადახედვაშსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს შსს-ს ვებგვერდი არ მუშაობს — ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous წერს, რომ საიტი მათ გათიშეს
-
გადახედვასაიას განცხადება გელა ნადირაძის ადგილსამყოფლის და მდგომარეობის შესახებ საიას განცხადება გელა ნადირაძის ადგილსამყოფლის და მდგომარეობის შესახებ
-
გადახედვაქართველი იუთუბერები საერთო ვიდეოს ავრცელებენ და რუსულ კანონს გმობენ ქართველი იუთუბერები საერთო ვიდეოს ავრცელებენ და რუსულ კანონს გმობენ
-
გადახედვაახლა საქართველოს ხელისუფლებაზეა დამოკიდებული, მე ნათლად ვთქვი, რომ ევროინტეგრაციის გზაზე ეს კანონი პრობლემაა — ხერტ იან კოოპმანი ახლა საქართველოს ხელისუფლებაზეა დამოკიდებული, მე ნათლად ვთქვი, რომ ევროინტეგრაციის გზაზე ეს კანონი პრობლემაა — ხერტ იან კოოპმანი
-
გადახედვასაჩხერელი გელა ნადირაძე, რომელიც აქციაზე გაუჩინარდა, საავადმყოფოში ნაცემი იპოვეს საჩხერელი გელა ნადირაძე, რომელიც აქციაზე გაუჩინარდა, საავადმყოფოში ნაცემი იპოვეს
-
გადახედვაახლობლები ეძებენ აქციაზე საჩხერიდან ჩამოსულ კაცს — მას, სავარაუდოდ, სპეცრაზმმა სცემა ახლობლები ეძებენ აქციაზე საჩხერიდან ჩამოსულ კაცს — მას, სავარაუდოდ, სპეცრაზმმა სცემა
-
გადახედვადანიგანი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, კვლავ დაადასტუროს ერთგულება საქართველოს ევროატლანტიკური მომავლის მიმართ დანიგანი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, კვლავ დაადასტუროს ერთგულება საქართველოს ევროატლანტიკური მომავლის მიმართ
კომენტარები